| Tác giả |
|
thienkhoitimvui
Hội viên
Đă tham gia: 30 November 2004
Nơi cư ngụ: Vietnam
Hiện giờ: Offline
Bài gửi: 2445
|
| Msg 1 of 17: Đă gửi: 10 March 2005 lúc 11:26pm | Đă lưu IP
|
|
|
vâng, đây là Chợ Âm Dương, nơi theo phong tục, chuyện ,ua bán là phụ, cái chính là hi vọng giao tiếp 2 nẻo Âm Dương cách biệt.
---------------------
CHỢ ÂM DƯƠNG - NƠI "MUA MAY, BÁN RỦI"
Chợ nằm ở địa phận Làng Ó (nay là làng Xuân Ổ), xă Vơ Cường, thị xă Bắc Ninh, tỉnh Bắc Ninh. Mỗi năm chợ chỉ họp một lần vào đêm mồng 4 rạng ngày mồng 5 Tết (tháng giêng âm lịch)...
Những huyền thoại về chợ Âm Dương
Theo tương truyền của người xưa, nơi họp chợ Âm Dương xưa là băi chiến trường do đó có nhiều người chết. Chợ họp là để tạo cơ hội cho người chết và người sống gặp nhau. Chợ bắt đầu họp vào lúc lên đèn, trên một băi đất trống cạnh ngôi miếu cổ có tiếng là linh thiêng của làng. Chợ không có lều, quán, không sử dụng đèn nến. Người đi chợ mang một con gà đen đă được chăm sóc cẩn thận làm vật tế Thành Hoàng làng. Trong chợ cũng có cả những dăy hàng mă, hương, nến, cau trầu. Ở đầu chợ, người ta đặt một chậu nước để thử tiền âm hay tiền dương. Có người sớm hôm sau xem trong túi đựng tiền toàn là vỏ hến, lá đa, thậm chí có cả mẩu yếm sồi. Mọi người đều rất vui vẻ v́ coi đó là dịp làm điều phúc, điều thiện với người đă chết. Chợ tan khi c̣n đêm.
Với người dân nơi đây, chợ Âm Dương cũng chẳng khác một lễ hội cầu mùa ở các địa phương khác, bởi nó mang đậm nét văn hóa dân gian vùng Kinh Bắc và đă tồn tại cách đây gần ngàn năm. Vào dịp đầu Xuân năm nào cũng vậy, mọi người đến hội chợ chỉ cốt được cầu may; những điều rủi ro, phiền muộn sẽ được xóa tan khi vào đêm hội chợ, có như thế việc làm ăn, mùa vụ năm đó mới thuận lợi, được mùa bội thu.
Chợ nằm ở địa phận Làng Ó (nay là làng Xuân Ổ), xă Vơ Cường, thị xă Bắc Ninh, tỉnh Bắc Ninh. Mỗi năm chợ chỉ họp một lần vào đêm mồng 4 rạng ngày mồng 5 Tết (tháng giêng âm lịch)...
Người xưa đi chợ Âm Dương
Bây giờ, cũng không ai c̣n nhớ phiên chợ Âm Dương đầu tiên bắt đầu từ khi nào, chỉ biết rằng ngày xưa, làng Ó c̣n nghèo lắm; thiếu ăn, thiếu mặc nên con cháu phải kéo nhau đi làm thuê ở những tỉnh xa. Dẫu có đi nơi đâu, nhưng nhớ ngày hội chợ Âm Dương, họ lại rủ nhau về dự đêm hội chợ và để có cơ may gặp lại người đă mất. Họ tin rằng, ḥa lẫn trong ḍng người đến phiên chợ đêm nay sẽ có cả hương hồn của ông cha, người thân hiện về để t́m gặp lại gia đ́nh, bạn bè. Để an ủi, động viên nhau xua tan nỗi buồn, nhớ tiếc người thân đă mất, họ cùng ca những làn điệu dân ca Quan họ của quê ḿnh. Hát măi, buồn hóa thành vui, nỗi tiếc nhớ hóa thành niềm hạnh phúc khi có thêm bạn bè làm trà, rượu, bạn tâm t́nh. Chợ tan khi đến canh ba. Trong sương sớm, khúc Giă bạn như làm các liền anh, liền chị thêm nghẹn lời, lưu luyến hẹn đến phiên chợ lần sau.
