| Tác giả |
|
tranngocai
Hội viên
Đă tham gia: 06 October 2003
Nơi cư ngụ: Vietnam
Hiện giờ: Offline
Bài gửi: 607
|
| Msg 1 of 349: Đă gửi: 08 January 2005 lúc 12:59am | Đă lưu IP
|
|
|
LỜI NÓI ĐẦU
Bộ sách Tâm Lư Đạo Đức này được viết lại từ loạt bài giảng Tâm Lư Đạo Đức mà chúng tôi đă dạy tại trường Trung cấp Phật học tỉnh Long An, khoá 2. Ban đầu, đây chỉ là 30 cuốn băng cassette ghi lại tiếng nói. Sau đó v́ yêu cầu nghiên cứu của nhiều người, chúng tôi đă cho thực hiện các bài giảng thành văn viết để làm sách. Điều không ngờ là việc chuyển từ văn nói sang văn viết lại vất vả đến như vậy. Nhiều người phải góp công vào cuốn sách này từ những người viết nguyên bản thô từ văn nói cho đến người góp phần chỉnh ngữ pháp. Phải là cả một thời gian khá dài mấy năm cho đến hôm nay khi chúng tôi tự tay chỉnh sửa những gịng cuối cùng.
Tâm lư con người có nhiều loại, tâm lư bất thiện, tâm lư thực dụng, tâm lư tín ngưỡng, tâm lư yếm thế, tâm lư lạc quan… Ở đây chúng ta tập trung vào tâm lư Đạo đức. Dĩ nhiên 30 đề tài trong tập sách này chỉ là một phần rất nhỏ của Tâm Lư Đạo Đức. Chúng tôi hy vọng sau này sẽ có những vị khác phát triển rộng răi lớn lao hơn nữa.
Chúng ta mong mơi Tăng Ni khi bắt đầu bước vào cuộc đời tu học đều học qua giáo tŕnh này để làm nền tảng trước khi học sang những giáo lư khác cao siêu hơn. Đạo đức là yêu cầu ban đầu của sự tu hành, và cũng là biểu hiện cuối cùng của một vị Thánh. Chúng ta có thể đau như xé ruột gan khi vài điều trong đây chạm đến tim ḿnh, và cũng có thể vui như mở hội khi vài điều trong đây nâng bước chân ḿnh.
Chúng ta cúi đầu đảnh lễ Mười Phương Tam Bảo đă gia hộ chúng ta thực hiện giáo tŕnh này. Không có sự gia hộ của Phật, không ai có thể làm được điều ǵ có ư nghĩa. Chúng ta chỉ làm, và chỉ nguyện làm, một hạt bụi dưới chân Phật, một công cụ của Phật trong việc đem Chánh Pháp đến với mọi người.
Chúng ta cúi đầu đảnh lễ các vị Thánh đă cho chúng ta những câu chuyện đẹp về cuộc đời các Ngài. Một câu chuyện được chúng ta kể trong 5 phút lại chính là kết quả của suốt một đời khổ nhọc của các Ngài. Những tấm gương cao cả đó sưởi ấm biết bao nhiêu trái tim con người qua suốt nhiều thời đại.
Chúng ta cám ơn Ban Giám Hiệu trường Trung Cấp Phật học Long An đă hoan hỷ ủng hộ cho Giáo tŕnh này được giảng dạy dù rất mới mẻ. Phải là những vị chân tu đức hạnh mới vượt qua khuôn sáo để đón nhận điều mới lạ như thế. Quư thầy đă cho chúng ta một đạo t́nh ấm áp và chân thành nhiều năm qua.
Chúng ta cám ơn thượng tọa Thích Viên Giác là người đă giới thiệu để cho Giáo tŕnh này có cơ hội được tŕnh bày. Trí tuệ và tấm ḷng của Thầy luôn là điều làm cho mọi người ngạc nhiên và nễ phục. Có Thầy, chúng ta vẫn c̣n hy vọng về một đạo Phật chan ḥa và thương yêu.
Chúng ta cám ơn quư Tăng Ni sinh đă chăm chú theo đuổi môn học mới mẻ này khiến cho người dạy có thêm tinh thần bước tới măi. Tăng Ni sinh đă phấn khởi chịu khó làm bài tập, hăng hái hỏi và đáp trong lớp, hối hận khi t́m thấy lỗi, hoặc vui mừng khi t́m thấy hướng đi. Nhiều người trong lớp bây giờ đang tham dự những chương tŕnh đào tạo cao hơn.
Chúng ta cám ơn những Cư sĩ đă miệt mài học chung với Tăng Ni và góp phần tạo nên bầu không khí trang nghiêm long trọng; những người Cư sĩ đă ủng hộ giúp đỡ chúng tôi trong suốt thời gian đi tới đi lui giảng dạy Giáo tŕnh này; những người Cư sĩ đă xúc động và góp tay đem Giáo tŕnh này lan xa hơn nữa.
Chúng ta xin đem chút công đức có được này cúng dường lên Tâm Bảo, và hồi hướng cho tất cả chúng sinh đồng thành Phật đạo.
Nam Mô Bổn Sư Thích Ca Mâu Ni Phật.
Mùa xuân, 2004.
Kính ghi
Tỳ Kheo Thích Chân Quang
|
| Quay trở về đầu |
|
| |
tranngocai
Hội viên
Đă tham gia: 06 October 2003
Nơi cư ngụ: Vietnam
Hiện giờ: Offline
Bài gửi: 607
|
| Msg 2 of 349: Đă gửi: 08 January 2005 lúc 1:00am | Đă lưu IP
|
|
|
TÂM LƯ ĐẠO ĐỨC 1
KHÁI NIỆM
1.ĐỊNH NGHĨA:
Đạo Đức là ǵ ?
- ; Đạo đức là những khuynh hướng tốt trong tâm ta, mà những khuynh hướng đó tạo nên những lời nói và hành vi bên ngoài khiến cho mọi người chung quanh ta được chuyển hóa, an vui, lợi ích.
Như vậy, Đạo đức là cái tốt ở bên trong nhưng được đánh giá bằng biểu hiện ở bên ngoài. Chúng ta khẳng định lại là Đạo đức không phải là hành vi hay lời nói bên ngoài. Đạo đức chỉ chi phối hành vi và lời nói bên ngoài. Đạo đức là gốc của những hành vi lời nói tốt đẹp bên ngoài.
Một nội tâm tràn đầy Đạo đức th́ luôn luôn bị thúc đẩy phải đối xử tử tế với mọi người, phải đem an vui lợi ích cho mọi người. Nếu chúng ta không thấy ḿnh xấu, nhưng không hề bị thúc đẩy phải cư xử tốt với mọi người th́ hăy biết rằng ḿnh chưa có Đạo đức sâu sắc.
Khuynh hướng vị tha được xem là Đạo đức v́ khuynh hướng đó luôn khiến chúng ta quan tâm đến những người khác, thậm chí c̣n hơn lo cho bản thân ḿnh. V́ lúc nào cũng hay quan tâm đến người nên chúng ta nhanh chóng phát hiện ra nỗi khổ, niềm đau, sự khó nhọc, cơn bệnh hoạn của người để t́m cách giúp đỡ. Có khi chúng ta chỉ giúp một lời nói, một ly nước, một viên thuốc, hoặc có khi cả một số tiền lớn… để giúp người qua lúc khó khăn.
|
| Quay trở về đầu |
|
| |
tranngocai
Hội viên
Đă tham gia: 06 October 2003
Nơi cư ngụ: Vietnam
Hiện giờ: Offline
Bài gửi: 607
|
| Msg 3 of 349: Đă gửi: 08 January 2005 lúc 1:02am | Đă lưu IP
|
|
|
Tâm khiêm hạ được xem là Đạo đức v́ tâm lư đó luôn thúc đẩy ta phải tôn trọng mọi người. Sống trên đời ai cũng cần được tôn trọng, cần được xem là có giá trị, v́ thế khi ta biết tôn trọng chân thành người khác cũng là đem an vui đến cho người. Nhưng muốn tôn trọng người th́ ta đừng thấy ḿnh hơn người, nghĩa là ta phải thấy được ḿnh nhỏ bé kém cỏi.
