Chào bạn Learner !

Bạn Learner đã viết : ''  .....Cám ơn bạn nhiều. Bài viết hay ''

Đọc bài của bạn, OnlyOne_0 tôi cũng phải bắt chiếc bạn sunbeam : '' cho đi những gì mình vừa nhận '' thì mới ngủ ngon được !

Như bạn Learner vừa nhắc, chúng ta nghỉ giữa chặng vừa vừa thôi ! Nghỉ dài quá thì không còn gọi là đi nữa !. Dù sao tiện đây tôi cũng xin trao đổi nhanh với bạn Hoàng Đạt vì thịnh tình của bạn ấy. Sau đó nếu vẫn là chủ đề '' Chúng sinh nguyên thuỷ là Phật '' thì mời bạn HĐ sang topic đó. Cảm ơn bạn Hoàng Đạt.

Cảm ơn bạn nhiều ! Chúc bạn mạnh khỏe, an lạc !

OnlyOne_0

-------------------------

'' không có trí tuệ và không có chứng đắc ''

Chào bạn Hoàng Đạt !

OnlyOne_0 rất vui được trao đổi với bạn, có gì nhàm chán đâu chứ !. Nếu nhàm chán thì đã không lên mạng ngồi tán gẫu như thế này. Tuy nhiên, các câu hỏi của bạn Hoàng Đạt, OnlyOne_0 đã trả lời từ bài trước rồi. Bạn để ý nhé:

'' 4/ Vì không ngộ được thì phải giả lập, tức là đem cho mình cái tâm gần giống tâm ngộ đạo (tâm bồ đề). Nếu không giả lập được thì phải chấp nhận đi lại từ đầu A, B, C của hàng Nhân thừa phật giáo (Bạn hiểu thế nào là Phật ?. Thế nào là vô lượng kiếp ? Thế nào là Phàm phu (con người) ? Thế nào là vị Phật ?). Cũng giống như cháu bạn ở nhà đang học lớp một thì muốn giải thích cho nó về phân số hay số thập phân bạn phải lấy cái bánh bẻ một phần ba ra cho nó thấy chứ bạn không thể viết là 1/3 được. Vì nó không hiểu thế nào là 1/3, nó chỉ có khái niệm về số nguyên (1,2,3,4,5...).''

Vì OnlyOne_0 đã chứng thấy ông già (vị Bồ tát thật) hút máu đọc ở chân cô gái nên không cần phải giả lập. Vì ngay lúc đó tâm bồ đề bắt đầu đã nhú mầm trong OnlyOne_0 này. Xin bạn lưu ý là học và tu Phật mà không nhú mầm bồ đề trong tâm thì học chơi để cho vui thôi.

Nói thêm với bạn Hoàng Đạt là ngay khái niệm Phật sẽ không có nếu không có khái niệm chúng sinh. Khái niệm Phật chỉ tồn tại khi có khái niệm chúng sinh. Hay nói cách khác khái niệm phật phải nương nhờ vào chúng sinh mới tồn tại và ngược lại. Tâm mê là chúng sinh, tâm giác là Phật. Nếu không phân biệt mê hay giác thì cũng chẳng có chúng sinh, cũng chẳng có Phật. Thế nên Thiền sư Bạch Ẩn đã viết:

                                       '' Chúng sinh nguyên thuỷ là phật

                                          Như nước trong băng         

                                          Ngoài nước không có băng

                                          Ngoài chúng sinh chẳng có phật ''

Thân chào ! Chúc bạn vui vẻ

OnlyOne_0

-------------------------

'' không có trí tuệ không có chứng đắc ''

Chào các bạn !

Nhân lúc kết thúc chương 2 của BNK giảng giải. OnlyOne_0 xin chép lại một đoạn trong bài hát Ở TRỌ của Trịnh Công Sơn để chúng ta suy ngẫm cho vui:

                                       '' Con chim ở đậu cành tre

                                         Con cá ở trọ trong khe nước nguồn

                                         Tôi nay ở trọ trần gian

                                       Trăm năm về chốn xa xăm cuối trời ''             

Còn chúng ta, giờ này, phút này, tinh thần chúng ta đang ở trọ trên diễn đàn. Có người ở trọ 5 hay 10 phút, có người ở trọ vài tiếng, vài ngày, vài tháng, vài năm, vài chục năm. Âu cũng là cái duyên tương ngộ (ở trọ với nhau) !

OnlyOne_0

------------------------

'' không có trí tuệ và không có chứng đắc ''

Chương 3 - Phủ Định Tri Thức

Tri thức là bệnh ung thư, là cái chết, là sự nguyền rủa. Chính qua cái lớp vỏ tri thức đó mà con người bị chia cắt ra với  đại thể. Tri thức tạo ra khoảng cách. Anh bắt gặp một cánh hoa dại trên triền núi, anh không biết cánh hoa đó là hoa gì, trí óc anh không hé ra một chút nhận thức nào, trí óc anh im lặng.

Anh nhìn đoá hoa, anh thấy đoá hoa, nhưng không có một ánh sáng tri thức nào loé lên – đó, đó chính là sự huyền nhiệm, đó chính là bí mật. Đoá hoa có mặt ở đó, anh có mặt ở đó. Chính qua sự huyền nhiệm, anh không bị chia cắt, anh đã bắc ngang được nhịp cầu nối liền cùng đại thể. Nhưng nếu anh nhận thức đây là hoa hồng hay hoa vạn thọ hay là cái hoa gì gì đi nữa, cái “nhận biết” đó liền cắt đứt nhịp cầu. Cánh hoa ở đó, anh ở đây, nhưng không có một cây cầu nào hết – anh biết rồi đó! Tri thức tạo ra khoảng cách. Anh càng sử dụng tri thức bao nhiêu, khoảng cách với Chân Ngã càng lớn bấy nhiêu; anh càng ít sử dụng tri thức thì khoảng cách nhỏ dần hơn. Và nếu anh không nhận thức gì cả, ngay giây phút anh nhìn một sự vật, sẽ không có một khoảng cách nào, vì anh chính là cây cầu, anh chính là cây cầu.

Anh yêu thương một phụ nữ hay một người phụ nữ nào đó yêu một người đàn ông – ngay cái giây phút, cái ngày mà tình yêu bùng vỡ trong anh, trong họ, không có một khoảng cách nào dấy khởi, chia cắt. Chỉ có sự huyền nhiệm, chỉ có sự bàng hoàng sung sướng, chỉ có sự hứng thú, chỉ có sự xuất thần, hạnh phúc – nhưng tuyệt nhiên không có bước chân của Tri Thức. Anh không biết người phụ nữ đó là ai và anh cũng không màng tới. Không có tri thức nên không có một cái gì chia đôi được anh. Đó chính là Cái Đẹp trọn vẹn nhất của tình yêu thuở ban đầu. Và rồi anh sống với người phụ nữ đó chỉ có 24 tiếng đồng hồ thôi: nhận thức dấy khởi lên. Bây giờ anh đã có một vài ý tưởng về người phụ nữ đó, đối tượng tình yêu của anh: anh biết cô ta là ai, anh đã có một hình ảnh, một nhân dáng trong anh. Chỉ có 24 tiếng đồng hồ thôi đã tạo thành quá khứ. 24 tiếng đồng hồ đó đã để lại dấu ấn trong tiềm thức, và rồi anh nhìn lại cũng người phụ nữ đó, giờ không còn gì là bí mật nữa, không còn gì gì hấp dẫn nữa, không còn gì là hứng thú, háo hức nữa. Anh đã biết người đó rồi, anh đã tụt xuống đồi rồi, cái đỉnh cao đó đã mất, không còn. Có một triết gia nói: “Dù là tuyệt thế giai nhân đi nữa, chỉ qua ngày hôm sau, cũng đã phai lạt, không còn quyến rũ, hấp dẫn nữa!”

Hiểu được điều đó là anh đã hiểu được rất nhiều. Hiểu được là tri thức chia rẽ sự thật, tri thức gây nên khoảng cách là hiểu được bí mật của thiền định. Thiền định là trạng thái của phi tri thức. Thiền định là vùng không gian trong vắt phẳng lặng, không bị vẩn đục hay khuấy động bởi tri thức.

Đúng vậy, có một câu truyện trong Kinh Thánh đã nói đúng rằng con người đã rơi tòm xuống hố thẳm khi ăn phải trái cây tri thức. Không có một kinh điển nào trên thế giới này có thể vượt qua được ý nghĩa của tích truyện đó. Cái ẩn dụ đó là câu nói cuối cùng; không có một ẩn dụ nào đạt tới chiều cao nội tâm sâu như ẩn dụ Trái Cấm Tri Thức đó trong Kinh Thánh.

Nhìn chung thì có vẻ thực là phi lý khi nói con người đã bị sai lệch, lăn tòm xuống bởi lớp màn tri thức. Có vẻ thực phi lý bởi vì luận lý là một phần của tri thức. Luận lý bảo bọc, nâng đỡ nhận thức. Có vẻ thực phi lý vì luận lý là cội rễ chính, là lý do chính của sự thất bại của con người. Người nào luôn sống trong luận lý tuyệt đối, luôn luôn tỉnh trí, người nào không cho phép bất kỳ một luận lý nào xảy đến trong đời, kẻ đó chính là một kẻ điên. (*người dịch đưa thêm cho bạn đọc dễ hiểu: ví dụ bạn nói: 1+1=2 (luận lý); nhưng người dịch có thể nói: 1+1=3 (vì một người cha cộng với người mẹ sanh ra một đứa con là ba người); hay có thể là 1+1=1 (sự hợp nhất của đại ngã, chỉ có một, không hai).

Sự tỉnh trí, lành mạnh cần phải cân bằng bởi sự không tỉnh trí, luận lý cần phi luận lý cân bằng. Những điểm đối xứng gặp nhau và cân bằng. Người duy lý là kẻ sống vô lý nhất - bởi vì hắn ta sẽ vuột mất rất nhiều. Thực tế, hắn đã và tiếp tục mất đi tất cả những cái đáng yêu, đáng sống mà cuộc đời ban tặng cho hắn; hắn không bao giờ hưởng được Chân Thiện Mỹ của dòng sống. Đó là sự thực! Hắn chỉ biết tán dóc tầm phào qua ngày đoạn tháng; cuộc đời hắn thật vô vị, tẻ nhạt. Hắn hoàn toàn là một con người trần tục.

Cái ẩn dụ trong Kinh Thánh đó mang một ý nghĩa nội tại thực sâu xa, rộng lớn. Tại sao con người lại bị rơi rụng, hụt hẫng vì tri thức? Bởi vì tri thức gây tạo nên khoảng cách, bởi vì tri thức tạo ra “Tôi” và “Anh”, bởi vì tri thức tạo ra “chủ thể” và “khách thể”,  “năng chi” và “sở chi”, “năng quán” và “sở quán”. Tri thức căn bản của nó là loại bệnh tâm thần phân liệt, nó cấu tạo ra sự chia rẽ, phân tích. Và rồi không có một cách nào để có thể bắc ngang được một nhịp cầu. Đó là lý do vì sao người ta ngày càng thông thái, học thức chừng nào, thì khả năng tiếp cận thực tế hay tâm linh càng giảm bớt đi chừng đó.