Cụ Nguyễn Văn Hỷ (85 tuổi), một trong những già làng ở làng Xuân Ổ, kể: Ngày xưa, cụ nghe rằng chợ bắt đầu họp vào lúc chập tối, mỗi dịp lễ hội làng đều có đến 2 sào đất ruộng làm băi chợ bán gà đen đủ loại to, nhỏ. Nhiều gà lắm nhưng cũng không ai biết mỗi phiên chợ tiêu thụ khoảng bao nhiêu con gà. Bởi chợ bán nhiều gà đen, nên người ta gọi là chợ Gà Đen và tên làng Ó cũng có từ thuở ấy. Người bán có thể là người làng, cũng có thể là người từ nơi khác đến, điều đặc biệt là chỉ bán gà mái đen, mà không phải gà trống để cúng giỗ như nhiều nơi. Chợ không có lều quán, không hàng lối, người bán để gà trong lồng nhỏ, cũng có người ôm gà trên tay, người mua chỉ sờ xem gà béo, gầy. Người bán không nói giá cả, người mua không mặc cả, trả bao nhiêu tiền cũng được. Mua gà xong, người ta mua thêm vàng mă, trầu cau, nến, hương đă được bó sẵn thành bó để về hóa gửi cho người cơi âm. Trong đêm, chỉ có bóng người lờ mờ qua lại và tiếng th́ thào làm quen, họ mời nhau khi tan chợ th́ về ăn cơm và hát Quan họ cùng gia đ́nh để lấy may.
Người ta mua gà đen nhiều như vậy là để ngày 8 (tháng giêng) là đem vào hội đ́nh làng dự Cỗ Kén (tức là cỗ chọn) giữa Lục Giáp (6 Giáp – các đơn vị dân cư của làng) bằng cách chọn những con gà làm đẹp, xôi ngon. Những mâm xôi này là phải do các trai tráng trong làng quây cót giă gạo nếp trước hằng tháng trời, bản thân họ phải tắm rửa sạch sẽ, ăn mặc gọn gàng, vóc dáng khỏe mạnh (đă ăn ở thanh tịnh 2 tuần lễ). Mỗi Giáp sẽ làm 2 lễ, 6 Giáp có 12 lễ, trong đó Ban Tổ chức là những người già làng sẽ chọn 3 lễ đẹp nhất, ngon nhất để dâng lên 3 bàn thờ chính là Chính, Tả, Hữu của đ́nh. C̣n lại các cỗ khác sẽ đặt xung quanh và ở các bệ thờ phụ. Những cỗ được giải nhất, nh́, ba sẽ được thưởng mỗi lễ một miếng trầu, cau têm cánh phượng. Tuy công sức bỏ ra làm mâm cỗ tốn bao công phu, vất vả nhưng nếu được chọn là Cỗ Kén th́ người dân ở Giáp ấy tin rằng cả năm được may mắn, làm ăn phát đạt.
Song, cái may mắn trọn vẹn lại là khâu cuối cùng, trước khi mời được bạn bè về gia đ́nh tụ họp và hát Quan họ, chủ nhà và khách cùng đem vàng mă hóa để tưởng nhớ ḍng họ, tổ tiên và nhớ đến người đă mất cho cả gia đ́nh của chủ và khách. Điều quan trọng hơn nữa là mỗi gia đ́nh đă làm sẵn 4 đến 5 mâm cỗ để đăi khách. Cỗ đă được chuẩn bị từ sáng mồng 4, chiều tối đi hội chợ là các mâm cỗ đă phải chuẩn bị xong. Khách đến ăn th́ ít, mà hát Quan họ lại say sưa khiến giây phút giă bạn bao giờ cũng lưu luyến, không muốn chia tay. Người ta không để ư đến mâm cỗ đầy hay vơi mà nhà nào càng mời được nhiều khách về nhà, năm đó may mắn và lộc đến càng nhiều.