Khuynh hướng kín đáo cũng được xem là Đạo đức v́ khuynh hướng này khiến ta không khoe khoang để đi đến tự cao vô ích. Khi ta kín đáo không bày tỏ tài năng, tài sản, thành công, công đức của ḿnh cũng là nhường cho người khác có thêm giá trị v́ không bị cạnh tranh bởi sự nỗi bật của ḿnh.
Chúng ta sẽ đi sâu vào phân tích từng tâm lư đạo đức ở những bài sau.
|
| Quay trở về đầu |
|
| |
tranngocai
Hội viên
Đă tham gia: 06 October 2003
Nơi cư ngụ: Vietnam
Hiện giờ: Offline
Bài gửi: 607
|
| Msg 4 of 349: Đă gửi: 08 January 2005 lúc 1:05am | Đă lưu IP
|
|
|
2. Sự thúc đẩy v́ t́nh trạng Phật Pháp hiện tại
a. Khoa học kỹ thuật hiện đại.
Thế giới hiện nay đă thay đổi rất nhiều so với những thế kỷ trước, nhất là so với thời đại của Phật, bởi sự tiến bộ của Khoa học Kỹ thuật.
Khoa học kỹ thuật đă làm biến đổi những tiện nghi trong cuộc sống và do đó làm thay đổi cả lối sống của con người. Ví dụ như ngày xưa muốn nói chuyện với nhau, người ta phải đi qua một quảng đường dài để gặp mặt. V́ mặt đối mặt nên phát sinh văn hóa lễ nghi giao tiếp. Ngày nay người ta chỉ cần nhấc phone lên là nói chuyện được, rất dễ dàng, và lễ nghi giao tiếp bị xem thường dần.
Rồi những dụng cụ máy móc kỳ diệu ra đời như xe hơi, tivi, computer, máy may, máy dệt, máy in… làm cho đời sống của con người được cải thiện tốt đẹp rất nhiều. Hàng hóa tinh xảo hơn càng lúc càng xuất hiện làm thu hút sự tiêu thụ mua sắm của con người. Người ta cứ phải thay đổi xe, đổi máy để có được máy mới với tính năng cao hơn, mạnh hơn, đẹp hơn… Thậm chí vải vóc quần áo cũng phong phú đa dạng dồi dào đến nỗi ai cũng sắm sửa dư thừa.
Sự thành tựu của Khoa học kỹ thuật quá thuyết phục đối với thế giới nên nhiều người phát sinh tâm lư thực dụng, coi trọng vật chất, của cải, kỹ thuật khoa học vật lư hơn là những giá trị tâm linh Đạo đức của thánh hiền từ ngàn xưa. Họ cho rằng tâm linh đạo đức là cái ǵ huyền hoặc mơ hồ không thực tế, không làm cho con người an sung mặc sướng như Khoa học Kỹ thuật đă làm được. V́ thế họ xa rời dần những giá trị tinh thần để thiên về vật chất. Cũng v́ thế, thế giới đang bị mất quân b́nh giữa đời sống vật chất và đời sống tinh thần, giữa khuynh hướng hưởng thụ và khuynh hướng đạo đức.
Khi giá trị đạo đức tinh thần kém đi tức là con người đang đi dần vào tội lỗi và đau khổ mà không biết. Đó là lư do tại sao tuổi trẻ bây giờ dễ nỗi loạn, kiêu ngạo và bướng bỉnh v́ họ tiếp xúc rất sớm với Kỹ thuật hơn thế hệ cha ông của họ. Ngày xưa cha ông của họ c̣n thời gian để tiếp cận với truyền thống coi trọng đạo đức tinh thần. Bây giờ mọi cái đang thay đổi theo chiều hướng xấu hơn về đạo đức.
Người xuất gia may mắn được sống trong môi trường coi trọng giá trị đạo đức tinh thần rất cao, khác hẳn với môi trường của tuổi trẻ bên ngoài rất là phức tạp. Mỗi ngày báo chí đều đăng tải những tin tức về tội phạm ma túy, cướp giựt, cờ bạc… mà những tên tuổi h́nh ảnh đều c̣n rất trẻ, thậm chí rất nhiều trẻ vị thành niên.
Hăy nh́n sự cuồng nhiệt quá đáng như điên dại khi người ta theo dơi bóng đá để hiểu sự mất thăng bằng trong tâm hồn con người ngày nay như thế nào.
Chính v́ t́nh trạng mất quân b́nh giữa đời sống tinh thần đạo đức và vật chất hưởng thụ mà người đệ tử Phật phải ư thức nhiều hơn về lư tưởng tu dưỡng Đạo đức để xây dựng lại một thế giới tràn đầy t́nh thương yêu và Đạo đức.
Con người sống trên đời cần rất nhiều thứ như tiền bạc, t́nh yêu, địa vị, gia đ́nh, con cái, tiện nghi, vân vân… Nhưng trong tất cả những cái đó, con người rất cần Đạo đức làm nền tảng, làm cốt lơi, làm linh hồn. Thiếu Đạo đức, con người sẽ làm đổ vỡ tất cả. Ví dụ một người kỹ sư thiếu đạo đức sẽ tạo nên một công tŕnh kém chất lượng; một luật sư kém đạo đức sẽ lách qua kẻ hở pháp luật để bênh vực kẻ có tội; một bác sĩ kém đạo đức sẽ kéo dài bệnh để ăn tiền; một viên chức kém đạo đức sẽ lợi dụng chức quyền để làm khổ dân… V́ vậy, trong bất cứ lănh vực nào, nghề nghiệp nào, con người vẫn luôn luôn cần đạo đức để làm đúng với trách nhiệm của ḿnh. Người đệ tử Phật hoàn toàn có ưu thế để đóng góp vấn đề Đạo đức cho xă hội v́ Đạo đức là một thuộc tính nỗi bật của Phật Giáo. Người đệ tử Phật, nhất là người xuất gia, phải hết ḷng tu dưỡng để đóng góp và đóng góp rất nhiều cho xă hội về nhu cầu Đạo đức vốn đang thiếu trầm trọng này.
Và cái thứ hai xă hội cần nữa là sư b́nh an nội tâm. Hiện nay con người ta sống rất là căng thẳng v́ phải đấu tranh với sinh kế rất mệt mỏi. Ngay cả các tṛ giải trí cũng làm người ta căng thẳng nữa. Người nào lo sinh kế t́m miếng ăn miếng mặc đă khổ rồi; những người chơi game điện tử cũng căng thẳng không kém v́ các tṛ bắn giết ́ xèo trong đó; những vũ trường thuốc lắc gào thét nhảy múa điên dại, những trận bóng đá reo ḥ inh ỏi thâu đêm… đều là biểu hiện của một thế giới bất an căng thẳng. Nếu xuất hiện thêm vài màn khủng bố nổ bom, vài cuộc tấn công giết chóc th́ sự căng thẳng c̣n ghê gớm không biết đến dường nào.
Chính v́ con người sống rất căng thẳng nên sự b́nh an nội tâm là một nhu cầu rất lớn bên cạnh nhu cầu về Đạo đức.
Ai cũng biết người tu theo Đạo Phật là t́m đến mục tiêu giác ngộ giải thoát, nhưng đó là mục tiêu của cá nhân ḿnh, của riêng nội bộ đạo Phật. Ai là Phật tử thuần thành th́ rất quư trọng tu sĩ v́ nghĩ rằng những vị tu sĩ đang tinh tấn đi trên con đường giải thoát và có thể hướng dẩn họ cùng đi. Nhưng những người không theo đạo Phật th́ không quan tâm đến lư tưởng giải thoát đó. Cộng đồng xă hội trước hết chỉ quan tâm xem đạo Phật thật sự đă đóng góp ǵ cho con người, cho thế giới.
Đạo Phật thật sự có thể đóng góp rất nhiều về hai lănh vực mà thế giới đang rất cần, đó là Đạo đức và sự B́nh an của nội tâm.
__________________
Nhân quả là gốc của số mệnh!
|
| Quay trở về đầu |
|
| |
tranngocai
Hội viên
Đă tham gia: 06 October 2003
Nơi cư ngụ: Vietnam
Hiện giờ: Offline
Bài gửi: 607
|
| Msg 5 of 349: Đă gửi: 08 January 2005 lúc 1:07am | Đă lưu IP
|
|
|
b. T́nh trạng đạo đức của Tăng Ni
Rất nhiều người không có tín ngưỡng đôi khi đă đặt câu hỏi liệu những tu sĩ Phật giáo có thể đem lại lợi ích ǵ cho xă hội, hay chỉ là những kẻ ăn bám. Chúng ta không trách những nỗi hoài nghi trong ḷng họ, v́ thật sự họ cũng đă chứng kiến một vài trường hợp đáng ngờ nào đó.