Chúa Giê Su đã có lý khi phán xét rằng: “chỉ có trẻ thơ mới được vào Thiên Đàng . . . chỉ có trẻ thơ mà thôi”.

Trẻ thơ có những đặc tánh, phẩm chất gì mà các anh, người lớn chúng ta đã mất.

Trẻ thơ có phẩm chất của Phi Tri Thức. Một đứa bé sống thực vô tư, ngây thơ và thánh thiện. Nó ngạc nhiên nhìn vạn sự, đôi mắt của nó thực vô cùng trong sáng. Nó nhìn sâu vào sự việc nhưng nó không có sự phán xét phân chia cũng không dấy lên một tư tưởng nào. Nó không dự tính gì cả, từ đấy nó sẽ thông suốt rõ ràng mọi sự.

Ngày hôm trước, chúng ta đã nói về sự phân biệt giữa thực tế và Chân Lý. Đứa bé nhận biết được Chân Lý, nhưng anh thì chỉ hiểu biết được thực tế. Thực tế là cái mà anh tạo tác ra chung quanh con người anh, Chân Lý đơn giản như nó là; còn thực tế là cái mà anh vừa nhận thức – đó là cái tư tưởng của anh về Chân Lý.

Thực tế chứa đựng những sự việc và tất cả sự sự việc việc đó đều chia rời; song Chân Lý chỉ chứa đựng một năng lực vũ trụ. Chân Lý chỉ có một, thực tế thì nhiều. Thực tế là quần hợp, Chân Lý là hợp nhất.

Trước khi chúng ta đi vào phần chánh kinh, chúng ta cần nên biết cơ bản là tri thức thật đáng nguyền rủa.

J.Krishnamurti đã nói: “Phủ đinh là im lặng”. Nhưng phủ định cái gì cơ chứ? - Phủ địn tri thức, phủ định sự bận rộn chiếm ngự trong nội tâm anh; để tạo ra một không gian không bị ràng buộc giới hạn. Một khi anh được thong dong thảnh thơi, anh sẽ hoà điệu được trong đại thể - nhưng khi anh bị ràng buộc, anh đã bị văng ra khỏi nhịp hoà điệu sống đó. Vì thế từ đó, bất cứ lúc nào anh có thể chạm tới được cái khoảnh khắc im lặng tột cùng đó, anh sẽ bơi lội được trong niềm hỷ lạc vô biên. Trong giây phút im lặng không mảy may xao động đó, cuộc đời mới thực có ý nghĩa làm sao, ngay cái giây phút im lặng đó, đời sống mới có một chiều cao vượt ngôn ngữ. Ngay cái giây phút đó, ngay cả khi cái chết thực sự xảy đến cho anh, cho tôi, cho người, đời sống vẫn là một điệu luân vũ, một sự chào đón nồng nhiệt, một buổi tiệc mừng, bởi vì trong cái giây phút đó, không có gì ngoài hỷ lạc. Giây phút đó là ân sủng, là hỷ lạc, là thánh thiện, là liễu đạo.

Tri thức cần phải bị phủ nhận, chối bỏ; nhưng không phải vì tôi nói như vậy, hay vì J.Krishnamurti nói như vậy, vì Đức Phật nói như vậy mà anh làm theo. Nếu anh phủ định tri thức vì tôi nói như vậy, vì anh nghe theo lời tôi, thì anh “bị kẹt” rồi, những gì tôi nói đó là thế chấp vào cái tri thức vừa bị anh quăng bỏ đi, anh vứt bỏ cái này nhưng lại vác cái khác trám lấp vào chỗ trống tri thức đó. Và rồi anh bám víu vào những gì tôi nói, anh chấp thủ, anh khư khư ôm chặt nó. Anh quăng bỏ những thần tượng cũ của anh đi và thay thế cái mới vào – nhưng thực ra đó là trò chơi cũ nhưng với danh từ mới, tư tưởng mới, ý nghĩ mới mà thôi. Đó là “trò hề rượu cũ bình mới”. Như vậy thì làm thế nào để phủ định tri thức? Dễ thôi, anh ạ, anh không cần phải thay thế gì cả, không cần phải trám lấp gì cả, không cần phải vay mượn gì cả. Anh chỉ cần nhìn rõ sự kiện, nhìn thấu đáo là tri thức tạo ra khoảng cách; tri thức tạo ra chia rẽ - anh nhìn sự kiện đó một cách nghiêm chỉnh, toàn diện, minh bạch, liễu đạt rõ ràng. Chỉ thế thôi! Chỉ thế thôi! Anh không cần phải vay mượn thế chấp bất cứ cái gì vào chỗ tri thức cả; cường độ mãnh liệt của cái nhìn toàn triệt vấn đề đó đủ là ngọn lửa đốt cháy cái tri thức thành tro bụi rồi. Cường độ của cái nhìn toàn triệt đó được gọi tên là “Nội Tri”. Đúng, chính ngọn lửa nội tri đó sẽ đốt cháy tri thức, không có gì thay thế được – và chân không hiển hiện lộ bày ra trước cặp mắt trí tuệ của anh. Đó chính là chân lý tuyệt đối, một chân lý không bị vạy vọ, không méo mó, không có sự tích chứa tồn luỹ.

Anh phải “nhìn” cái gì tôi nói, anh đừng học cái gì tôi nói. Anh ngồi ở đây cạnh tôi mỗi ngày, anh nghe tôi nói thôi, anh đừng bắt đầu sưu tập những gì tôi nói. Ở đây, anh chỉ nghe tôi nói, “hãy lắng nghe”, hãy lắng nghe, đừng thu thập gì cả. Anh nghe tôi nói, và anh sẽ nghiệm thấy một thể nghiệm nội tại. Anh nên nghe tôi nói với tất cả năng lực của anh, với tất cả nhiệt tâm của anh, với tất cả tỉnh thức của anh, với trọn vẹn con người của anh, càng nhiều, càng trọn vẹn, càng tốt; nếu anh có thể làm được như vậy. Với tất cả sự nhiệt thành tỉnh thức đó, anh sẽ thấy được điểm đích anh muốn, và chính “cái thấy” đó là sự “chuyển hoá”. Anh không cần phải làm gì với sự chuyển hoá đó mà chính sự chuyển hoá nội tâm anh sẽ đem lại sự biến đổi. Nếu có một sự nỗ lực cưỡng cầu gượng ép nào khởi lên trong anh, chứng tỏ anh đã vuột mất rồi vậy cơ hội chuyển hoá. Nếu ngày mai anh trở lại và nói với tôi rằng: “À, tôi đã hiểu tri thức là một sự ghê tởm, rằng tri thức tạo ra khoảng cách. Vậy thì bây giờ, làm cách nào để buông bỏ nó?” Khi anh hỏi tôi câu hỏi đó, anh đã xổng mất sự chuyển hoá rồi. Một khi tôi hỏi “làm sao, thế nào, tại sao v. v . . .” khởi lên, anh không còn cơ hội nắm bắt được chân lý. Câu hỏi “làm sao, thế nào, tại sao” không thể vọng khởi được, bởi vì “làm sao, thế nào” đó, bản thân nó đã là tiền đề cho nhận thức, cho tri giác. Nó đòi hỏi nhiều tri kiến để giải quyết, để định nghĩa vấn đề. Cái câu hỏi “tại sao, thế nào, làm sao” đó đòi hỏi nhiều kỹ thuật, nhiều phương pháp là: “Phải làm gì bây giờ? Phải làm sao? Phải vạch ra phương án, hành động gì?” v. v và v. v. Vì thế, càng hỏi, càng mất, càng tìm, càng xa.

(*Người dịch đưa thêm: Chư Tổ đã dạy: “Đại nghi đại ngộ” – nhưng ở đây, chữ “nghi” và chữ “ngộ” có nghĩa là càng khởi lên thắc mắc, nghi ngờ, càng nhiều ngộ nhận, sai lầm. Ý nghĩa này khác hoàn toàn ý nghĩa “Đại nghi đại ngộ” trong công án nhà thiền là nghi tình càng lớn thì sự chứng đạt càng thâm sâu.)

Một ngọn lửa tri giác nội tại đã đủ lắm rồi, nó không cần một sự cố gắng nỗ lực nhỏ nhoi nào nữa. Ngọn lửa tỉnh thức đó đã quá đủ để đốt cháy tất cả cái khối tri thức cồng kềnh mà anh đang ỳ ạch mang vác trên vai. Anh hãy nhìn điểm đích đó! Hãy nhìn thôi!

Anh hãy nghe tôi nói. Anh hãy đi với tôi. Hãy nghe tôi nói, hãy nắm lấy tay tôi và cùng tôi bay vào vùng chân không mà tôi đang giúp anh đạt tới. Hãy nhìn thấy những gì tôi nói, đừng vội tranh cãi. Đừng nói có, đường nói không, đừng nói đúng, đừng nói sai, đừng đồng ý hay không đồng ý. Đừng khởi lên một ý nghĩ, tư tưởng nào cả trong anh. Anh chỉ cần hiện diện, có mặt tại đây với tôi ngay trong giây phút này và bất thần Ánh Sáng Thuần Nhất Nội Tri bứng sáng trong anh.

Nếu anh nghe tôi nói với toàn vẹn sự chú tâm của anh,và với sự chú tâm nhé, tôi không nói là tập trung tư tưởng; “với tất cả sự chú tâm” có nghĩa là anh nghe với năng lực tỉnh giác, chứ không phải với sự hoạt động của cái đầu óc nặng đầy nhận thức dớ dẩn phù phiếm của anh, anh đang nghe với sự nhậm lẹ, tỉnh thức, cởi mở, khôn ngoan.

Anh đang ở đây, bây giờ, với tôi. Đó là sự chú tâm: anh không có mặt ở đâu cả, chỉ ngay ở đây, lúc này. Trong tâm trí anh, không có sự so sánh, đối chiếu những gì tôi nói, với lề lối suy tư cũ rích của anh. Anh không phán xét, anh không so sánh. Trong nội tâm anh không có sự vọng khởi, so sánh, phán xét cái gì đúng, cái gì sai, đúng bao nhiêu, thế nào, sai bao nhiêu, thế nào . . .

Chỉ mới ngày hôm kia, tôi nói chuyện với một người đi tìm đạo. Anh ta có phẩm chất của một người nhiệt thành cầu đạo, nhưng anh ta chuyên trở tri thức nhiều quá. Khi tôi tiếp xúc, trao đổi trò chuyện với anh ta, mắt anh ta đẫm lệ. Tâm hồn tôi anh cởi mở hẳn ra và chan chứa chân tình – nhưng bỗng nhiên đầu óc, tri thức anh ta nhảy vọt vào và phá huỷ hết tất cả nét đẹp nội tâm đáng yêu đó. Anh ta vừa mới chuyển hướng về tâm và khai phóng tâm thức, thì nhận thức nhẩy xổ vào lập tức. Những giọt lệ vừa mới trào ra khoé mắt, sắp sửa lăn tràn, chợt biến mất. Đôi mắt anh ta bỗng ráo hoảnh. Cái gì vậy? Cái gì đột biến xảy ra vậy? Thì ra tôi đã nói một cái gì mà anh không thể đồng ý chấp nhận. Anh ta đã đồng ý với tôi trên một vài phương diện, một vài điểm nào đó thôi. Và rồi tôi đã chạm đến cái gốc cơ bản Do Thái giáo của anh ta, đã phản đối lại những gì Kabbala nói, do đó, tất cả thay đổi. Anh ta đã phản ứng lại với tôi như thế này: “Những gì ông nói vừa rồi đều đúng. Duy có một điểm là theo ông “Thượng Đế không có mục tiêu gì cả, rằng vạn hữu vũ trụ này hiện hữu chỉ là một nhân duyên, một tình cờ ngẫu nhiên. Điểm đó tôi không đồng ý, bởi vì Kabbala đã nói khác, Kabbala nói rằng: “Cuộc đời này có mục đích, Thượng Đế có mục đích, rằng Thượng Đế đang dẫn đường chúng ta về một định mệnh nhất định, đó là trạm đích mà chúng ta phải đến”.