Chợ Âm Dương hôm nay
Gần một thế kỷ qua, thời gian đă cuốn theo biết bao đổi thay đến vùng đất Kinh Bắc này, ngay cả ḍng sông Tiêu Tương êm ả chảy qua làng xưa giờ đă được bồi đắp. Ở đó nhiều nhà mới xây mọc lên, đến cái tên làng Ó cũng ít người biết đến để nói rằng làng quê này đă đổi mới, trẻ hóa và tươi mới như mùa Xuân về làng. Ông Nguyễn Sơn, Trưởng Ban Mặt trận Tổ quốc xă, đưa chúng tôi đến nơi họp chợ Âm Dương xưa trong nỗi luyến tiếc. Nơi bán gà đen giờ đă là những ruộng rau xanh non. Dù vậy, cứ mỗi độ Xuân về, người làng Xuân Ổ, thanh niên, trai gái đến cả người già, con trẻ lại xúng xính trong những bộ quần áo tứ thân, khăn xếp đẹp nhất, náo nức đón chờ đêm hội chợ. Chợ Âm Dương bây giờ tuy vẫn không có lều quán, không đèn nến, vẫn tiếng th́ thào trong đêm nhưng trong chợ đă có bán đủ thứ hàng vài vóc, khăn quàng cổ, khăn tay, bít tất, cặp tóc, hoa quả và vẫn có đủ đồ cúng tế cho người âm... Con cháu đến chợ đă không bắt buộc phải mua cho được gà đen, mà gà mái thường, đẹp, cũng được đem bán. Các trai tráng trong làng không phải giă gạo thâu đêm mà gạo ngon đă được xay xát sẵn để dành từ vụ mùa. Duy chỉ có việc chuẩn bị cỗ đón khách là không thể thiếu.
Cái vẻ huyền bí của chợ xưa đă lan rộng đến cả những tỉnh xa tận trong Nam, ngoài Bắc, khách thập phương cũng kéo nhau về dự đêm chợ Âm Dương để cầu được nhiều lộc may mắn, được bay tỏ nỗi nhớ quê hương hay nỗi niềm đam mê Quan họ của ḿnh. Đi chợ, đám thanh niên c̣n muốn t́m nơi bán đồ của con gái làng bên mà ḿnh thích để mua đồ. Tiếng th́ thào trong đêm chợ ấy c̣n là tiếng làm quen, tiếng tỏ t́nh và khi được cô gái mời về nhà dự cỗ cùng gia đ́nh, bạn bè mới là những thử thách ban đầu. Ngôi miếu cổ vẫn linh thiêng và cây đa cổ thụ của làng vẫn c̣n đó xum xuê x̣a bóng mát như để chứng kiến bao đổi thay của làng, của biết bao mối t́nh ḥ hẹn, đơm hoa kết trái của những đôi lứa yêu nhau từ phiên chợ đêm nay. Trong những làn điệu Quan họ trữ t́nh sâu lắng cùng men rượu Xuân mỗi lúc thêm nồng đượm, c̣n chứa đựng cả lời yêu đương, da diết mà chàng trai muốn nhắn gửi cho người ḿnh yêu. Sau đêm chợ huyền thoại ấy, đă có rất nhiều chàng trai, cô gái nên duyên chồng vợ và những làn điệu dân ca Quan họ c̣n ngân vang măi..
----------------
sưu tầm
Sửa lại bởi thienkhoitimvui : 10 March 2005 lúc 11:27pm
|
| Quay trở về đầu |
|
| |
nkd833
Hội viên
Đă tham gia: 04 December 2004
Nơi cư ngụ: Angola
Hiện giờ: Offline
Bài gửi: 1303
|
| Msg 2 of 17: Đă gửi: 10 March 2005 lúc 11:53pm | Đă lưu IP
|
|
|
Bác Thiên Khôi ui, ở Hà Nội có cái chợ Âm Phủ (chợ 19 -12) - Em théc méc cái tên này lâu lém rùi mà vẫn chưa có lời giải đáp. Bác có manh mối ŕ ko post lên cho mọi người tham khảo với ạ?
Chúc bác cuối tuần dzui dzẻ! Hổng pít pác có xài được alcohol ko em cứ mời bác 10 ly! hihihi
|
| Quay trở về đầu |
|
| |
thienkhoitimvui
Hội viên
Đă tham gia: 30 November 2004
Nơi cư ngụ: Vietnam
Hiện giờ: Offline
Bài gửi: 2445
|
| Msg 3 of 17: Đă gửi: 11 March 2005 lúc 5:57am | Đă lưu IP
|
|
|
cũng không rơ. tôi là bợm nhậu, tửu lượng chắc ít khi thua nkd. cách mấy năm trước, c̣n nguyên chai Lúa Mới. Có cái Từ Điển Hà Nội, coi xem.