Họ đă đặt vấn đề rằng tín đồ đem đến cúng chùa toàn là tiền thiệt gạo thiệt, nhưng chỉ nhận lại từ các tu sĩ những lời cầu nguyện mơ hồ, những lời hứa hẹn hăo huyền cho sau khi chết. Họ cần thấy đạo Phật có một đóng góp rơ ràng cụ thể hơn cho cuộc đời.
Chúng ta hứa, lại hứa nữa, với cuộc đời rằng chúng ta những đệ tử Phật sẽ thật sự đóng góp một cách thiết thực cho cuộc đời bằng việc giáo hóa Đạo đức và sự B́nh an nội tâm. Đó là cách để đạo Phật khẳng định vị trí của ḿnh trong xă hội. Đó là cách để mọi người thấy rằng cái lợi ích mà đạo Phật đem đến cho cuộc đời tuy vô h́nh, nhưng giá trị thật là lớn lao.
Chúng ta định hướng lại con đường mà chúng ta đang đi là, đối với những người trong đạo Phật th́ lư tưởng cuối cùng vẫn là giải thoát giác ngộ; đối với cộng đồng xă hội th́ lư tưởng của chúng ta là đóng góp Đạo đức và sự b́nh an nội tâm.
Nhưng nếu người đệ tử Phật muốn đủ khả năng để đem đến cho mọi người Đạo đức và sự B́nh an nội tâm th́ chúng ta phải tu và học rất nhiều. Chúng ta phải học kỹ lưỡng lời Phật dạy, học thêm một số luận bản của chư Tổ về sau; rồi chúng ta phải cần cù chịu khó thực hành để chuyển hóa tâm hồn ḿnh trở thành thanh cao thánh thiện. Mỗi một ư nghĩ khởi lên phải được so sánh đối chiếu với giáo lư là có phù hợp hay không.
Ví dụ Phật dạy ḿnh độ lượng bao dung. Nếu ḿnh chợt thấy tâm ḿnh có niệm ghét bỏ, chê bai, khinh khi ai đó th́ phải biết ḿnh đă sai. Phải lập tức sửa liền, phải sám hối và nghĩ về người đó với niệm thương yêu quư mến liền.
Ví dụ Phật dạy ḿnh không tham lam đắm nhiễm; nếu chợt thấy trong tâm ḿnh đang thèm muốn vật chất thế gian th́ phải lập tức bỏ liền, phải sám hối và tự dặn ḷng đừng tham như vậy nữa.
Ví dụ Tăng Ni sinh học ở Phật học viện phương pháp Quán từ bi, th́ ngay ngày hôm đó, tối hôm đó phải áp dụng rải tâm từ thương yêu tất cả chúng sinh liền, không phải chỉ học qua suông rồi bỏ. Chúng ta phải học để tu, c̣n việc cấp bằng là hệ quả tự nhiên phải đến chứ không phải là mục tiêu chính.
Việc tu sửa âm thầm mà vất vả đó chỉ có chính ḿnh và Phật biết, ngoài ra không ai biết để khen ngợi hay khuyến khích. Chính v́ vậy mà chỉ những ai có thiện căn sâu dày, tự giác rất cao mới có thể tự kiểm soát ḿnh hằng ngày hằng giờ như thế.
|
| Quay trở về đầu |
|
| |
|
|
tranngocai
Hội viên
Đă tham gia: 06 October 2003
Nơi cư ngụ: Vietnam
Hiện giờ: Offline
Bài gửi: 607
|
| Msg 6 of 349: Đă gửi: 08 January 2005 lúc 1:09am | Đă lưu IP
|
|
|
Sau một thời gian dài suy yếu trong thời Pháp thuộc, các vị tôn túc có tâm huyết đă mạnh dạn kêu gọi chấn hưng Phật giáo vào khoảng đầu thế kỷ 20. Các ḥa thượng đă gấp rút mở các trường, các lớp dạy giáo lư kinh điển để nhanh chóng có người nối tiếp ra làm việc. V́ nhu cầu cấp bách nên không có thời gian cho các ḥa thượng truyền đạt các yếu chỉ tu hành. Thế là từ đó đến nay trở thành như là truyền thống, các trường Phật học thiếu hẳn phương diện tu tập rèn luyện. Tăng Ni sinh chỉ chuyên tâm nghiên cứu giáo điển cổ văn. Nếu muốn có thêm đạo hạnh, Tăng Ni đành phải đi t́m tu nơi khác; hoặc không t́m được môi trường tu hành th́ đành làm người tu sĩ chỉ có học mà không có tu. Rất là đau ḷng !
Nếu không có được sự hướng dẫn tu hành cặn kẽ, Tăng Ni dễ bị thiếu đạo lực, không chống đỡ nỗi sự cám dỗ bên ngoài, đôi khi cư xử như người phàm phu tầm thường, rồi chuốc lấy sự phê phán của tín đồ cư sĩ. V́ vậy, chúng ta mong mơi từ đây, các trường Phật học phải có chương tŕnh hướng dẫn thực hành tu tập kỹ lưỡng. Tăng Ni phải được thực hành Thiền định, phải được rèn luyện oai nghi Đạo đức từng chút. Thời gian dành cho chương tŕnh tu tập đó phải bằng hoặc nhiều hơn thời gian học. Chữ tu sĩ đă nhắc nhỡ việc tu rất là quan trọng.
|
| Quay trở về đầu |
|
| |
tranngocai
Hội viên
Đă tham gia: 06 October 2003
Nơi cư ngụ: Vietnam
Hiện giờ: Offline
Bài gửi: 607
|
| Msg 7 of 349: Đă gửi: 08 January 2005 lúc 1:13am | Đă lưu IP
|
|
|
Chia rẽ v́ tín đồ!
Khuynh hướng sống hưởng thụ vật chất của xă hội cũng xâm nhập dần vào đời sống người xuất gia.
Thứ nhất đó là lư do khách quan. Khi vật chất và phương tiện của xă hội dồi dào th́ luôn luôn thẩm thấu từ bên ngoài vào trong chùa. Muốn hay không ǵ chùa cũng phải có những phương tiện máy móc mới cho sinh hoạt.
Thứ hai là lư do chủ quan. Đôi khi tu sĩ không kềm được sự ham thích đối với những vật dụng sang trọng mới lạ tinh xảo.
Chùa th́ hầu hết sống nhờ vào tín đồ Phật tử. Càng có nhiều tín đồ th́ nguồn lợi kinh tế của chùa càng sung túc, chùa càng dễ đáp ứng những nhu cầu ngày càng cao hơn.
Nhưng lẽ ra thay v́ tu sĩ phải có bổn phận giáo hóa thêm nhiều tín đồ mới theo chí nguyện độ sinh của đạo Phật, các chùa lại có thể bị tâm lư t́m thêm tín đồ cho sự sung túc của chùa mà thôi. Tín đồ mới đó nếu là người chưa biết đạo trở thành biết đạo th́ rất hay, c̣n nếu đó là tín đồ có sẵn của chùa khác rồi được thuyết phục trở thành của chùa ḿnh th́ mầm chia rẽ giữa các chùa đă xuất hiện.
Nhiều cư sĩ đến chùa bị ngạc nhiên v́ nghe thầy này nói xấu thầy kia một cách tự nhiên lăo luyện. Họ mất niềm tin với vị thầy bị nói xấu đă đành, họ cũng cũng cảm thấy ngờ ngợ về ông thầy có cái miệng nói xấu nhuần nhuyễn quá. Rốt cuộc lại cư sĩ càng lúc càng mất niềm tin với quư thầy. Tất cả chỉ v́ tâm lư bí mật bên trong là muốn cho tín đồ đừng tới chùa kia mà chỉ đến chùa ḿnh thôi. Đó là một tệ trạng trong Phật giáo.