Anh ta không nhìn nhận rằng anh ta đã sẩy mất cái giây phút trực nhận chân lý bởi vì sự so sánh đã chiễm chệ chế ngự tư tưởng anh. Có cái gì mà phải nêu Kabbala ra ở đây để so sánh? Tôi quan tâm quái gì đến Kabbala để phải né tránh? Có cái quái gì liên hệ giữa Kabbala và tôi? Khi anh ở bên tôi, với tôi, hãy dẹp qua một bên tri thức anh về Kabbala, về Du Già, về Mật Tông, về cái này cái nọ. Khi anh ở với tôi, hãy có mặt tại đây với tôi. Nếu anh hoàn toàn ở với tôi . . . và tôi không nói là anh đồng ý hay không đồng ý đâu nhé, hãy nhớ kỹ như vậy. Tôi không nói là anh phải đồng ý chấp nhận quan điểm của tôi; không có cái gì không phải đồng ý hay không đồng ý gì cả.

Khi anh nhìn đoá hoa hồng, anh đồng ý hay không đồng ý với nó? Khi anh nhìn buổi bình minh sớm mai, anh đồng ý hay không đông ý? Khi anh nhìn trăng sáng buổi tối, anh chỉ nhìn, đơn giản chỉ nhìn thôi. Kệ, mặc anh thấy hay không thấy những hiện tượng trước mặt, không có cái gì phải đồng ý hay không đồng ý. Dù anh có đồng ý thì mặt trời, mặt trăng vẫn ở đó, dù anh không đồng ý thì vũ trụ sơn hà vẫn thế; dù anh đồng ý hay không đồng ý, hoa vẫn nở, gió vẫn thổi, mây vẫn bay. . . Như vậy, hãy có mặt tại đây với tôi; đó là phương cách “có mặt” với người thầy, với một vị đạo sự. Anh chỉ có mặt với tôi vậy thôi, đơn giản vậy thôi. Tôi không tìm cách thuyết phục anh điều gì cả. Tôi không tìm cách thay đổi, cải giáo anh cái gì cả về lý thuyết, về triết lý, về tín điều, về thánh đường nào cả. Không! Tôi chỉ đơn giản chia xẻ với anh cái gì hiện hữu, cái gì đang xảy ra trong tôi, và trong sự chia xẻ hoà điệu đó, nếu anh đồng ý dự phần, thì sự tỉnh giác đó cũng xảy đến cho anh. Đó là sự lây nhiễm. Đó là sự chuyển hoá nội tâm.

Khi tôi nói tri thức là ghê tởm, và rồi anh liền dấy lên sự đồng ý hay không đồng ý - thế là anh đã vuột mất cơ hội rồi! Anh chỉ nên nghe, chỉ nên nhìn, chỉ nên thấy và thể nhập vào toàn bộ tiến trình tri thức ấy thì anh mới nhận diện được là tri thức tạo ra khoảng cách, tri thức là rào cản như thế nào, tri thức xen giữa như thế nào, tri thức bành trướng như thế nào, sự vô tư thánh thiện đã mất như thế nào bởi tri thức, đời sống trở nên vớ vẩn, vô vị nhàm chán, tẻ nhạt như thế nào vì tri thức. Sự huyền bí đã mất, và với sự biến mất của huyền bí, thượng đế, Chúa cũng biến mất theo luôn.

Sự huyền bí biến mất vì anh nghĩ là anh đã biết. Một khi anh đã “biết” rồi, thì có còn gì là bí mật nữa? Bí mật chỉ bí mật khi anh không biết, chứ đã biết rồi thì còn gì gọi là bí mật nữa, phải không? Và hãy nhớ kỹ rằng con người không biết cái gì cả! Tất cả những gì chúng ta thu thập được đều là cỏ rác. Cái giá trị tuyệt đối vẫn còn xa tầm tay với. Những gì chúng ta thu lượm đây chỉ toàn là dữ kiện, sự thực hay chân lý vẫn không chạm tới được dù chúng ta đã nỗ lực thật nhiều.

Kinh nghiệm thực chứng đó không những chỉ là sự thể nghiệm của Phật, của Krishna, của Krishnamurti và Ramana, mà ngay cả Edison, Newton, Albert Einstein nữa. Đó là kinh nghiệm của các thi hào, các hoạ sĩ, các vũ công. Tất cả những nhà thông thái nhất trên thế giới đều công nhận một điểm là: chúng ta càng hiểu biết thì chúng ta càng thấu đáo rằng đời sống là một giá trị tuyệt đối. Cái tri kiến của chúng ta không thể nào tiêu huỷ được sự bí mật của đời sống. Có những người dở hơi, ngớ ngẩn mới vỗ ngực cho rằng họ đã biết bí mật cuộc đời với mớ kiến thức thiển cận nhỏ hẹp đó của họ. Quả thực, chỉ có người tầm thường mới bám víu vào tri kiến; còn người thông thái sẽ vượt lên tầm nhận thức kiến giải đó. Người thông thái chỉ sử dụng kiến thức mà thôi - thực ra thì kiến thức cũng hữu dụng ở một mặt tương đối nào đó – và họ biết rõ rằng cái Thức tàng ẩn bên trong vẫn còn tàng ẩn, che dấu, không hiển lộ. Chúng ta cứ tiếp tục truy tìm, chúng ta cứ tiếp tục nghiên cứu, chúng ta cứ tiếp tục tìm hiểu, nhưng Thượng Đế, Chúa vẫn không thấu đáo được.

Anh hãy nghe với sự chú tâm, với tổng thể con người anh, với nội tâm. Dưới chiều hướng đó, anh sẽ thấy được một cái gì đó, và chính cái thấy đó chuyển đổi anh. Anh đừng hỏi tại sao?

Đó là ý nghĩa câu nói của Krishnamurti: “Phủ định là im lặng”. Nội tại phủ nhận. Và một khi một cái gì đó bị phủ nhận và không có cái gì được thay thế vào thì hoàn toàn chỉ còn sự Im Lặng - bởi vì đó là khoảng không. Im lặng hoàn toàn vì cái cũ bị thải hồi và không có cái mới thay vào. Sự im lặng đó, Phật đặt tên cho nó là Chân Không. Sự im lặng đó là Không, Chân Không Diện Hữu. Và chỉ có Chân Không Diện Hữu mới có thể kiến lập được trong thế giới của Chân Lý.

Chào bạn Hướng Nội !

Bài viết của bạn rất hay ! Chỉ toàn nói cái đúng - cái chân lý thôi ! Biết nói gì nữa !

Mời bạn tiếp tục trao đổi cùng mọi người !

Chúc bạn vui vẻ, an lạc !

OnlyOne_0

-----------------------

'' không có trí tuệ và không có chứng đắc ''

Chương III - Bát Nhã Tâm Kinh Giảng Giải của OSHO do Thích Nữ Minh Tâm dịch

Anh hãy nghe với sự chú tâm, với tổng thể con người anh, với nội tâm. Dưới chiều hướng đó, anh sẽ thấy được một cái gì đó, và chính cái thấy đó chuyển đổi anh. Anh đừng hỏi tại sao?

Đó là ý nghĩa câu nói của Krishnamurti: “Phủ định là im lặng”. Nội tại phủ nhận. Và một khi một cái gì đó bị phủ nhận và không có cái gì được thay thế vào thì hoàn toàn chỉ còn sự Im Lặng - bởi vì đó là khoảng không. Im lặng hoàn toàn vì cái cũ bị thải hồi và không có cái mới thay vào. Sự im lặng đó, Phật đặt tên cho nó là Chân Không. Sự im lặng đó là Không, Chân Không Diện Hữu. Và chỉ có Chân Không Diện Hữu mới có thể kiến lập được trong thế giới của Chân Lý.

Tư tưởng không thể đứng vững, không thể kiến tạo ở đây. Tư tưởng chỉ hoạt động trong thế giới vật thể, bởi vì tư tưởng cũng là một dạng vật thể - dù thật nhỏ nhiệm, thật nhỏ nhiệm vi tế, nhưng tư tưởng cũng vẫn là vật chất. Vì thế người ta có thể thâu vào máy tư tưởng hay ý nghĩ, vì tư tưởng được chuyển thể qua lời nói. Đó là lý do tư tưởng có thể chuyển tiếp, có thể chuyên chở. Tôi có thể ném tư tưởng của tôi vào anh; anh có thể nắm giữ lấy nó. Anh có thể chiếm hữu nó; nó có thể ban tặng và có thể bị chiếm đoạt. Bản chất của tư tưởng là lưu chuyển, là thay đổi, là hoán cải, vì nó là vật chất. Nó là một hiện tượng vật chất.

Chân Không không thể ban tặng. Chân Không không thể quăng ném vào anh. Anh có thể dự phần vào Chân Không, anh có thể phóng tới, chạy hút tới Chân Không, nhưng không có một ai có thể ban tặng Chân Không cho anh. Chân Không không thể luân chuyển từ người này sang người kia, từ vật này sang vật nọ, và chỉ có Chân Không mới kiến tạo trong thế giới Chân Lý mà thôi. Chân Lý chỉ được nhận diện khi trí năng vắng bóng. Muốn thấu triệt được Chân Lý thì trí năng phải bị loại trừ. Phải dẹp quách cái trí năng nhiều chuyện đó đi! Nó phải im, phải bất động, phải chết đứng.

Tư tưởng không thể diễn đạt được chân lý, song chân lý có thể kiến tạo qua tư tưởng. Anh không thể đạt tới chân lý do sự suy nghĩ, nhưng khi anh đạt được chân lý, anh có thể sử dụng tư tưởng theo chức năng và đúng vị thế của nó.

Đó là những gì mà tôi đang ứng dụng, đó là những gì mà Phật đã ứng dụng, đó là tất cả những gì mà các vị đạo sư đã ứng dụng.

Những gì tôi đang nói đây chỉ là tư tưởng, song đằng sau cái tư tưởng đó, là Chân Không. Cái Chân Không đó không phải được sản xuất ra do tư tưởng, Chân Không vượt ra ngoài tầm suy luận, tư tưởng. Tư tưởng cũng không thể chạm đến chân lý; ngay chỉ nhìn chân lý thôi, tư tưởng cũng bất lực, không làm được. Anh đã từng quan sát một hiện tượng nào chưa? – đó, anh thấy đấy, anh không thể nào suy tư về Chân Không được, anh không thể nào tạo ra Chân Không nhờ vào tư tưởng được. Anh không thể suy nghĩ về Chân Không, nó không thể dùng suy tư lập luận mà hiểu được. Nếu anh có thể suy nghĩ về Chân Không, thì đó chẳng phải là Chân Không gì cả. Tư tưởng phải biến mất thì Chân Không mới hiển hiện; tư tưởng và Chân Không không bao giờ giao nhau, cả hai là hai con đường song song, không bao giờ gặp nhau ở một trung điểm. Một khi Chân Không đến, thì tất cả các ẩn dụ sẽ được sử dụng để diễn tả Chân Không.