Sửa lại bởi thienkhoitimvui : 11 March 2005 lúc 7:12am
|
| Quay trở về đầu |
|
| |
ToanTam
Học Viên Lớp Phong Thủy
Đă tham gia: 02 September 2004
Nơi cư ngụ: Vietnam
Hiện giờ: Offline
Bài gửi: 230
|
| Msg 4 of 17: Đă gửi: 11 March 2005 lúc 9:56am | Đă lưu IP
|
|
|
Hahhaha đang tính hỏi chợ Âm phủ th́ nkd hỏi trước mất rùi.Hay tại v́ chợ này hay họp vào ban đêm nên gọi như vậy nhỉ. Ra chợ AP mà nhậu Lo Lo Ti Ca th́ ngon phải bít.
Thân Kính!
__________________
Trước một trí tuệ lớn tôi cúi đầu.Trước một trái tim lớn tôi quỳ gối!
|
| Quay trở về đầu |
|
| |
thienkhoitimvui
Hội viên
Đă tham gia: 30 November 2004
Nơi cư ngụ: Vietnam
Hiện giờ: Offline
Bài gửi: 2445
|
| Msg 5 of 17: Đă gửi: 11 March 2005 lúc 12:35pm | Đă lưu IP
|
|
|
cái này chắc ông Băng Sơn biết
chợ họp đêm th́ có thể gọi chợ đêm,
chắc chỉ tại dân hanoi hay thích nói vui
|
| Quay trở về đầu |
|
| |
|
|
cao_laudai
Hội viên
Đă tham gia: 26 July 2004
Nơi cư ngụ: Vietnam
Hiện giờ: Offline
Bài gửi: 83
|
| Msg 6 of 17: Đă gửi: 11 March 2005 lúc 3:33pm | Đă lưu IP
|
|
|
cao nghe một số người nói chợ này, trước kia nhiều người chết dữ lắm trong thời chiến tranh => nên mọi người gọi là chợ âm phủ. Không biết có phải không ? Mong được nghe ư kiến của Bác TK ạ.
Nhưng mà cách giải thích đó cao cũng không đồng ư cho lắm v́ vào thời chiến th́ ở hà nội chỗ nào chẳng có người chết. Nếu theo cách đó th́ chắc phải đổi tên hà nội mất.
|
| Quay trở về đầu |
|
| |
thienkhoitimvui
Hội viên
Đă tham gia: 30 November 2004
Nơi cư ngụ: Vietnam
Hiện giờ: Offline
Bài gửi: 2445
|
| Msg 7 of 17: Đă gửi: 16 March 2005 lúc 2:17am | Đă lưu IP
|
|
|
chắc do họp tối, dân Hà Nội hay nói vui, nên gọi ra "chợ âm phủ" cho vui.c̣n nữa th́ fải đi nhờ những nhà khảo cứu
|
| Quay trở về đầu |
|
| |
ToanTam
Học Viên Lớp Phong Thủy
Đă tham gia: 02 September 2004
Nơi cư ngụ: Vietnam
Hiện giờ: Offline
Bài gửi: 230
|
| Msg 8 of 17: Đă gửi: 17 March 2005 lúc 8:05pm | Đă lưu IP
|
|
|
thienkhoitimvui đă viết:
| chắc do họp tối, dân Hà Nội hay nói vui, nên gọi ra "chợ âm phủ" cho vui.c̣n nữa th́ fải đi nhờ những nhà khảo cứu |
|
|
Dạ dân HN hay nghĩ ra cái tên vui vui ấn tượng để gọi. Ví dụ như chợ họp ngại Trời lâu lâu gọi là chợ Trời, gọi măi rồi thành quen và thành một cái tên bất thành văn luôn. Rồi c̣n chợ T́nh bách khoa....