Một cái tệ khác là nhiều khi cư sĩ đến chùa nh́n thấy các tu sĩ đối xử với nhau thiếu ḥa ái tôn trọng. Họ lúc nào cũng kính trọng quư thầy , và nghĩ rằng quư thầy phải kính trọng thương yêu nhau nhiều lắm. Nhưng có khi họ nghe quư thầy xưng hô với nhau bừa băi, đối xử với nhau hời hợt. Họ rất ngạc nhiên.
Có lần chúng tôi gặp một người Hà Lan đă từng tu thiền ăn chay hơn hai mươi năm. Anh cũng tập luyện Thái cực quyền theo khuynh hướng của các nhà sư Trung Hoa là việc tu dưỡng nội tâm phải được hỗ trợ bằng việc rèn luyện cơ thể. Trong khi nói chuyện về Thiền định Đạo đức và luật Nhân quả, anh bất chợt nhắc đến một đạo sư nào đó ở Ấn độ rất là nổi tiếng. V́ nổi tiếng nên ông rất giàu có. Anh đến viếng thăm ông và nhân tiện hỏi ông tại sao không chia sẻ cho những người nghèo ở chung quanh. Chúng ta nên nhớ là Ấn độ c̣n rất nhiều người nghèo.
Đạo sư trả lời rằng những người nghèo là do nghiệp của họ, không nên can thiệp vào làm trái đi luật Nhân quả. Câu trả lời đó làm anh mất đi sự quan tâm quư trọng luật Nhân quả.
Thật ra luật Nhân quả không phải là cái cớ để chúng ta quay lưng với người nghèo. Mà trái lại c̣n khuyến khích chúng ta quan tâm giúp đỡ mọi người nhiều hơn nữa. Nếu không quan tâm giúp đỡ mọi người, sau này chúng ta rơi vào nghèo khó sẽ không ai đoái hoài tới chúng ta, và c̣n nhiều nhân quả khác nữa. Chúng ta sẽ khảo sát ở dịp khác.
Nói như vậy để nhắc nhau rằng người tu không nên tích lũy tài sản nếu ḿnh có phước sung măn, mà nên biết bố thí san sẻ. Đó cũng là công hạnh đạo đức căn bản.
|
| Quay trở về đầu |
|
| |
tranngocai
Hội viên
Đă tham gia: 06 October 2003
Nơi cư ngụ: Vietnam
Hiện giờ: Offline
Bài gửi: 607
|
| Msg 8 of 349: Đă gửi: 08 January 2005 lúc 1:15am | Đă lưu IP
|
|
|
d.Nhu cầu giáo hóa đang rất lớn.
Hiện nay nhu cầu Phật tử cần được giáo hóa rất là lớn, v́ 2 thành phần. Một là đối với cả một thế giới chưa biết về đạo Phật ; hai là đối với những vùng đất, những quốc gia đă từng là xứ sở của đạo Phật nhưng hiện nay đang có dấu hiệu Phật pháp suy thoái.
Để có bản lĩnh vững vàng trong việc tiếp cận và giáo hóa quần chúng Phật tử, người xuất gia phải tu dưỡng rất nhiều. Trong nguyên lư thẩm thấu lẫn nhau, tác động lẫn nhau, ảnh hưởng lẫn nhau, khi tu sĩ gần gũi giáo hóa cư sĩ về đạo lư, tự nhiên cũng dễ bị ảnh hưởng trở lại đời sống thế tục của họ. Nếu đạo lực không vững vàng, người tu sĩ sẽ đem vào tâm hồn ḿnh rất nhiều chuyện phiền toái của thế gian. Do đó, hơn bao giờ hết, tu sĩ Phật giáo phải có một bước chuyển lớn trong việc thực hành tu tập từ căn bản Đạo đức, tiến dần lên những công phu thiền định cao hơn.
|
| Quay trở về đầu |
|
| |
tranngocai
Hội viên
Đă tham gia: 06 October 2003
Nơi cư ngụ: Vietnam
Hiện giờ: Offline
Bài gửi: 607
|
| Msg 9 of 349: Đă gửi: 08 January 2005 lúc 1:18am | Đă lưu IP
|
|
|
Vừa rồi tại hội nghị Phật giáo ở Tokyo, 1997, các vị lănh đạo Phật giáo khắp nơi đều lên tiếng báo động về sự suy yếu của Phật giáo trên thế giới. V́ vậy, chúng ta phải hiểu rằng chính những người đệ tử Phật, cả tại gia lẫn xuất gia, đă thiếu sót, đă thụ động, không năng nỗ, không cương quyết… nên Phật giáo mới có t́nh cảnh này.
Chúng ta hay bị lừng khừng giữa hai thái độ:
Một là cũng muốn làm lợi ích ǵ đó cho chúng sinh; hai là muốn tu giải thoát nhanh chóng.
Đối với việc muốn làm lợi ích cho chúng sinh th́ chúng ta không có đường lối phương hướng rơ ràng; chúng ta không có sự hợp tác rộng răi trên toàn thế giới. Mỗi ngày chúng ta quả thật có phát nguyện độ chúng sinh, và chỉ đứng lại ngang đó. Ít ai suy nghĩ thêm là phải làm ǵ thiết thực hiệu quả cho lời nguyện hằng ngày đó.
Đối với khuynh hướng muốn tiến tu giải thoát th́ được xem là một h́nh ảnh đẹp trong đạo Phật. Nhiều vị đi vào hang sâu núi thẳm, hoặc đóng cửa cốc không tiếp xúc với ai, để chuyên tâm tu tập. Nhưng hăy coi chừng ! Thật ra chỉ những ai tâm đă hoàn toàn vị tha mới xứng đáng nhập thất chuyên tu. Nếu tâm chưa hoàn toàn vị tha, chưa được rèn luyện sự hy sinh phụng sự th́ việc nhập thất không tiếp duyên lại chính là cơ hội cho tâm ích kỷ phát triển dữ dội hơn lúc trước. Đây quả là một nghịch lư kỳ lạ, nhưng có thật.
Càng ở một ḿnh trong thất vắng, càng tinh tấn niệm Phật hoặc tọa thiền, th́ tâm ích kỷ càng được củng cố. Đó là lư do tại sao chúng ta gặp nhiều người sau khi nhập thất th́ có vẻ kiêu mạn và nóng nảy hơn. Nếu chưa có tâm vị tha cao độ th́ chúng ta càng tinh tấn càng xa rời sự giải thoát, v́ lúc đó chúng ta chỉ lo cho chính ḿnh. Đây là một nghịch lư rất khó vượt qua.
|
| Quay trở về đầu |
|
| |
tranngocai
Hội viên
Đă tham gia: 06 October 2003
Nơi cư ngụ: Vietnam
Hiện giờ: Offline
Bài gửi: 607
|
| Msg 10 of 349: Đă gửi: 08 January 2005 lúc 1:20am | Đă lưu IP
|
|
|
Đạo Phật của thế kỷ 21 này phải là một đạo Phật của những người rất thiết tha với lư tưởng giải thoát, đồng thời cũng hết ḷng với sự nghiệp độ sinh. Người đệ tử Phật phải trọn ḷng thương yêu mọi người, từ những huynh đệ chung quanh ḿnh cho tới tất cả mọi người trên Trái đất, nhất là những người chưa biết Phật Pháp. Chỉ những người có tấm ḷng như vậy mới xứng đáng vào trong thất vắng.
Nhu cầu làm việc sắp tới rất là lớn, đ̣i hỏi đệ tử Phật phải tích cực hơn rất nhiều, cũng như phải có đạo lực vững vàng hơn rất nhiều để đem được Phật pháp đến cho người nhưng không bị người đem ô nhiễm thế gian vào trở lại.
|
| Quay trở về đầu |
|
| |
tranngocai
Hội viên
Đă tham gia: 06 October 2003
Nơi cư ngụ: Vietnam
Hiện giờ: Offline
Bài gửi: 607
|
| Msg 11 of 349: Đă gửi: 08 January 2005 lúc 1:23am | Đă lưu IP
|
|
|
Một biểu hiện thụ động của người đệ tử Phật từ trước tới giờ là cư sĩ không lo Phật hóa gia đ́nh.
Rất nhiều gia đ́nh đạo Phật có cha mẹ theo đạo nhưng con không theo, anh chị theo đạo nhưng em không theo, vợ theo đạo nhưng chồng không theo… Chúng ta biết đạo Phật rồi mặc kệ người chung quanh, ai biết hay chưa biết cũng được. Cha mẹ tới chùa học đạo, bỏ mặc con cái học ở nhà trường hay ở bạn bè tốt xấu ǵ đó không cần.