Nội tâm là trạng thái của phi tư tưởng, của sự bặt dứt luồng ý nghĩ. Bất cứ lúc nào anh quan sát một cái gì, anh phải luôn luôn thấy nó với tâm thái phi tư tưởng, tâm vẳng lặng, tâm ngừng bặt mọi dấu vết của dòng suối ý tưởng miên động. Cũng vậy, ở đây, nghe tôi nói, có mặt ở đây với tôi, đôi lúc anh sẽ thấy. Nhưng những giây phút đó là khoảng cách, là khoảng trống. Tư tưởng này bay mất, tư tưởng khác không đến – và đó chính là khoảng trống giữa hai chập tư tưỏng; và ngay cả trong cái khoảng trống đó, có một cái gì loé lên, có một cái gì vang vọng, y như có người nào đó đánh trống. Cái trống thì trống rỗng bên trong, cho nên người ta đánh trên mặt trống. Cái khoảng không trong lòng cái trống rung chuyển và phát lên âm thanh. Cái âm thanh hùng hồn được xuất phát ra từ cái trống rỗng bên trong lòng trống. Cũng vậy, khi anh ngưng bặt được làn sóng vọng tưởng, khi dòng tư tưởng trong anh tịch lự, thì sẽ có một cái gì đó tức khắc hiển lộ. Và rồi anh sẽ hiểu được, sẽ thấy được những gì tôi đang nói đây. Nó không phải, không còn là những từ ngữ được phô bày nữa, mà toàn thể là Ánh Sáng Nội Tri, là sự Chuyển Hóa, là cái Thấy thẩm thấu. Anh nhìn sự chuyển hoá đó, anh chia sẻ với tôi cảm nghiệm đó của anh.

Nội tri là trạng thái phi tư tưởng, không tư tưởng. Nó là khoảng cách trong sự diễn tiến di dịch của dòng tư tưởng, và trong khoảng cách nhỏ nhiệm tí ti đó, chân lý hé nụ hoa hàm tiếu.

Từ ngữ tiếng Anh “Empty” (trống không) bắt nguồn từ căn nguyên nghĩa là “không ràng buộc, không vướng bận, nhàn rỗi”. Đó là một danh từ đẹp nếu anh hiểu đúng nghĩa cội gốc của nó. Căn rễ của danh từ “empty - trống không” này rất hàm xúc; nó có nghĩa là không vướng bận, không ràng buộc trên mặt tinh thần chứ không phải là thể xác hay vật chất. Nói theo danh từ nhà Phật, “không vướng bận” đây hàm ý là “không đắm nhiễu, không thủ chấp, không bị hạn cuộc bởi không gian hay thời gian”.

Anh hãy nhớ kỹ là khi tôi nói “không vướng bận, không ràng buộc” có nghĩa là một sự thư thái hồn nhiên, không căng thẳng, không di động, không ham muốn tìm cầu, không đi về đâu - chỉ Ở Đây, Ngay Tại Đây, Ngay Bây Giờ. Một tâm hồn thư thái, một trí não không tồn đọng dồn ứ, đó là sự hiện hữu trong trinh, sự có mặt tràn đầy trọn vẹn – và tất cả mọi nhiệm màu huyền bí sẽ phát sinh từ khối hiện hữu vẳng lặng trong trinh đó. Vạn hữu chỉ nảy sinh từ cái “Không” tuyệt đối đó.

Những cây xanh kia, những ngôi sao kia, chúng ta, vạn loài, chư Phật... tất cả đều bắt nguồn và phát sinh từ khối Chân Như đó. Trong đó, anh là một với Chúa, anh là Chúa, là Thượng Đế.

Nếu anh bị ràng buộc, anh sẽ rơi xuống và bị hất tung khỏi vườn địa đàng. Nếu anh hoàn toàn khai phóng, anh đặt chân và sẽ bước vững chãi trên mảnh đất đầy hoa gấm của khu vườn thần tiên.

Anh đã trở về nhà!

Khi tâm trí anh không bị ràng buộc bởi thực tế, tư tưởng, vật chất hay gì gì đi nữa, thì chân lý mới biểu hiện. Chỉ có trong Chân Không, sự gặp gỡ giao lưu mới nảy sinh. Chỉ có trong Chân Không, anh mới mở lòng ra đón nhận chân lý và chân lý mới thể nhập vào trong anh. Chỉ có trong Chân Không, anh mới có thể hoài thai chân lý.

Tâm trí con người có ba tầng lớp.

Lớp thứ nhất là sự tồn chứa và ý thức. Anh luôn luôn cưu mang nội dung trong tâm trí anh - một tư tưởng nảy sinh, một khao khát vọng khởi, sự tức giận, tham đắm, ham mê. Anh luôn luôn có một cái gì đó trong tâm trí, và nó không bao giờ rảnh rỗi, nó luôn luôn bận rộn hoạt động. Ngày nọ qua ngày kia, tâm trí anh lăng xăng rộn rịp như xe cộ lưu thông trên xa lộ, xe nọ bám sát xe kia, chạy như mắc cửi, không dừng nghỉ. Khi anh ngủ, khi anh thức, tâm trí anh vẫn không ngừng hoạt động. Tuy nhiên, anh không nhận thức nó rõ rệt khi anh thức, anh gọi nó là tư tưởng, ý nghĩ; khi anh ngủ, anh đặt tên nó là mộng – song thực ra, tâm thức vẫn luôn trong tiến trình hoạt động liên tục. Giấc mộng thì có vẻ sơ khai nguyên thuỷ hơn, chỉ có thế thôi - bởi vì tâm thức diễn đạt sự việc qua hình ảnh. Vì thế, trong những cuốn sách viết cho trẻ con, ta thấy những hình ảnh, mầu sắc, những ví dụ cụ thể, vì đứa trẻ chưa khôn lớn, chỉ đoán nghĩ sự vật qua hình ảnh mà thôi. Và qua hình ảnh, trẻ con sẽ  học những từ ngữ - và từ từ, qua những hình ảnh thu hẹp nhỏ dần đi tác dụng và biến mất.

Con người nguyên thuỷ cũng sử dụng hình ảnh. Ngôn ngữ cổ xưa nhất của loài người là ngôn ngữ tượng hình. Tiếng Trung Hoa là dạng ngôn ngữ tượng hình: nó không có mẫu ký tự A, B, C. Nó là một trong những cổ ngữ.

Ban đêm, anh trở về đời sống nguyên thuỷ, anh quên mất cái tinh vi xảo nguỵ của anh lúc ban ngày và anh bắt đầu suy diễn nghĩ ngợi bằng hình ảnh – nhưng cả hai chỉ là một, cả hai giống nhau.

Và ở đây, sự phân tích nội tâm của ông bác sỹ tâm lý trị liệu thực là có giá trị - vì ông ta đi sâu vào giấc ngủ của anh để tìm tòi phân tích. Rồi, sự thực bộc lộ rõ ràng hơn, anh nguyên thuỷ nhiều hơn, anh sơ khai nhiều hơn, anh đơn thuần, giản dị nhiều hơn, anh không tìm cách trốn tránh hay lừa dối người nào cả, anh thành thực xác tín nhiều hơn. Lúc ban ngày, anh luôn tròng lên cổ anh một nhân cách khác, một biểu tượng khác, một hình ảnh khác, anh luôn ẩn núp đằng sau những tấm mặt nạ người đó, những lớp nhân cách đó. Thật khó mà tìm ra con người thật của anh (hay bất cứ người nào khác). Anh phải đào sâu, lục lọi kỹ, đào bới thật sâu dưới những lớp nhãn hiệu đó, và thực ra càng tìm, anh càng cảm thấy đau, và con người anh cưỡng chống lại. Nhưng ban đêm, khi không có ai, khi anh trút bỏ lớp áo quần trên người ra, anh trút bỏ luôn những lớp mặt nạ nhân cách và anh sống thực với chính anh. Anh không cần phải che dấu nữa, vì anh không tiếp xúc với ai cả  vào lúc này, anh đang sống một mình với anh, anh đang ngồi một mình trên giường, trong bốn bức tường đóng kín. Anh không chường mặt ra dòng đời, anh đang sống trọn vẹn trong thế giới riêng tư của anh. Không có gì cần phải che dấu hay giả vờ.

Đó là lý do ông bác sỹ tâm lý đang tìm cách đi vào tận trong giấc mộng của anh, bởi vì trong giấc mộng, anh sẽ hiện hình rõ ràng hơn. Song, đó cũng chỉ là hai mặt của một trò chơi cũ mà thôi, không có gì khác cả. Đó là trạng thái bình thường của tâm trí: trí năng và sự tàng chứa, ý thức cộng thêm tiềm tàng.

Trạng thái thứ hai của tâm trí là ý thức không tàng trữ một cái gì, đó là Thiền. Anh hoàn toàn tỉnh táo, và có một khoảng cách. Không có một tư tưởng xen tạp vào, không có một tư tưởng nào trước mắt anh, anh không ngủ, anh thức đây – nhưng không có một tư tưởng nào dấy động. Đó là cái nghĩa của Thiền.

Trạng thái thứ nhất là Tâm, trạng thái thứ hai là Thiền.

Và đây là trạng thái thứ ba. Khi kho tàng trữ biến mất, đối tượng khách thể biến mất thì chủ thể không có cách gì đứng vững lâu dài được - bởi vì cả hai tồn tại với nhau, nương tựa vào nhau để hiện khởi. Cái này là cái nhân của cái kia; cái kia là duyên của cái này. Cả hai cùng có mặt. Nếu không có sự tàng chứa, ý thức không thể đứng vững lâu dài, và cũng không cần phải có ý thức nữa, vì ý thức là luôn luôn “ý thức về một cái gì”. Khi anh nói “ý thức”, anh sẽ được người ta hỏi “về cái gì?”. Anh nói “Tôi ý thức về. . .” Do đó, vật thể cần phải có chủ thể để hiện hữu. Một khi vật thể, đối tượng biến mất, thì chẳng bao lâu chủ thể cũng biến mất luôn.

Cái trạng thái thứ ba là Định – không tàng chứa, không ý thức. Nhưng hãy nhớ kỹ là cái không tàng chứa, không ý thức này không phải là trạng thái của phi ý thức. Đó là trạng thái Phi Ý Thức, trạng thái chuyển hóa ý thức. Ý thức đã quay ngược về chính nó, cái vòng tròn đã tròn, 360 độ. Anh đã về nhà. Đây là trạng thái thứ ba, Định, và cái trạng thái định này, Đức Phật gọi nó là Chân Không.

Trước hết hãy quăng bỏ cái kho tàng chứa đi, anh sẽ “không” được phân nửa, sau đó ném luôn cái Ý Thức – anh hoàn toàn “rỗng không”. Và cái “hoàn toàn không” đó là cái tuyệt mỹ nhất, đẹp nhất mà có thể xảy đến cho anh, đó chính là ân phước lớn nhất của anh.