__________________
Trước một trí tuệ lớn tôi cúi đầu.Trước một trái tim lớn tôi quỳ gối!
|
| Quay trở về đầu |
|
| |
thientru
Học Viên Lớp Tử Vi
Đă tham gia: 07 September 2004
Nơi cư ngụ: Vietnam
Hiện giờ: Offline
Bài gửi: 79
|
| Msg 9 of 17: Đă gửi: 17 March 2005 lúc 9:59pm | Đă lưu IP
|
|
|
Chào các bác
Theo Thông Tấn Xă Vỉa Hè, Hà Nội: Chợ Âm Phủ là tên dân dă thường gọi, c̣n tên chính thức là chợ 19/12. Tại sao lại đặt tên là chợ 19/12? v́ để kỷ niệm đợt Hà Nội bị ném bom hồi năm 72 (19 ngày đêm) và địa điểm này nghe nói chôn rất nhiều người. Về sau chuyển thành chợ và đặt cho cái tên 19/12 để tưởng nhớ. Và v́ có sự tích như vậy nên dân thường gọi là chợ Âm Phủ.
Ngoài chợ 19/12 được gọi là chợ Âm Phủ ra, c̣n nhiều chợ khác ở VN cũng được gọi bằng 'mỹ danh' này như ở Đà Lạt, Ninh Kiều, hay như cả chợ Âm Dương ở trên cũng bị gọi trệch ra thành chợ Âm Phủ. Chợ Viềng nổi tiếng cũng được gọi là chợ Âm Phủ.
Thịt chó trong chợ 19/12 là sú zách. Mời các bác cùng nhắm nhé, mỗi người 1 chai nếp cẩm Làng Vân ủ rất kỹ nấu bằng nước mưa, với mâm thịt chó có các món hấp, chả, rựa mận, dồi, lá mơ, riềng, sả rải đầy mâm... xong rồi kết thúc bằng bún sáo với một cái đùi chó th́ c̣n ǵ bằng... Nào cùng nâng ly...khà...khà.. chép..chép...
Kính
Thiên Trù.
|
| Quay trở về đầu |
|
| |
thienkhoitimvui
Hội viên
Đă tham gia: 30 November 2004
Nơi cư ngụ: Vietnam
Hiện giờ: Offline
Bài gửi: 2445
|
| Msg 10 of 17: Đă gửi: 18 March 2005 lúc 2:25am | Đă lưu IP
|
|
|
Là Thiên Trù (bếp giời) chả trách sành ẩm thực. Xin nhắc lại ẩm thực không phải là thô thiển, và nó là một nhu cầu tự nhiên cực ḱ thiết yếu của người, đă được nâng lên thành chuyện người thoát li với nhu cầu sinh vật.
Nhân tiện, sách TV nói Thiên Trù thủ Mệnh hay ăn th́ không chắc, sao này cũng sao quư tinh, chủ ban phúc và thực lộc, số không quá xấu, vô luận cách cục ra sao, cũng đủ ăn mặc 1 đời, phạm vô hao sát th́ đói ăn thiếu mặc.
|
| Quay trở về đầu |
|
| |
BlackJack
Học Viên Lớp Tử Vi
Đă tham gia: 22 September 2004
Hiện giờ: Offline
Bài gửi: 273
|
| Msg 11 of 17: Đă gửi: 18 March 2005 lúc 2:57am | Đă lưu IP
|
|
|
To Thientru:
Thiên trù có khác, hehehe...nhắc đến thịt cầy lại ứa nước miếng...  đúng là thịt chó mắm tôm.
Ăn nhậu chắc BJ không rành bằng thientru rùi nhưng cũng rất thích h́nh ảnh Lỗ Trí Thâm ngồi xếp bằng tay găm đùi chó tay kia nâng ṿ rượu...khà ...khà....khà
Đôi khi ăn thịt Cầy mà cữ ngỡ là ăn thịt Chó mới đau chứ
Thân!