Cái lỗi người cư sĩ không biết lo Phật hóa gia đ́nh là rơ ràng là lỗi của người tu sĩ. Chính v́ tu sĩ không nghĩ đến điều đó, không nhắc Phật tử điều đó, không hướng dẫn cách thức làm điều đó, nên đạo Phật thiếu hẳn công đức Phật hóa gia đ́nh. Bây giờ chính là lúc phải sửa chữa thiếu sót đó.
Cha mẹ phải được nhắc rằng mỗi sáng phải bắt buộc con trẻ lên lạy Phật, đọc bài nguyện cầu buổi sáng dành cho trẻ, để huân tập cho trẻ thiện pháp từ thuở ấu thơ.
Thế tại sao phải bắt buộc?
Bởi v́ con trẻ c̣n nhỏ nên không biết điều ǵ đúng điều ǵ sai, điều ǵ nên làm điều ǵ không nên làm. Ngay cả việc đến trường học văn hóa cũng vậy, nếu cha mẹ không bắt buộc th́ chẳng có trẻ em nào chịu đi học đâu. Vậy việc học Đạo đức và Phật pháp cũng quan trọng không kém cho cuộc đời, nhân cách và tâm hồn trẻ, tại sao chúng ta không bắt buộc?
|
| Quay trở về đầu |
|
| |
tranngocai
Hội viên
Đă tham gia: 06 October 2003
Nơi cư ngụ: Vietnam
Hiện giờ: Offline
Bài gửi: 607
|
| Msg 12 of 349: Đă gửi: 08 January 2005 lúc 1:24am | Đă lưu IP
|
|
|
Muốn cho đạo Phật mạnh, chúng ta phải biết phát huy ưu thế tự giác có sẵn trong đạo Phật đă đành, c̣n phải khai thác tiếp yếu tố cưỡng bách nữa. Nhưng muốn làm được điều đó th́ Tăng Ni phải mạnh mẽ năng nỗ cương quyết hơn rất nhiều. Chính sự mạnh mẽ của Tăng Ni truyền sang cho Phật tử và người Phật tử sẽ đủ sức mạnh để Phật hóa gia đ́nh. Tăng Ni mà thờ ơ th́ chắc chắn Phật tử cũng sẽ xao nhăng trách nhiệm. Một đạo Phật yếu đuối, lỗi do Tăng Ni trước hết. V́ vậy Tăng Ni hôm nay phải tích cực, vừa khẳng định lư tưởng giải thoát, vừa sáng ngời lư tưởng độ sinh.
Chúng ta hăy nh́n sang các tôn giáo bạn, trẻ vừa sinh ra là đă được nhà thờ cầm về rửa tội để làm tín đồ dù đứa bé chẳng biết ất giáp ǵ. Lớn lên lập gia đ́nh phải vào nhà thờ làm lễ, nghĩa là bảo đảm người phối ngẫu cũng phải theo đạo. Nếu lấy người ngoài đem về càng có công với Chúa. Rất nhiều gia đ́nh đạo Phật lơ đăng cho con cái theo Kitô giáo qua con đường hôn nhân như thế mà không hiểu ḿnh đă lọt vào đúng chiến lược của tôn giáo bạn. Thấy con cái thương nhau quá rồi cũng xuôi theo mà không hề có một điều kiện công bằng hơn cho truyền thống đạo giáo của gia đ́nh. Đó cũng là một sự thiếu cảnh giác, thụ động, và đôi khi nhu nhược trong đạo Phật.
Cũng chính sự nhu nhược đó mà khi Hồi giáo đặt chân tới đâu th́ Phật giáo bồng bế nhau di tản tới đó. Bây giờ phải thay đổi lại tất cả. Quư thầy cô phải làm lễ cầu phúc cho con của Phật tử khi mới sinh; phải làm lễ khai tâm khi con trẻ đến tuổi đi học; phải làm lễ quy y khi trẻ đă biết nhận thức; làm lễ cưới khi chúng lập gia đ́nh; và làm lễ tang, lễ cầu siêu khi người đó qua đời. Nói chung chùa phải “quản lư” Phật tử và gia đ́nh từ khi mới sinh cho tới khi mất đi. Quư thầy cô phải cực hơn, phải vất vả hơn như thế. Người Phật tử phải gắn bó cả đời ḿnh với chùa như thế.
Và chính v́ Tăng Ni phải có trách nhiệm nhiều hơn đối với Phật tử nên phải gần gũi hơn, và, cũng rất dễ bị thế tục hóa hơn. Để làm được việc mà không bị thế tục hóa như vậy, buộc Tăng Ni phải tu dưỡng rất nhiều.
|
| Quay trở về đầu |
|
| |
tranngocai
Hội viên
Đă tham gia: 06 October 2003
Nơi cư ngụ: Vietnam
Hiện giờ: Offline
Bài gửi: 607
|
| Msg 13 of 349: Đă gửi: 08 January 2005 lúc 1:25am | Đă lưu IP
|
|
|
e. Bốn lư do lớn của việc tu dưỡng đạo đức.
Thứ nhất, v́ thế giới hôm nay đang mất quân b́nh giữa đời sống vật chất và đời sống tinh thần, giữa hưởng thụ và đạo đức, nên trách nhiệm của người đệ tử Phật là phải tu dưỡng đạo đức sâu dày để làm quân b́nh lại mọi điều cho thời đại.
Thứ hai, là tạo lại niềm tin cho Phật tử. Tăng Ni là chỗ dựa của Phật tử. Nhưng Phật tử dựa vào Tăng Ni cái ǵ nếu không phải là Đạo đức? Không biết Tăng Ni có đắc đạo hay chưa, nhưng yêu cầu trước hết là Tăng Ni phải có Đạo đức cái đă. Dù chưa đắc đạo cao siêu, nhưng nếu Tăng Ni có đạo đức th́ cũng giúp cho Phật tử yên tâm nương tựa. Một vài Tăng Ni xem đạo đức là không quan trọng bằng những công phu tu tập tâm linh cao siêu khác, nên không chịu tu dưỡng đạo đức sâu dày, cuối cùng làm Phật tử hụt hẫng.
Tội nghiệp cho Phật tử nếu lỡ chứng kiến cảnh người xuất gia lục đục với nhau. Tu sĩ không thể che dấu khuyết điểm của ḿnh măi v́ tiếp xúc lâu ngày rồi người ta cũng phát hiện. Chỉ c̣n cách là bản thân ḿnh ráng tu dưỡng đạo đức chân thật.
Thứ ba, là tạo lại nội lực giữ ǵn tâm hồn ḿnh không bị nhiễm ô khi gần gũi giáo hóa Phật tử. Ơû đây ngoài đạo đức sâu dày, Tăng Ni c̣n phải có kinh nghiệm Thiền quán. Nhất là trong thời gian tới Tăng Ni phải làm việc rất nhiều.
Thứ tư, là tạo lại nền tảng tu hành cho chính ḿnh. Đạo đức là nền tảng quan trọng cho quá tŕnh tu hành, cho cả giới định tuệ. Và Đạo đức cũng là biểu hiện đẹp về sau khi chúng ta đă tu hành viên măn.
|
| Quay trở về đầu |
|
| |
tranngocai
Hội viên
Đă tham gia: 06 October 2003
Nơi cư ngụ: Vietnam
Hiện giờ: Offline
Bài gửi: 607
|
| Msg 14 of 349: Đă gửi: 08 January 2005 lúc 1:28am | Đă lưu IP
|
|
|
3. So sánh với Giới luật
a. Ở mức độ cạn.
Ở mức độ cạn th́ Đạo đức cao hơn Giới luật. V́ sao?
Bởi v́ Đạo đức là cái tốt ở trong tâm, trong khi Giới luật chỉ là sự ngăn cấm bên ngoài. Giới luật ngăn cấm những sai lầm ở hành vi và lời nói, như cấm giết hại, cấm trộm cắp, cấm nói dối v.v... c̣n Đạo đức giữ ǵn tâm ta thoát khỏi sự độc ác, sự tham lam, sự gian trá…
Có những trường hợp hành vi bên ngoài là phạm giới nhưng nội tâm bên trong là có đạo đức. Một người sư đệ đă lấy đôi dép đẹp của người sư huynh, mà không hỏi xin phép, để đem cho một người nghèo, v́ biết rằng người sư huynh của ḿnh tâm rất tốt. Hành vi lấy không hỏi xin là vi phạm giới luật, nhưng động cơ là giúp người nghèo, và cũng biết chắc sư huynh ḿnh sẽ hoan hỷ, nên được xem là phù hợp với đạo đức.