Trong cái Chân Không đó, trong cái Ngã Không đó, có một sự an toàn và kiên cố trọn vẹn nhất, hoàn mỹ nhất. Anh sẽ vô cùng ngạc nhiên về điều đó - một sự an toàn và kiên cố khi anh không ngờ tới. Tất cả mọi lo sợ sẽ biến mất . . . bởi vì cái Sợ căn bản là cái gì?

Nỗi Sợ thâm căn cố đế nhất, căn bản nhất của con người là sợ chết. Những sự sợ hãi khác chỉ là phản ánh lại cái sợ căn bản này mà thôi. Tất cả những cái sợ khác có thể rút gọn lại, có thể gom lại vào một cái sợ này thôi. Sợ chết, cái sợ rằng “một ngày kia, tôi sẽ biến mất khỏi cuộc đời này, một ngày kia, tôi sẽ chết. Tôi đang là tôi đây, và cái ngày cuối cùng đó sẽ tới và tôi sẽ không còn là tôi nữa”. Chính cái tư tưởng đó làm chúng ta run sợ; đó chính là sự sợ hãi thực thụ của con người.

Để tránh đi sự sợ hãi đó, chúng ta bắt đầu xoay sở tìm cách nào đó, phương pháp nào đó để chúng ta có thể sống lâu hơn. Và chúng ta thử tìm cách bảo đảm cuộc đời chúng ta – chúng ta bắt đầu tìm cách dàn xếp, thoả hiệp, ước lượng, chúng ta bắt đầu trở nên càng lúc càng phải tìm cách bảo đảm đời sống chúng ta thêm an toàn chắc chắn hơn vì sự sợ hãi đó. Chúng ta bị tê liệt, bởi vì càng ẩn núp trong sự an toàn, chúng ta càng giảm đi sự linh hoạt, sự sống của chúng ta càng giảm thiểu đi.

Cuộc đời hiện hữu trong tranh đua, cuộc đời hiện hữu trong khủng hoảng, cuộc đời cần sự mất an toàn. Cuộc đời lớn mạnh nhanh trên mảnh đất không an toàn bền vững. Khi nào anh cảm thấy bất ổn, thì anh sẽ trực nhận ra rằng anh càng nhạy bén hơn, anh càng tỉnh giác hơn. Đó là nguyên nhân vì sao những người giàu có lại có vẻ như đần độn, lừ đừ,thờ thẫn: một dáng vẻ ngớ ngẩn, lù khù bao trùm lấy con người họ. Họ sống trong sự bảo vệ an ninh cá nhân quá mức, họ được bảo vệ quá chu đáo đến nỗi con ruồi cũng khó lọt qua vòng đai an ninh của họ - vì thế họ đã mất đi cái tánh chất ghanh đua sống còn trong họ. Họ an toàn quá cho nên họ không cần phải thông minh, họ không cần phải vận dụng trí óc để tồn tại, sống còn. Họ được bảo vệ quá đáng, quá kỹ, họ an toàn quá - vậy cần gì phải tranh đua, thông minh ở đây? Sự thông minh chỉ cần khi phải tranh đua, khi phải sống còn, sự thông minh chỉ được kích động bởi sự tranh đua.

Vì thế, vì sợ chết, chúng ta khát khao đi tìm một sự đảm bảo an toàn cá nhân, mong cầu một chương mục ngân hàng tài chánh quân bình, một bảo hiểm nhân thọ, một cuộc hôn nhân, một đời sống bền vững, một mái ấm; chúng ta là thành phần của một quốc gia, chúng ta gia nhập vào một hội đoàn chính trị hay gia nhập vào một đoàn thể tôn giáo – chúng ta trở thành những tín đồ Ấn Độ Giáo, Thiên Chúa Giáo, Hồi Giáo. Đó là những phương cách hầu mong tìm được một sự an ninh, một sự đảm bảo. Đó là những phương cách để tìm thấy một nơi chốn để đi, để tới, để thuộc về - một đất nước, một nhà thờ hay một cơ sở tôn giáo. Chính vì nỗi sợ hãi đó, những chính trị gia, và các tu sĩ mới khuynh loát được anh. Nếu anh không sợ hãi cái gì cả thì những nhà chính trị và tu sĩ làm sao chống chế chi phối được anh? Chỉ có cách làm sao thoát ra khỏi sự sợ hãi khiến anh phải  tìm sự che trở, bảo vệ nơi các nhà chính trị hay tu sĩ, bởi vì anh tin rằng các vị này có thể cung ứng, hay ít nhất ra các tu sĩ có thể hứa với anh là anh sẽ được an toàn, anh sẽ được bảo vệ, và chính lời hứa đó đã ràng buộc con người lại với nhau.

Một khi anh đã thấu triệt được Chân Không nội tại rồi, thì anh sẽ không còn sợ hãi nữa bởi sự ám ảnh của cái chết. Trong Chân Không, Chết đã có mặt. Trong Chân Không, anh đã biến mất. Vậy làm sao anh có thể sợ hãi? Anh sợ cái gì? Anh sợ ai? Và ai là người sợ hãi? Trong Chân Không, tất cả sự sợ hãi đã biến mất, không còn. Bây giờ, không còn cái gì gọi là chết, không còn cái gì gọi là sợ nữa. Anh sẽ cảm thấy một tính cách như là bất tử, vĩnh hằng, phi thời gian. Chân lý thường trụ. Bây giờ anh không tìm sự an toàn nữa, không cần tìm nữa. Đó là tình trạng của một ẩn sĩ. Đó là tình trạng mà một người không cần phải là thành viên của một xã hội, một quốc gia, một cơ sở tôn giáo hay bất cứ một cái gì đại loại như thế.

Anh chỉ là anh, duy nhất là chính anh khi anh không là cái gì cả, khi anh không khoác lên con người anh một nhãn hiệu nào, một danh xưng nào dù danh xưng đó rất ư là thánh sống. Anh không cần phải hứa hẹn mà anh cũng không cần ai phải hứa hẹn với anh một điều gì. Anh có thể sống trong sự nổi loạn bởi vì không có gì để mất (*người ta nổi loạn vì muốn cái gì mới, nhưng nếu không có cái mất, cái được thì nổi loạn làm gì cơ chứ?) Không ai có thể giết chết được anh bởi vì anh đã “tự giết chết mình” rồi. Không một ai có thể chiếm đoạt cái gì của anh bởi vì anh đã buông xả tất cả những thứ gì có thể có thể lấy được. Bây giờ anh đang sống trong Chân Không, anh là Chân Không. Chính trong Chân Không, anh mới thấy sự an toàn kiên cố trọn vẹn nhất-một sự bền vững nhất- vì ở đó không có cái gì gọi là chết cả; chết không thể hiện hữu trong Chân Không. Và với chết, thời gian cũng biến mất luôn. Chết không hiện hữu thì tất cả mọi vấn đề rắc rối gây ra bởi chết và thời gian cũng biến mất luôn.

Trong sự tỉnh giác trọn vẹn về tánh chất Vô Thường, Không của chết và thời gian đó, trong chúng ta chỉ còn lại bầu trời trong suốt, vẳng lặng. Bầu trời vẳng lặng, tịch tịnh, trong suốt đó là Định, là Niết Bàn. Phật đã nói về bầu trời đó.

Anh chỉ là anh, duy nhất là chính anh khi anh không là cái gì cả, khi anh không khoác lên con người anh một nhãn hiệu nào, một danh xưng nào dù danh xưng đó rất ư là thánh sống. Anh không cần phải hứa hẹn mà anh cũng không cần ai phải hứa hẹn với anh một điều gì. Anh có thể sống trong sự nổi loạn bởi vì không có gì để mất (*người ta nổi loạn vì muốn cái gì mới, nhưng nếu không có cái mất, cái được thì nổi loạn làm gì cơ chứ?) Không ai có thể giết chết được anh bởi vì anh đã “tự giết chết mình” rồi. Không một ai có thể chiếm đoạt cái gì của anh bởi vì anh đã buông xả tất cả những thứ gì có thể có thể lấy được. Bây giờ anh đang sống trong Chân Không, anh là Chân Không. Chính trong Chân Không, anh mới thấy sự an toàn kiên cố trọn vẹn nhất-một sự bền vững nhất- vì ở đó không có cái gì gọi là chết cả; chết không thể hiện hữu trong Chân Không. Và với chết, thời gian cũng biến mất luôn. Chết không hiện hữu thì tất cả mọi vấn đề rắc rối gây ra bởi chết và thời gian cũng biến mất luôn.

Trong sự tỉnh giác trọn vẹn về tánh chất Vô Thường, Không của chết và thời gian đó, trong chúng ta chỉ còn lại bầu trời trong suốt, vẳng lặng. Bầu trời vẳng lặng, tịch tịnh, trong suốt đó là Định, là Niết Bàn. Phật đã nói về bầu trời đó.

Nhân vật được nêu lên trong những phẩm kinh này là một trong những đại đệ tử của Phật, ngài Xá Lợi Phất. Xá Lợi Phất là ai?

Ngày đầu tiên, tôi đã nói với anh là có 7 bậc thang. Bậc thang thứ bẩy là cấp Chuyển Hoá: Thiền, Mật Tông, đạo Lão ở bậc thang này. Nấc thang thứ sáu là vượt qua phần tâm thức: pháp môn Du Già. Từ nấc thang thứ nhất đến nấc thang thứ sáu, phương pháp luyện tập vẫn còn quan trọng, “như thế nào, cách ra sao” vẫn còn qua trọng, kỹ thuật, phương thế luyện tập vẫn còn quan trọng. Nhưng khi anh đạt được tầng cấp thứ bẩy, anh sẽ thấy không có cái gì được xem là qua trọng nữa cả.

Xá Lợi Phất được nêu ra ở những phẩm kinh Bát Nhã này nguyên do vì Xá Lợi Phất đã ở cấp thang thứ sáu. Xá Lợi Phất là một trong những đại đệ tử xuất sắc danh tiếng của Phật. Đức Phật có tám mươi vị đại đệ tử, và Xá Lợi Phất là một trong số tám mươi ấy. Xá Lợi Phất là bậc trí tuệ đệ nhất thường ở bên cạnh Đức Phật.

Trước khi Xá Lợi Phất quy y với Phật, chính Xá Lợi Phất đã có năm ngàn đệ tử rồi (*theo nguyên tác, Osho viết rõ là: “Sariputra had hishelf five thousand disciples”, tuy nhiên ở đây, chúng ta không qua trọng con số 5000 hay 500 mà chính nội dung triết lý Bát Nhã mà Osho đang luận bàn đến mới qua trọng). Khi lần đầu tiên Xá Lợi Phất và năm ngàn đệ tử của ngài đến yết kiến Phật, Xá Lợi Phất đã có ý định sẽ tranh biện với Phật về giáo lý. Phật chỉ cười và nói: “Này Xá Lợi Phất, ngươi học rộng biết nhiều, nhưng ngươi không biết hết tất cả và ngươi cũng chẳng biết gì cả. Ta thấy ngươi gom góp tích chứa kiến thức cho thật sâu rộng, nhưng quả thực ngươi trống rỗng vô cùng. Ngươi đến đây để tranh luận với Ta và mong sẽ đánh thắng được ta, nhưng nếu quả tình ngươi thiết tha muốn tranh luận với Ta thì ngươi nên đợi thêm một năm nữa rồi hãy đến”.