|
| Quay trở về đầu |
|
| |
thienkhoitimvui
Hội viên
Đă tham gia: 30 November 2004
Nơi cư ngụ: Vietnam
Hiện giờ: Offline
Bài gửi: 2445
|
| Msg 12 of 17: Đă gửi: 18 March 2005 lúc 3:03am | Đă lưu IP
|
|
|
lại chuyện ăn uống
Cầy là 1 giống vật rừng , không phải chó. Thịt loại này hơi hiếm (giờ th́ hiếm thật), nên người ta lấy thịt chó nấu giả thịt cầy, gọi là Giả Cầy. Ngày nay người ta lẫn lộn mà gọi thịt Chó là Cầy tơ 7 món
Xin nói ngắn thế thôi để khỏi sa đà chuyện khác
|
| Quay trở về đầu |
|
| |
nkd833
Hội viên
Đă tham gia: 04 December 2004
Nơi cư ngụ: Angola
Hiện giờ: Offline
Bài gửi: 1303
|
| Msg 13 of 17: Đă gửi: 19 March 2005 lúc 11:57am | Đă lưu IP
|
|
|
Mệnh có sao Thiên trù ==> ăn khôn miệng chứ chưa hẳn là hay ăn hoặc tham ăn. Ngoài ra c̣n sành điệu trong cả các thị hiếu khác như uống, mặc, chơi... mặc dù có thể không hẳn phải là dân chơi (bời). Ư kiến bác Thiên Khôi thế nào ạ?
__________________
Thế giới tiêu dùng
|
| Quay trở về đầu |
|
| |
thienkhoitimvui
Hội viên
Đă tham gia: 30 November 2004
Nơi cư ngụ: Vietnam
Hiện giờ: Offline
Bài gửi: 2445
|
| Msg 14 of 17: Đă gửi: 21 March 2005 lúc 9:01am | Đă lưu IP
|
|
|
Thiên Trù tại Mệnh : biết nhiều về ăn, đc ăn nhiều món, nhưng dễ tính, không kén như Hoá Lộc
|
| Quay trở về đầu |
|
| |
Hoang Hoa Lan
Hội viên
Đă tham gia: 30 December 2004
Nơi cư ngụ: Vietnam
Hiện giờ: Offline
Bài gửi: 281
|
| Msg 15 of 17: Đă gửi: 21 March 2005 lúc 9:07am | Đă lưu IP
|
|
|
Thiên Trù tại thân th́ có được luận như Thiên Trù tại mệnh ko bác Thiên Khôi?
|
| Quay trở về đầu |
|
| |
thienkhoitimvui
Hội viên
Đă tham gia: 30 November 2004
Nơi cư ngụ: Vietnam
Hiện giờ: Offline
Bài gửi: 2445
|
| Msg 16 of 17: Đă gửi: 22 March 2005 lúc 12:35am | Đă lưu IP
|
|
|
thực lộc th́ có, nhưng đoán tính t́nh th́ không
|
| Quay trở về đầu |
|
| |
tuyetmai
Hội viên
Đă tham gia: 20 December 2004
Nơi cư ngụ: Vietnam
Hiện giờ: Offline
Bài gửi: 35
|
| Msg 17 of 17: Đă gửi: 20 April 2005 lúc 9:10pm | Đă lưu IP
|
|
|
thientru đă viết:
Thịt chó trong chợ 19/12 là sú zách. Mời các bác cùng nhắm nhé, mỗi người 1 chai nếp cẩm Làng Vân ủ rất kỹ nấu bằng nước mưa, với mâm thịt chó có các món hấp, chả, rựa mận, dồi, lá mơ, riềng, sả rải đầy mâm... xong rồi kết thúc bằng bún sáo với một cái đùi chó th́ c̣n ǵ bằng... Nào cùng nâng ly...khà...khà.. chép..chép...
Kính
Thiên Trù. |
|
|
Thiên TRù nhắc đến chuyện thịt chó làm bần nữ cũng phải ... nhớ đến nó. Chả là ngày xưa TM làm việc ngay sát chợ (Bộ CN) và cùng mọi người ra ăn thịt chó tại chợ hoặc mua về CQ ăn. Thịt chó Âm phủ một thời có tiếng cho đến khi chó Nhật tân xuất hiện. C̣n bây giờ chắc lác đác một vài quán mà thôi.
C̣n tên của chợ là chợ 19/12 ( Đêm 18 rạng 19/12/1972 B52 thả bom HN). Dân gian gọi là chợ ÂM PHỦ
Tảm mạn đôi lời
TM
|
| Quay trở về đầu |
|
| |
|
|
Diễn đàn bị khoá)
Chủ đề: 1 cái chợ độc đáo