Một câu chuyện nổi tiếng trong Góp nhặt cát đá ,” có hai sư huynh sư đệ cùng đi trên một con đường śnh lầy. Có lẽ hai vị quần áo cũng lam lũ nên để như vậy mà lội śnh luôn. Đến một đoạn, chợt hai vị thấy một cô gái mặc kimono có vẻ quư tộc đứng loay hoay bên đường không dám băng qua v́ sợ lấm y phục. Lúc đó trên đường cũng không có ai khác có thể giúp cô gái. Người sư đệ bước lại bảo:
-Này cô bé, để ta giúp cho.
Rồi ông bế cao cô gái lên, đưa qua bên kia lề đường, đặt xuống, sau đó tiếp tục đi với sư huynh ḿnh. Thế là người sư huynh làm mặt ngầu, lầm ĺ không thèm nói chuyện nữa. Sư đệ có hỏi ǵ cũng không thèm đáp. Đến một khá lâu cũng gần về đến chùa, sư huynh mới trách:
-Chúng ta là tu sĩ không được phép đụng chạm đến phụ nữ, tại sao sư đệ làm như thế?
-Ha ha, em đă bỏ cô ta lại đó rồi, sư huynh c̣n mang tới đây sao !”
Nghe câu chuyện trên ta thấy người sư đệ đă khá tự tại, dù chạm người nữ mà tâm không dính. Xét về giới luật th́ đă phạm, nhưng xét về Đạo đức th́ không sao v́ đó là việc làm vị tha giúp người với tâm vô nhiễm. Chúng ta vẫn khâm phục người sư đệ mỗi khi nghe kể câu chuyện trên. (Tuy nhiên dù có khâm phục, tu sĩ cũng không nên bắt chướt đi ngoài đường kiếm phụ nữ để bồng qua đường.)
|
| Quay trở về đầu |
|
| |
tranngocai
Hội viên
Đă tham gia: 06 October 2003
Nơi cư ngụ: Vietnam
Hiện giờ: Offline
Bài gửi: 607
|
| Msg 15 of 349: Đă gửi: 08 January 2005 lúc 1:31am | Đă lưu IP
|
|
|
b.Ở mức độ sâu th́
Ở mức độ sâu th́ Giới luật cao hơn Đạo đức. V́ sao?
Bởi v́ trong Giới luật có một giới quan trọng là giới dâm. Hay c̣n gọi là ái dục, nói theo ngôn ngữ của Đạo đức. Ái dục là bản năng tự nhiên của con người, mà hễ cái ǵ là bản năng th́ rất mạnh. Giữ giới dâm tức là chống lại bản năng của ḿnh. Ái dục là ḷng thương yêu có khuynh hướng tính giao với người khác phái- bây giờ phải thay đổi định nghĩa để mở rộng qua các trường hợp luyến ái cùng giới tính.
Ái dục là bản năng tự nhiên, cho nên hết thế hệ này đến thế khác con người cứ phải lấy vợ lấy chồng sinh con đẻ cái. Cha mẹ thấy con ḿnh lớn rồi mà không có bồ là bắt đầu lo, sợ con ḿnh ế.
Ngay cả đức Phật của chúng ta cũng phải thị hiện có gia đ́nh rồi mới đi tu. Nhờ vậy mà người sau bớt mặc cảm về ái dục để có thể tiến tu giải thoát. Chúng ta cũng thấy có rất nhiều người cư sĩ tại gia sống đời sống vợ chồng b́nh thường, nhưng rất hiền lành đạo đức. Họ không làm điều ǵ trái với đạo lư, chỉ là có yêu thương vợ chồng con cái. Đó là trường hợp có đạo đức nhưng không vượt qua được ái dục.
V́ vậy chúng ta nói, đối với vấn đề ái dục th́ Giới luật cao hơn Đạo đức, v́ thắng được bản năng ái dục là một khả năng lớn, rất khó làm.
Trường hợp một tu sĩ không phạm giới, cũng đừng nghĩ là ḿnh đă thắng được bản năng ái dục. Đó chỉ là v́ ḿnh c̣n phước làm Tăng, được giữ trong hoàn cảnh tốt. Chứ nếu lúc nào đó rớt vào môi trường dễ dăi, ta sẽ thấy được sự yếu đuối của ḿnh. Lúc đó mà vững ḷng th́ mới gọi là vượt qua được lần một. Lần một thôi chứ chưa bảo đảm lần hai lần ba…
Vậy chúng ta sẽ giữ giới aí dục bằng cái ǵ?
Dĩ nhiên là bằng ư chí . Chúng ta dùng ư chí để giữ tâm ḿnh không ham thích, không đắm nhiễm, không vướng bận. Nhưng để có một ư chí sắt đá như thế th́ lại đ̣i hỏi chúng ta phải có công đức rất lớn. Ư chí phát sinh từ công đức th́ rất bền, có vẻ nhẹ nhàng, và không làm tăng trưởng kiêu mạn. C̣n ai không biết chỉ ráng cố sức khởi ư chí cho mạnh th́ kiêu mạn nóng nảy sẽ phát sinh. Rất nguy hiểm v́ ư chí là con dao hai lưỡi. Ư chí và bản ngă là anh em sinh đôi, cái này khởi th́ cái kia cũng khởi theo.
Ở giai đoạn cao hơn th́ tu sĩ dùng sức thiền định để giữ tâm trong sạch. Tuy nhiên kết quả thiền định cũng bắt nguồn từ công đức sâu xa khác. Nhiều người cho rằng cứ giữ ǵn Chánh niệm thanh tịnh th́ tâm tự tại vô nhiễm, tự nhiên không bị nhiễm ô ái dục. Họ nói đúng, nhưng không chắc ăn. V́ khi dùng Chánh niệm để giữ tâm vô nhiễm, ta không tốn sức nhiều, giống như không cần đến ư chí vậy. Lâu ngày Ư chí bị cùn lụt mà không hay biết. Đến khi gặp thử thách nặng th́ không có Ư chí để dùng nữa, rất là nguy hiểm. V́ vậy cứ phải dùng đến quyết tâm giữ giới, dùng đến Ư chí giữ giới, mà Ư chí đó lại do công đức tạo thành, nên sẽ rất nhẹ nhàng thanh thản.
Công đức rất là quan trọng mà người tu phải biết gây tạo suốt đời. Nhờ có công đức nên khi chúng ta tinh tấn trông bên ngoài thấy vẫn nhẹ nhàng như mây như gió, dù bên trong rất quyết liệt mạnh mẽ. Ai không có đủ công đức mà ráng sức sẽ bị nặng nề bực bội, người ngoài sẽ thấy khó chịu khi đến gần. Chúng ta sẽ nói thêm ở những bài sau.
Trước giờ chúng ta nghe nói ba môn vô lậu học là giới định tuệ. Chúng ta có cảm giác rằng giới ở giai đoạn thấp. Nhưng thật ra giới đă ở giai đoạn khá cao.
Muốn giữ Giới phải có Ư chí; muốn có Ư chí phải có công đức; muốn có công đức phải có Đạo đức.
Có Đạo đức ta mới ham thích làm những điều công đức; có Công đức ta mới phát khởi được Ư chí một cách tự nhiên; có Ư chí rồi ta mới giữ được Giới. V́ vậy Giới luật vẫn ở một giai đoạn cao trong tiến tŕnh tu tập.
|
| Quay trở về đầu |
|
| |
tranngocai
Hội viên
Đă tham gia: 06 October 2003
Nơi cư ngụ: Vietnam
Hiện giờ: Offline
Bài gửi: 607
|
| Msg 16 of 349: Đă gửi: 08 January 2005 lúc 1:37am | Đă lưu IP
|
|
|
4. Đạo đức và sự liên hệ với Thiền định
a.Đức Phật là biểu tượng rực rỡ của Thiền định.