Xá Lợi Phất ngạc nhiên:

-“Một năm? Để làm gì vậy?”

Phật trả lời:

-“Ngươi nên giữ im lặng một năm, đó là cái giá phải trả. Nếu ngươi có thể giữ im lặng được một năm thì ngươi có thể tranh luận với Ta, bởi vì những gì Ta nói ngươi xuất phát từ sự Im Lặng. Ta đã thấy, này Xá Lợi Phất, rằng ngươi chưa từng bao giờ nếm mùi vị của sự im lặng. Ngươi chứa chất nhiều kiến thức quá, cái đầu của ngươi nặng quá. Ta cảm thấy tội nghiệp cho ngươi. Ngươi đã mang vác cái khối kiến thức nặng nề đó từ bao đời bao kiếp. Không phải đời này ngươi mới là người Bà La Môn. Ngươi đã từng là Bà La Môn nhiều kiếp qua. Và đã bao kiếp, ngươi đã vác mang bộ Kinh Vệ Đà và những bộ kinh điển khác. Giáo lý Kinh Vệ Đà đã là tiêu chuẩn sống của ngươi suốt bao kiếp qua, và ta đã thấy khả năng của ngươi. Ngươi là một con người uyên bác, song, lời hứa vẫn còn đó. Ngươi có thật nhiều kiến thức nhưng cái mớ kiến thức đó chưa chận được hết con người của ngươi; vẫn còn một vài cửa sổ hé mở. Ta muốn thời gian một năm để ngươi có thể rửa sạch các cánh cửa sổ đó đi, và sẽ có cuộc hội ngộ, nói chuyện giữa Ta và ngươi. Ngươi hãy quay lại gặp Ta một năm sau”.

Thật lạ lùng, Xá Lợi Phất đã đi du hoá khắp xứ Ấn để tranh luận và đánh bại mọi người. Đó là một cách sinh hoạt ở Ấn, những người đa văn, kiến thức sâu rộng thường đi khắp đó đây để khiêu chiến tranh luận và đánh thắng những kẻ khác trong những cuộc thư hùng khẩu chiến. Và những cuộc tranh biện so tài cao thấp đó được mọi người xem như là một việc làm đáng được tán dương tôn trọng nhất.

Nếu một học giả nào đó đánh thắng được tất cả mọi người trong các cuộc so tài khắp đất nước, thì đó là một đại vinh dự, một chiến công hiển hách thoả mãn bản ngã cá nhân. Người đó, có thể nói, huy hoàng hơn cả vua chúa hay đại đế, người đó có thể xem như giàu sang hơn cả những tay triệu phú.

Xá Lợi Phất đã đi du thuyết tranh tài như vậy. Và lý đương nhiên, anh không thể được xem như là “vô địch” nếu anh không thắng nổi Đức Phật, và Xá Lợi Phất đã đến khiêu chiến với Phật cũng vì lý do này. Vì thế, Xá Lợi Phất đã bằng lòng điều kiện chờ đợi thêm một năm nữa trong im lặng. Và trọn một năm, Xá Lợi Phất đã ngồi yên, trầm tư im lặng với Đức Phật. Trọn một năm, sự Im Lặng đã ngự trị trong lòng Xá Lợi Phất.

Sau một năm, Đức Phật hỏi: “Nào, bây giờ chúng ta có thể nói chuyện với nhau, và ngươi có thể đánh bại Ta, Xá Lợi Phất. Ta vô cùng hoan hỷ nếu Ta bị bại dưới tay ngươi”.

Và Xá Lợi Phất đã cười, cúi đầu đảnh lễ chân Phật và bạch rằng: “Bạch Thế Tôn, xin Ngài hãy thâu nhận con. Trọn một năm trời đắm mình trong im lặng, theo lời dạy của Thế Tôn, đôi lúc có một tiếng nói nội tri xảy đến trong con. Mặc dù con đang ở trong vị trí đối thủ với Thế Tôn, con đã nghĩ rằng: “Trong lúc ta ngồi đây cả năm trời trong im lặng, tại sao ta lại không thử lắng nghe người này nói cái gì nhỉ? Vì thế, thúc đẩy bởi lòng tò mò, con bắt đầu lắng nghe Thế Tôn thuyết pháp. Và những lúc đó, Thế Tôn đã thâm nhập vào trong con, đã chạm đến trái tim con, đã dạo những khúc nhạc bất tuyệt trong cơ thể con và con đã nge được những tấu khúc đó. Thế Tôn đã đánh bại con trong Im Lặng, Thế Tôn đã thắng con không tốn một hơi sức nào, Thế Tôn thắng nhưng không thắng, con bại nhưng không bại”.

Từ đó, Xá Lợi Phất trở thành đệ tử của Phật và năm ngàn đệ tử của Xá Lợi Phất cũng trở thành đệ tử của Phật. Xá Lợi Phất là một trong những học giả nổi tiếng nhất đương thời ấy. Những lời kinh này thuyết lên cho Xá Lợi Phất:

“Thị Xá Lợi Phất, Sắc tức thị Không, Không tức thị Sắc, Sắc bất dị Không, Không bất dị Sắc, Thọ, Tưởng, Hành, Thức diệc phục như thị. . .”

“Này đây Xá Lợi Phất, Sắc tức là Không, Không tức là Sắc, Sắc chẳng khác Không, Không chẳng khác Sắc, Thọ, Tưởng, Hành, Thức cũng đều như thế. . .”

“Thị”, “Này đây” Xá Lợi Phất. . .” Đức Phật ngụ ý gì khi nhấn mạnh chữ “Thị, Này đây?” Phật có ý nói “cái khoảng không gian”. Phật nói: “Từ tầm nhìn ở thế giới mà ta đang hiện hữu đây, từ cái điểm chuyển hoá tâm thức, khoảng không gian nơi Ta hiện hữu và cõi vĩnh hằng nơi Ta hiện hữu. . .”

“Này đây Xá Lợi Phất, Sắc tức là Không, Không tức là Sắc. . .”

Đây là một trong những câu quả quyết, xác định quan trọng nhất trong giáo lý nhà Phật. Tất cả những phương cách tiếp cận của Phật giáo đều tuỳ thuộc vào câu nói đó; rằng sự biểu thị là sự không biểu thị, rằng Sắc không là cái gì cả nhưng lại là hình thái của chính Chân Không, và Chân Không cũng không là gì nhưng lại là Sắc, cái khả năng của Sắc.

Câu nói trên chẳng hợp lý chút nào và thoạt nghe có vẻ rõ ràng thực phi nghĩa. Làm sao mà Sắc lại là Không? Quả thực Sắc và Không là hai cái trái ngược nhau hoàn toàn. Làm sao mà Không lại có thể là Sắc? Chúng ta là hai cực chống trái nhau.

Có một điều mà chúng ta cần phải hiểu cho thông suốt trước khi chúng ta đi ngay vào chính văn phẩm Kinh Bát Nhã là Đức Phật không sử dụng luận lý mà Ngài sử dụng biện chứng pháp.

Có hai phương cách tiếp cận thực tế: một thuyết rất luận lý, có hệ thống. Aristotle là cha đẻ của ngành luận thuyết này ở Phương Tây. Luận thuyết này di chuyển trên một đường thẳng, một đường thẳng tắp. Nó không cho phép bất cứ một đối xứng nào; ở đây sự đối nghịch hoàn toàn bị bác bỏ. Luận thuyết này nói A là A và không bao giờ là không A. A không thể là không A. Đó là qui trình luận lý của Aristotle – và nó có vẻ như hoàn toàn đúng, bởi vì chúng ta đã học điều đó ở các lớp Tiểu, Trung và Đại học. Cả thế giới như bị Aristotle chi phối bởi luận thuyết: A là A và không bao giờ là không A.

Phương cách thứ hai về thực tế là Biện Chứng Pháp. Ở phương Tây, luận thuyết này dính liền với tên tuổi Heraclitus, Hegel. Diễn trình biện chứng pháp này cho thấy rằng: dòng sống di động về những điểm đối xứng nhau, qua những điểm đối nghịch – như dòng sông tuôn chảy giữa hai bờ đối nhau, nhưng hai bờ sông đối nghịch nhau đó lại kềm giữ cho dòng sông tuôn chảy giữa chúng. Cũng như luồng điện có hai cực: cực âm và cực dương. Nếu luận thuyết của Aristotle thực hiện hữu, thì luồng điện không hợp lý. Vì Aristotle không chấp nhận có hai cực đối nhau, do đó hai cực âm và dương trong luồng điện không thể chấp nhận trong thuyết một chiều của Aristotle. Như thế, thượng đế cũng phi lý luôn, bởi vì thượng đế tạo ra một đời sống mới không cần sự kết hợp của đàn ông và đàn bà, âm và dương, giống đực và giống cái. Nếu thượng đế được tạo ra bởi Aristotle trong quá trình luận lý của Aristotle thì bịnh đồng tính luyến ái và quan hệ tình dục với người khác giới sẽ bị bóp méo, xuyên tạc hay hiểu sai lệch. Rồi thì đàn ông sẽ yêu đàn ông, đàn bà sẽ yêu đàn bà, và những điểm đối xứng nhau sẽ không bao giờ gặp gỡ.

Song, thượng đế thì biện chứng vô cùng. Nơi nơi, những điểm đối xứng nhau đều gặp gỡ. Trong anh, con người anh, sống và chết gặp nhau. Nơi nơi, những điểm đối nghịch tương giao nhau – ngày và đêm, mùa hè và mùa đông. Cái gai và bông hoa gặp nhau, chúng nảy sinh ra trên cùng một cành cây, chúng nảy sinh ra cùng một nguồn. Đàn ông và đàn bà, trẻ và già, đẹp và xấu, thể xác và linh hồn, thế giới và thượng đế - tất cả đều đối nghịch nhau. Đây là một điệp khúc của những đối xứng. Những đối xứng không những chỉ tương hợp nhau mà còn cấu tạo nên một điệp khúc tuyệt vời nữa - chỉ có đối xứng mới tạo được tấu khúc. Nếu không, cuộc đời sẽ rất tẻ nhạt, đều đều, buồn chán, không còn là tấu khúc nữa. Đời sống sẽ đáng chán xiết bao! Nếu chỉ có một nốt nhạc cứ đều đều rỉ rả lặp đi lặp lại liên miên bất tận, đời sống sẽ vô vị tẻ ngắt và không có gì gọi là đáng sống nữa! (Trong tình cảm cũng vậy, nếu chỉ có một người nói và một người gục đầu vâng lệnh thì chán chết!)

Phải có những đối nghịch: luận đề đụng phải những phi luận đề và sản sanh ra tổng hợp đề, và rồi ngược lại, tổng hợp đề lại trở thành luận đề tạo nên cái phi luận đề, và thế là một cái tổng hợp đề khác cao siêu hơn nảy sinh ra. Đó là sự tiến hoá của dòng sống.

Phương pháp của Phật là biện chứng pháp, nó còn hữu hiệu hơn, xác thực hơn, giá trị hơn nữa.

Một người đàn ông yêu một người đàn bà, một người đàn bà yêu một người đàn ông – và ở đây, có cái gì đó cần phải hiểu rõ ràng hơn. Bây giờ, ở thời đại này, những nhà sinh thể học, những nhà tâm lý học đều phải đồng ý rằng người đàn ông không những chỉ là đàn ông mà hắn còn là người đàn bà nữa; và người đàn bà không những chỉ là một phụ nữ mà còn là một người đàn ông. Vì thế khi hai người đàn ông và đàn bà gặp nhau, không phải chỉ có hai người mà có tới bốn người gặp nhau. Người đàn ông gặp người đàn bà, nhưng người đàn ông còn có một người đàn bà ẩn núp kín trong con người hắn; người phụ nữ gặp người đàn ông và trong người phụ nữ cũng có một tên đàn ông giấu mặt – và chính hai kẻ ẩn mặt đó cũng gặp nhau. Chính sự gặp gỡ của hai kẻ ẩn mặt đó mới phức tạp, khó hiểu, sâu kín, quấn chặt vào nhau hơn, và cũng rối beng, rắc rối nhiều hơn. Người đàn ông là một người đàn bà, cả hai. Tại sao? - bởi vì hắn được sinh ra đời từ cả hai giống đực và cái. Hắn thừa hưởng tinh huyết của cha hắn và tinh huyết của mẹ hắn. Máu của cha hắn (đàn ông) và máu của mẹ hắn (đàn bà) đang chảy trong huyết quản hắn. Anh cũng vậy, anh là cả hai giống đực và giống cái bởi vì anh là giao điểm của hai cực đối xứng nhau đó. Anh là một tổng hợp! Thật khó mà từ bỏ hay phủ nhận một cái này và chỉ là cái kia.

Aristotle đã mặc nhiên theo công ước là chỉ có một chiều, không có đối nghịch và cách này cách kia, đã xảy ra rất nhiều rắc rối cho loài người, và những vấn đề xung đột đó dường như là khó giải quyết. Người đàn ông đã được dạy dỗ huấn luyện từ bé là phải ra dáng một nam nhi chi chí; có nghĩa là hắn không được tỏ ra có dáng vẻ điệu bộ gì phái nữ cả, không bao giờ được lộ vẻ mềm yếu của trái tim, không bao giờ tỏ vẻ chấp thuận mềm lòng, mà phải luôn luôn hùng dũng, cứng cỏi, thô bạo. Hắn đã được dạy bảo là “con trai không được khóc, không được rên rỉ, vì nước mắt là đàn bà, là yếu đuối”. Người nữ cũng được dạy dỗ là không được hành động, nói năng như đàn ông, không bao giờ thô bạo, không bao giờ được bày tỏ thái độ, ý kiến, lúc nào cũng phải phục tùng, chấp nhận.

Sự dạy dỗ đó đã trái ngược với thực tế và bóp méo cả hai phái nam, nữ. Ở một thế giới tốt đẹp hơn, hiểu biết hơn, người nam có thể là người nữ, người nữ cũng là người nam. Có nhiều trường hợp, hắn ta cần phải tỏ vẻ dịu dàng một chút, chiều chuộng một chút, nhường nhịn một chút, đáng yêu một chút. Và cũng có lúc, người phụ nữ cũng cần phải cương quyết, phản kháng, bày tỏ thái độ , ý kiến – trong giận dữ, trong tự vệ, trong nổi loạn. Nếu người phụ nữ lúc nào cũng thụ động, mềm yếu, không dám có ý kiến, thì cô ta đã tự biến mình thành kẻ nô lệ rồi. Một người phụ nữ thụ động là người đang mấp mé biến mình thành nô lệ cho kẻ khác – và điều đó đã chứng minh qua nhiều thế hệ trước đây. Còn người đàn ông cứng cỏi, thô bạo, không bao giờ dịu dàng, tử tế, là người đang bạo hành gây chiến, đang sử dụng bạo lực, đang châm ngòi chiến tranh.

Con người đã tranh đấu, tiếp tục chiến đấu với nhau; hình như con người có mặt trên cuộc đời này chỉ để gây chiến với nhau. Ba ngàn năm qua, đã có năm ngàn cuộc chiến lớn nhỏ. Chiến tranh tiếp tục diễn ra, nơi này nơi kia, trái đất không bao giờ toàn vẹn và yên ổn cả. . . vì chiến tranh diễn biến liên miên không ngớt. Chiến tranh xảy ra tại Đại Hàn, tại Việt Nam, tại Do Thái, Ấn Độ, Pakistan hay Bangladesh. . . tàn sát, chết chóc, thảm hoạ khắp nơi, những cuộc chiến vẫn tiếp tục, không ngừng.

Con người phải tiêu diệt lẫn nhau. Để là con người, hắn phải giết. Để làm người, hắn phải giết. Bảy mươi lăm phần trăm năng lực của con người đổ dồn vào nỗ lực gây hấn chiến tranh, chế tạo nhiều bom, bom hạt nhân, bom khinh khí, và còn nhiều nữa, nhiều nữa. Dường như mục đích chính yếu của con người trên trái đất này là chiến tranh. Những anh hùng chiến tranh được vinh danh ca tụng nhiều nhất. Những tên chính trị gia cố vấn chiến tranh đã trở thành những tên tuổi lừng lẫy trong lịch sử nhân loại như: Adolf Hitler, Winston Churchill, Joseph Stalin, Mao Trạch Đông - những tên tuổi đó sẽ còn tồn tại. Tại sao? Bởi vì những kẻ này đã chiến đấu trong những cuộc đại chiến thế giới, họ đã tiêu diệt kẻ thù, v.v. Bất kể là trong tự vệ hay bùng nổ - vì đó không phải là điểm chính – nhưng những kẻ đó là những kẻ gây chiến. Không một người nào biết ai là kẻ bùng nổ chiến tranh trước, không cần biết là bọn Đức Quốc Xã có bùng nổ gây chiến hay không, nhưng người thắng cuộc sẽ là người viết lại trang lịch sử. Kẻ thắng trận sẽ viết lại lịch sử và sẽ kết án kẻ đối địch là người khiêu chiến trước. Lịch sử sẽ thay đổi hoàn toàn nếu Adolf Hitler thắng trận. Vâng, đúng vậy, toà án quân sự quốc tế Nuremberg vẫn có ở đó nhưng kẻ bị kết án sẽ là những tướng lĩnh và chính trị gia người Mỹ và Anh, chứ không phải những tên phát xít độc tài Đức, Nhật, Ý.

Không một ai biết sự thật cả. Nhưng có một điểm chắc thực là: con người đã đầu tư hết năng lực của hắn vào chiến tranh. Lý do? Lý do là người đàn ông đã được dạy dỗ là phải sống cho ra vẻ đàn ông, cái phần “nữ tánh” của hắn đã bị chối từ, xoá bỏ. Và người nữ cũng vậy, phần “nam tánh” của cô ta cũng đã bị tiêu huỷ. Khi cô ta còn là một đứa trẻ con, cô ta không được đánh nhau với con trai, cô ta không được trèo cây, cô ta phải chơi búp bê, phải chơi những trò chơi làm nhà, nấu cơm, v. v. Thực là một quan kiến méo mó, lệch lạc, thảm hại.

Người nam đôi lúc, cần phải xử sự như người nữ, và người nữ cũng đôi lúc cần hành động như người nam - cả hai kết hợp với nhau, hài hoà với nhau. Đối nghịch không phải hoàn toàn đối nghịch, chúng còn là sự bổ sung cho nhau nữa thì cuộc đời mới hoàn hảo.

Phật nói: “Này Xá Lợi Phất, trong thế giới của ta đây, Xá Lợi Phất, trong không gian của Ta, trong thời gian của Ta, Xá Lợi Phất, ở nấc thang thứ bảy, ở trạng thái phi tâm thức, ở trạng thái Định, Niết Bàn, Giác Ngộ - Sắc tức là Không, đàn ông là đàn bà, đàn bà là đàn ông, và sống là chết, chết là sống. Nghịch không phải nghịch, Xá Lợi Phất, vì chúng tương quan tương tức với nhau, chúng thể nhập vào trong nhau”.

Để chứng minh căn bản nội tại đó Phật dạy:

“Sắc tức là Không, Không tức là Sắc, biến hoá tức là phi biến hoá, phi biến hoá là biến hoá. Chúng không khác biệt gì nhau đâu, này Xá Lợi Phất, chúng là một. Hai mà một, một mà hai”.

“Không chẳng khác Sắc, Sắc chẳng khác Không, Thọ, Tưởng, Hành, Thức cũng đều như thế”.

Toàn thể dòng sống và vạn hữu bao gồm những cái đối nghịch nhau, nhưng chúnh chỉ khác nhau trên bề mặ mà thôi, giống như hai bàn tay tôi, tôi có thể làm cho chúng đối nghịch nhau, tay trái và tay phải, nhưng thực ra cả hai tay đều là tay của tôi. Trong tôi, chúng là một.

Tại sao Phật lại giải thích điều này cho Xá Lợi Phất? Bởi vì nếu anh hiểu được lời nói của Phật, anh không còn lo sợ nữa. Tất cả những nỗi lo sợ đều biến mất. Sống là Chết. Chết là Sống. “Là” tức “Không Là”, “Không Là” tức “Là”. Cũng chỉ là một trò chơi mà thôi. Như thế không có gì phải sợ hãi nữa, không còn vấn đề gì nữa. Với sự nội tri đó, anh đồng ý chấp nhận.

“Xá Lợi Phất, thị chư pháp không tướng, bất sanh, bất diệt, bất cấu, bất tịnh, bất tăng, bất giảm.

Này Xá Lợi Phất, các pháp vốn không tướng, chẳng sanh, chẳng diệt, chẳng dơ, chẳng sạch, chẳng tăng, chẳng giảm. . .”

Phật dạy: “Tất cả các pháp vốn là Không. Chân Không đó hiện hữu trong cốt lõi của vạn pháp. “Không” có mặt trong cây, trong đá, trong ngôi sao. . .

Ngày nay, các khoa học gia đã công nhận rằng khi một hành tinh, một ngôi sao tan vỡ đi, nó biến thành một lỗ hổng đen ngòm, không có gì hết. Nhưng cái Không đó không phải là rỗng không, không có gì, mà cái Không đó bao la, choáng ngợp, tràn đầy.