Đức Phật đă đắc đạo bằng con đường Thiền định. Sau khi đắc đạo, Phật cũng tọa thiền đều đặn suốt đời. Điều quan trọng là Phật dạy tất cả đệ tử cũng tinh tấn thiền định. Bây giờ chúng ta cũng thờ Phật trong tư thế kiết già thiền định.
Nói đến đạo Phật, tất cả thế giới đều hiểu ngay là nói đến Thiền định. Những Phật tử Tây phương nghiên cứu về đạo Phật thường quan tâm đến mức độ nhập thiền của Tăng Ni, chứ ít hỏi han về giáo lư v́ họ đă có cả thư viện đồ sộ kinh sách đạo Phật muốn t́m hiểu lúc nào cũng được.
Thiền định là nói chung cho tất cả các phương pháp tu tập nhiếp tâm thanh tịnh. Từ sự thanh tịnh này, hành giả nhắm đến mục tiêu vô ngă, giác ngộ, giải thoát. Hai điều kiện để một pháp môn được xem là Thiền định trong đạo Phật là:
-nhiếp tâm thanh tịnh
-mục tiêu vô ngă, giác ngộ, giải thoát.
V́ thế những pháp môn như niệm Phật, tŕ chú, quán hơi thở, quán bát nhă… đều có sự chú ư nhiếp tâm thanh tịnh. Đó là thỏa măn yêu cầu thứ nhất. Nếu hành giả lại tiếp tục xác định lập trường hướng về mục tiêu vô ngă, giác ngộ, giải thoát nữa th́ có thể xem pháp môn đó cũng là Thiền định cả, không cần phân biệt.
Người đệ tử Phật, nhất là người xuất gia, phải tinh tấn tọa thiền tập định. Mỗi ngày chúng ta phải có vài lần ngồi kiết già nhiếp tâm. Hai ba mươi năm sau nh́n lại đời tu ḿnh thấy có giá trị v́ đó là cả một quăng thời gian ḿnh vất vả chiến đấu với vọng tưởng phiền năo thật sự chứ không phải tu nhàn nhă qua ngày. Mỗi khi ta bắt chân lên tọa cụ ngồi nhiếp tâm, đó là giây phút ta làm người đệ tử Phật thật sự có giá trị. Không biết chúng ta có nhiếp tâm thành công chưa, nhưng sự chiến đấu âm thần vất vả với chính ḿnh là một công lao đáng khen ngợi.
Có câu chuyện “ có lần Phật đi gặp một tỳ kheo rất tinh tấn tu hành. Vị tỳ kheo đảnh lễ và hỏi Phật:
- Bạch Thế tôn, con tu như vậy chừng nào đắc đạo?
- Ba kiếp sau ông sẽ đắc đạo. Phật đáp.
Nghe vậy vị tỳ kheo khóc rống lên tủi thân tại sao tinh tần như vậy mà tới 3 kiếp nữa mới đắc đạo. Đi thêm nữa gặp một tỳ kheo khác hỏi Phật chừng nào đắc đạo. Phật chỉ cây me bên đường bảo:
- Ông có thấy cây me đó không?
- Bạch Thế tôn, con có thấy.
- Ông có thấy lá me đó không?
- Trải qua số kiếp bằng lá me đó ông mới đắc đạo.
Nghe vậy vị tỳ kheo đó vui mừng hớn hở đảnh lễ tạ ơn Phật. Ngay đó chư thiên rải hoa cúng dường vị đó liền.”
Vị này được chư Thiên rải hoa cúng dường v́ đă vượt qua ư niệm thời gian. Chỉ cần biết rằng ḿnh sẽ đắc đạo nghĩa là trong hiện tại ḿnh đă tu đúng đường. Vị này chỉ sợ ḿnh sai chứ không sợ cực khổ lâu dài. Tâm niệm đó quả thật đáng cho chúng ta đảnh lễ cung kính.
|
| Quay trở về đầu |
|
| |
tranngocai
Hội viên
Đă tham gia: 06 October 2003
Nơi cư ngụ: Vietnam
Hiện giờ: Offline
Bài gửi: 607
|
| Msg 17 of 349: Đă gửi: 08 January 2005 lúc 1:40am | Đă lưu IP
|
|
|
b. Thiền định và Đạo Đức hỗ tương
Đạo đức là cái tốt trong tâm để tạo thành vô số hành vi lời nói bên ngoài khiến mọi người chung quanh ta được an vui ích lợi và chuyển hóa.
Khi người chung quanh được lợi ích nghĩa là ta được phước. Phước có được khi ta đem lại lợi ích cho tha nhân, đó là định nghĩa căn bản. Nếu ta rất tốt, nhưng chưa làm ǵ có lợi cho ai th́ vẫn chưa có phước. Nguyên tắc là như vậy.
Có phước chưa hẳn là có đức; có đức chưa hẳn là có phước. Ví dụ có một quan chức địa phương muốn xây một cái cầu cho dân, chỉ v́ ông muốn lấy thành tích với cấp trên chứ hoàn toàn chẳng thương dân ǵ cả. V́ chỉ nhắm đến lợi ích cá nhân nên ông không được gọi là có đức. Nhưng việc làm của ông rơ ràng làm lợi cho dân, nên chắc chắn ông sẽ có phước.
Ngược lại, có những người hiền lành nhưng thụ động, chẳng làm ǵ giúp ai, nên tuy có đức nhưng chẳng có phước.
Hoặc như có những Phật tử đi chùa, cúng ít bông trái, bỏ vào thùng phước sương ít tiền, rồi quỳ xuống th́ thầm cầu đủ thứ chuyện cho gia đ́nh ḿnh được giàu có, con cái thi đậu dù làm biếng học bài, mặt ḿnh đẹp nhất xóm vân vân… Lời cầu nguyện đó không có yếu tố đạo đức. Đó là lư do tại sao ta thấy nhiều người đi chùa lâu mà không có đạo đức bởi v́ những lời cầu nguyện như thế chỉ làm tăng thêm ích kỷ mà thôi. Khi tâm ích kỷ tăng th́ người này tự nhiên cũng nóng nảy hơn, tham lam hơn, dễ gây gỗ hơn. Và làm những người khác nghi ngờ chuyện đi chùa là tốt.
V́ vậy sau này người Phật tử đến chùa nên được hướng dẫn lại cách cầu nguyện sao cho tăng trưởng được đạo đức, tâm vị tha….
Nhờ có đạo đức nên ta có phước; nhờ có phước nên ta nhiếp tâm trong thiền định dễ dàng. Phước được tạo ra từ Đạo đức th́ gọi là công đức- vừa có công lao, vừa có đạo đức. Tại sao Phước hỗ trợ cho Thiền định? Ai tu Thiền đều lo sợ về trạng thái thất niệm, mất chánh niệm, bị vọng tưởng dẫn đi từ vấn đề này sang vấn đề khác. Khi th́ tâm có vẻ sáng tỏ biết được vọng tưởng rơ ràng, không bị vọng tưởng gạt; khi th́ tâm mờ mịt bị vọng tưởng che mất. V́ đâu mà tâm được sáng tỏ, cũng như v́ đâu mà tâm bị che mờ? Chính do nghiệp đă âm thầm chi phối. Nếu hành giả có phước sung măn, tự nhiên tâm thường xuyên dễ tỉnh giác; nếu hành giả ít phước, tự nhiên tâm hay bị quên và chạy theo vọng tưởng.
Đạo đức cũng trực tiếp ảnh hưởng đến sức tỉnh giác, chưa cần qua trung gian của phước. Nếu tâm rất tốt, tự nhiên tâm cũng yên tĩnh, v́ Đạo đức luôn thuộc về “phe” tĩnh lặng. Nếu tâm có nhiều ư niệm bất thiện, tự nhiên tâm cũng xao động, v́ bất thiện thuộc về “phe” xao động.
Dựa vào tiêu chuẩn này, ta cũng có thể đánh giá người nào đó có vẻ nhiệt t́nh tử tế, nhưng nếu lăng xăng quá, coi chừng người này chưa thật tốt, v́ lăng xăng thuộc về phe bất thiện.
Ngược lại, Thiền định cũng hỗ trợ cho Đạo đức. Tâm yên tĩnh cũng giúp ta dễ thấy được sai lầm của ḿnh. Giống như trong một lớp học, ai cũng ngồi, tự nhiên có người đứng lên, người đó dễ bị nh́n thấy trước hết. Giống như trong một nội tâm yên tĩnh, tự nhiên có niệm bất thiện khởi lên, niệm đó dễ dàng bị trí tuệ nh́n thấy liền. Ví dụ khi nh́n thấy chiếc xe của ai đời mới đẹp quá, ta chợt động tâm muốn có một chiếc giống như thế. Nhưng v́ tâm ta yên tĩnh quen rồi nên ta lập tức phát hiện ra đó là niệm tham. Biết là tham nên thôi, không “muốn” nữa, bỏ.
Khi sức định sâu, những khuynh hướng bất thiện rất sâu tiếp tục bị trí tuệ phát hiện và hóa giải hết. Giá trị của Thiền chính là trừ diệt được những khuynh hướng bất thiện tiềm tàng trong nội tâm sâu kín để lập thành một nhân cách đạo đức siêu tuyệt. Thật là vô ích nếu một người tuyên bố đắc thiền định mà đạo đức không hề được cải thiện. Đạo đức phải là biểu hiện của Thiền định. Đạo đức và Thiền giống nhau ở điểm cả hai đều nh́n vào nội tâm, quan sát nội tâm.
Khác nhau giữa Đạo đức và Thiền chính là,
Đạo đức nh́n vào nội tâm để đánh giá đúng hay sai, thiện hay ác.
Thiền nh́n vào nội tâm để đánh giá tĩnh hay động, an hay loạn.
|
| Quay trở về đầu |
|
| |
tranngocai
Hội viên
Đă tham gia: 06 October 2003
Nơi cư ngụ: Vietnam
Hiện giờ: Offline
Bài gửi: 607
|
| Msg 18 of 349: Đă gửi: 08 January 2005 lúc 1:41am | Đă lưu IP
|
|
|
Để tự ḿnh đánh giá lỗi lầm của ḿnh thật là điều không dễ chút nào. Phải là người rất chân thành, can đảm, trí tuệ mới tự cho ḿnh có lỗi. Hầu hết con người đều âm thần bênh vực cho ḿnh. Ít ai dám nhận lỗi về ḿnh. Nhưng người thật sự có lư tưởng tu hành phải tự ḿnh phê phán ḿnh trước chứ đừng đợi ai phê phán ḿnh. Người ngoài phê phán ḿnh là muộn rồi. Chính ḿnh phải phê phán ḿnh trước.
Chúng ta phải nghiêm khắc t́m lỗi của ḿnh suốt hai ba mươi năm như vậy th́ mới tạm bớt có lỗi, có thể tạm làm thầy dạy cho người khác được rồi, có thể răn dạy người khác được rồi. C̣n nếu chưa thấy lỗi của ḿnh, cứ hay trách móc người khác, tội sẽ càng lúc càng nặng. Ai thấy lỗi ḿnh thường xuyên sẽ được thánh thần yêu mến. Ai thấy lỗi người thường xuyên sẽ được ma quỷ yêu mến.
Đến khi tâm thuần thiện rồi, tự nhiên chúng ta sẽ chuyển qua dụng công của Thiền lúc nào không hay. Lúc đó chúng ta chỉ c̣n quan sát để ư xem tâm đang động hay tịnh. Và thế là vọng tưởng sẽ tắt dần để vào định.
“Một cư sĩ hỏi:
-Tại sao con tu hoài mà tâm không thanh tịnh?
Tăng đáp:
-Anh hăy thanh lọc tư tưởng cho đến khi thuần thiện th́ cái định đă ở gần một bên.”
Con đường này tuy nghe đơn giản nhưng rất căn bản vững chắc.
|
| Quay trở về đầu |
|
| |
tranngocai
Hội viên
Đă tham gia: 06 October 2003
Nơi cư ngụ: Vietnam
Hiện giờ: Offline
Bài gửi: 607
|
| Msg 19 of 349: Đă gửi: 08 January 2005 lúc 1:43am | Đă lưu IP
|
|
|
CÂY ĐẠO PHẬT
Sự tu hành trong Đạo Phật giống như một cái cây, có rễ cái, rễ bàng, thân gốc to, nhiều cành nhánh, vô số lá, hoa, và cuối cùng là quả.
Rễ cái tượng trưng cho tâm hạnh căn bản nhất đó là ḷng tôn kính Phật. Hệ quả của ḷng tôn kính Phật là làm phát sinh lư tưởng tu hành giải thoát mạnh mẽ trong tâm chúng ta. Càng tôn kính Phật chừng nào th́ lư tưởng tu hành càng mạnh chừng nấy.
Những rễ bàng tượng trưng cho những tâm hạnh đạo đức. Đây chính là nội dung môn học này. Chúng ta sẽ lần lượt triển khai sau.
Thân cây tượng trưng cho phước ḿnh tích lũy được nhờ công quả làm lợi ích cho mọi người. Thân càng to tức là cây càng khỏe. Phước càng nhiều th́ cuộc đời tu hành càng vững vàng.
Nhiều cành nhánh tượng trưng cho nhiều pháp môn tu hành. Đạo Phật có nhiều pháp môn tu hành. Chúng ta leo nhánh nào cũng nằm trong cây đạo Phật. Chỉ sợ ḿnh leo lộn qua nhánh của cây khác thành ra tu theo ngoại đạo. Tịnh độ, Thiền, Mật, Giáo quán Thiên thai, Hoa nghiêm, Pháp hoa, Lăng nghiêm vân vân ǵ cũng là đạo Phật, miễn là ta có ḷng tôn kính Phật, có tâm hạnh đạo đức, có phước.
Vô số lá tượng trưng cho vô số oai nghi tế hạnh toát ra bên ngoài biến thành phong cách của người tu theo đạo Phật. Dù mọc từ bất cứ cành nào, lá vẫn giống hệt nhau. Dù tu theo bất cứ pháp môn nào, phong cách oai nghi vẫn luôn luôn giống nhau. Người tu đúng đạo Phật đều có phong cách giống nhau như điềm đạm, từ tốn, hiền lành, vui vẻ, chân thành, giản dị… Nếu phong cách không giống nhau th́ coi chừng chúng ta tu sai đường lối của Phật dạy.
Hoa tượng trưng cho định lực thành tựu được. Cuối cùng th́ người đệ tử Phật phải có khả năng nhiếp tâm vào định, v́ đó là đường đi chủ yếu của đạo Phật. Định được tâm là kết quả của nhiều công hạnh trước đó, của nhiều ngày tháng vất vả tọa thiền dụng công. Nhưng phải đi tới chỗ này. Không thể khác hơn được.
Quả tượng trưng cho trí tuệ chứng được. Trí tuệ này không phải là những hiểu biết suy luận sáng tạo b́nh thường của con người. Đó là khả năng cảm ứng phủ trùm siêu phàm của Thánh. Trí tuệ này bảo vệ vị thánh vĩnh viễn thoát khỏi sai lầm ô nhiễm, và là khả năng thấu suốt mọi điều trong pháp giới.
|
| Quay trở về đầu |
|
| |
tranngocai
Hội viên
Đă tham gia: 06 October 2003
Nơi cư ngụ: Vietnam
Hiện giờ: Offline
Bài gửi: 607
|
| Msg 20 of 349: Đă gửi: 08 January 2005 lúc 1:44am | Đă lưu IP
|
|
|
Qua h́nh tượng cây đạo Phật vừa rồi, chúng ta thấy vấn đề chia rẽ pháp môn trong đạo Phật chỉ là sự hiểu lầm, làm phân hóa Phật giáo. Cành nhánh th́ có thể riêng, nhưng gốc chung, rễ chung, thân chung, lá giống, hoa giống, quả giống. Pháp môn có thể riêng, nhưng lư tưởng chung, Đạo đức chung, phước chung, phong cách giống, định giống, tuệ giống. Như vậy vẫn là đạo Phật với nhau như anh em một nhà.
Chỉ sợ khi nh́n lại, chúng ta sai khác nhau về lư tưởng, về phong cách, th́ coi chừng ḿnh không phải chung một đạo Phật.
__________________
Nhân quả là gốc của số mệnh!
|
| Quay trở về đầu |
|
| |
|
|
Diễn đàn bị khoá)
Chủ đề: TÂM LƯ ĐẠO ĐỨC hay những bài học về ĐẠO ĐỨC!