Cái quan niệm, cái giả thuyết một lỗ hổng đên ngòm đó thực vô cùng giá trị và bổ ích giúp chúng ta hiểu sâu thêm về Phật. Một ngôi sao dù hiện hữu đã hàng triệu năm hay hàng trục triệu năm về trước, một ngày nào đó, nó cũng sẽ bị tan vỡ huỷ diệt đi. Tất cả các pháp hữu vi đều bị sanh diệt - hữu hình tức hữu hoại. Có sanh ra phải có diệt đi. Đó là một qui luật bất di bất dịch. Con người sống độ bảy mươi năm, nhưng rồi cái gì sẽ xảy ra? Mệt mỏi, chán ngán, hoang vắng, hắn biến mất, hắn trở về lại khối Chân Như Hợp Nhất thuở ban sơ. Qui luật Hợp  - Tan, Sanh - Trụ, dị - Diệt sẽ xảy ra cho mọi người, mọi sinh linh trên thế gian này, mọi hiện tượng trên thế gian này, không sớm thì muộn, ắt nhiên phải xảy ra. Rặng núi Hy Mã Lạp Sơn hoành tráng kia, ngày nào đó sẽ biến mất, quả địa cầu này rồi sẽ biến mất, thái dương hệ kia rồi cũng biến mất. Nhưng khi một hành tinh lớn biến mất, nó biến đi về đâu? Nó biến vào chính nó, nó tan vào chính nó. Giống như một đống đồ vật khổng lồ, tự nó không vững là đổ sụp xuống. Như một ông già đang đi - một ông già đang đi - chợt ông ngã sụm xuống, bất động. Nếu anh để mặc cái xác ông lão nằm đó, chẳng sớm thì muộn, xác thịt ông ta sẽ tan rã vào bùn đất, trộn lẫn vào bùn đất và biến mất. Anh cứ để mặc cái xác chết nằm đó vài năm, rồi thì xương cốt cũng tan huỷ vào đất và biến mất. Cái con người đó mới ngày nào đi đứng, nói cười, sống thở, yêu đương, tranh đua, hơn thua, v. v. bây giờ đã biến khỏi cuộc đời và mất dạng vào cái lỗ hổng đen ngòm đó. Con người, các ngôi sao, trái đất này, tất cả đều biến mất.

Tại sao gọi là lỗ hổng đen ngòm?Bởi vì bấy giờ, vật thể đó không còn là một khối hình thể gì nữa cả, chỉ thuần là một cái Không tịch tịnh, trong suốt, mà Đức Phật đặt tên cho nó là “Chân Không Diện Hữu”. Và vùng Chân Không đó, uy mãnh đến nỗi nếu anh đến gần, anh sẽ bị nó hút vào trong và anh cũng sẽ biến mất vào trong nó.

Trường hợp những chuyến bay vệ tinh thám hiểm không gian cũng đã bị hút vào những lỗ hổng đen ngòm như vậy. Anh không thấy gì hết, không thấy gì cả - vì những hành tinh không còn là cái gì nữa ngoài những lỗ hổng đen ngòm. Chỉ còn là trống không – Chân Không - một màu không. Anh không thấy gì hết và anh có thể băng vượt qua vùng Chân Không đó. Nếu một vệ tinh không gian bay gần tới vùng Chân Không đó, nó sẽ bị hút mất vào trong, và nó không thể nào vượt ra ngoài được, không có đường nào để lọt ra ngoài.

Anh không còn nghe thấy gì về chuyến bay thám hiểm không gian đó nữa, về vệ tinh không gian đó nữa, cái gì đã xảy ra, nó đi về đâu, cái gì đã xảy ra cho những phi hành gia trên chuyến bay thám hiểm không gian đó?

Cái lỗ hổng đen không gian đó rất giống quan niệm về thuyết Chân Không của Phật. Tất cả những vật thể sẽ tan rã, huỷ hoại và biến mất đi vào đen tối, và sau một thời gian dài lặng nghỉ, chúng sẽ tái sinh trở lại và tiếp tục - sống chết, chết sống, tiếp tục sống chết, chết sống, tiếp tục mãi. . . sống chết, chết sống, sống chết, chết sống. . .

Đó là qui trình diễn tiến của dòng sinh diệt hiện hữư của vạn loại vũ trụ.

Chương III - Bát Nhã Tâm Kinh Giảng Giải của OSHO do Thích Nữ Minh Tâm dịch

Cả ngày anh làm việc mệt mỏi, đến tối anh trở về nhà, anh gục xuống ngủ thiếp đi trong giấc say nồng. Anh tắt đèn, anh chui vào trong mền, nhắm mắt lại, và trong giấc ngủ sâu đó, ý thức anh tạm vắng mặt. Anh đã chìm sâu vào trong lỗ hổng đen thui đó. Và trong khoảng thời gian không mộng mị, anh đã ngủ một giấc ngủ thật sâu lắng! Anh ngủ say y như anh đã chết vậy, và chính trong giấc ngủ say không mộng mị như chết thực đó, anh thực sự nghỉ ngơi. Nghỉ ngơi trong cái chết ngủ! Và sáng hôm sau, anh thức dậy, tươi mát hơn bao giờ hết, sảng khoái hơn bao giờ hết, sinh lực, dồi dào, trẻ trung, nồng thắm hơn bao giờ hết. Nếu anh biết cách ngủ say và sâu như thế nào, anh sẽ biết cách phục hồi sống lại như thế nấy. Như thế, dù mệt mỏi rã rời vì sinh kế suốt ngày, nhưng nếu anh biết cách nghỉ ngơi, anh sẽ phục hồi sinh lực lại được. Ban ngày hoạt động cật lực, ban đêm phục hồi sinh lực, cứ thế mà tiếp tục, tiếp tục.

Con người là một phần tử nhỏ trong khối đại đồng vạn hữu này. Cái gì xảy ra cho con người thì cũng sẽ diễn biến y hệt như thế cho vũ trụ trên một bình diện rộng lớn hơn. Ban đêm, anh biến mất vào Chân Không, ban ngày anh trở về hình thể. Sắc – Không, Không - Sắc, Sắc tức thị Không, Không tức thị Sắc, Sắc bất dị Không, Không bất dị Sắc, Sắc – Không, Không - Sắc, chỉ có hai bước đó thôi.

“Xá Lợi Phất, thị chư pháp không tướng, bất sanh bất diệt. . .

Này Xá lợi Phất, các pháp vốn không tướng, chẳng sanh chẳng diệt. . .”

Đức Phật đã nói: “Không cần phải làm gì hết, chỉ cần thấu triệt vấn đề”.

Đó là một câu nói cơ bản. Câu nói ấy có thể chuyển hoá cả cuộc đời anh nếu anh có thể quán triệt ý nghĩa tột cùng của nó.

“Các pháp không sanh không diệt. . .”

Không có một ai tạo ra các pháp, và cũng không có một ai có thể diệt đi các pháp. Đức Phật không tin Chúa hay thượng đế là một vị chủ tể, một đấng sáng tạo, một vị cai quản toàn thế giới này. Đó có thể là một giả thuyết không cần thiết, một hình thức nhị nguyên. Phật nói vạn vật tương quan tương duyên tự sanh ra, không ai sáng tạo cả. Không phải như mọi người nghĩ là Chúa phán: “Ánh sáng hãy có mặt (như trong Kinh Thánh đã nói), tức thì ánh sáng xuất hiện chan hoà. Và ngày nào đó, Chúa lại phán: “Ánh sáng hãy tắt đi” – và ánh sáng biến mất”.

Tại sao lại đặt để Chúa như vậy? Tại sao Chúa lại phải làm một công việc hết sức vớ vẩn như vậy? Và Chúa phải làm đi làm lại hoài như vậy sao? Ánh sáng có mặt, ánh sáng tắt đi, ánh sáng có mặt, ánh sáng tắt đi. . . rồi cũng người này có mặt, người này chết đi, người kia có mặt, người kia chết đi – hãy nghĩ đến Chúa và cái công việc lẩn thẩn chán ngắt đó cúng sự ngán ngẩm mệt mỏi của Chúa. Đức Phật đã giải thoát cho Chúa, Phật nói không cần thiết phải lập ra một giả thuyết như vậy.

Thật tự nhiên, dòng sống tự nhiên, mạch đời tự nhiên. Cây sanh ra mầm nụ, mầm nụ phát triển biến thành cây, rồi cây lại kết tụ thành hạt mầm. Vậy nụ mầm là cái gì? Đó là sự biến mất, sự vắng mặt của cây, cây đã đi vào không sắc, không hình tướng. Anh có thể bỏ vào trong túi anh cả ngàn hạt giống, nhưng anh không thể bỏ vào trong túi cả ngàn cây xanh. Cây xanh kia có một hình khối to lớn, hạt giống không có gì cả. Và nếu anh nhìn sâu tận vào trong cùng một cái hạt giống, anh sẽ không tìm thấy gì hết. Nếu anh không thấy gì hết và anh cũng không hiểu thấu được nguyên lý Sắc tức nhị Không, Không tức nhị Sắc trong lý Bát Nhã, thì nếu có ai đưa cho anh một hạt giống và nói: “Này anh, anh hãy nhìn đây, cái hạt giống nhỏ xíu này mầu nhiệm lắm đó – nó có thể trở thành một cây cao to lớn, xum xuê, đầy hoa trái và chim chóc có thể làm tổ trên cây. . .” Anh sẽ ngạc nhiêm la lớn lên rằng: “Cái gì? Ông nói cái gì vậy? Cái hạt nhỏ xíu này à? Bộ ông cho là tôi điên khùng hay sao chứ? Làm sao cái hạt nhỏ xíu này lại sanh ra cây lớn được chứ? Thiệt tình hết chuyện nói!” Tuy nhiên anh đã hiểu lý Bát Nhã, anh đã hiểu trong “Không có Sắc”, trong “Sắc có Không” nên anh không ngạc nhiên gì cả về những điều tôi nói về những hiện tượng tự nhiên này. Sự mầu nhiệm đang xảy ra. Cái hạt giống nhỏ xíu này đang mang cả cái dấu ấn một cây cao to lớn, và tàng lá rậm rạp, với cành cây nặng trĩu, với hoa trái. . . và rồi mầm lại kết tụ thành trái, trái tụ lại thành hạt, hạt nẩy mầm thành cây, v. v.

Những khoa học gia đã chứng minh rằng ngay chỉ có một hạt giống đơn lẻ thôi cũng tạo ra cả một hành tinh xanh. Hạt giống đó cưu mang cả một khối tiềm năng khổng lồ, bởi vì từ một hạt giống có thể tạo ra hàng triệu hạt giống khác, và cứ thế nảy sinh ra, nảy sinh ra triệu triệu hạt giống khác nữa. Cả một hành tinh xanh, cả một vũ trụ xanh kia sản sinh ra từ một hạt giống bé xíu này thôi. Nếu anh có thể quán triệt được như thế, trong hạt cải chứa đựng cả núi Tu Di, núi Tu Di nằm lọt trong hạt cải thì anh đã thông suốt được Sắc tức thị Không, Không tức thị Sắc.

“Càn khôn tận thị mao đầu thượng,

Nhật nguyệt bao hàm giới tử trung.”

(Càn khôn rút lại đầu lông xíu,

Nhật nguyệt nằm quanh hạt cải mòng.”

Phật đã nói không có ai tạo ra vạn pháp và cũng không có ai diệt vạn pháp. Phật nói không cần phải đi lễ đài hay các nơi thờ tự và cầu nguyện thượng đế “Xin hãy ban cho cái này, xin hãy làm cái kia” – không có ai cả đâu.

Thông điệp của Phật là gì? Phật nói: “Hãy chấp nhận. Bản chất sanh diệt của vạn pháp là vậy. Thật tự nhiên, vạn pháp đến và đi, đi và đến. Tự nhiên, thật tự nhiên như vậy!”

Trong sự chấp nhận đó, trong bản thể đương nhiên đó, trong sự vật y như nó là đó, tất cả mọi lo âu, sợ hãi biến mất, anh đã giải thoát khỏi phiền não. Và rồi không còn vấn đề gì nữa. Và cũng không có cái gì bị tan diệt, bị thay đổi hay sản sinh ra. Sự vật hiện hữu y như nó là; sự vật vẫn sẽ y như nó sẽ là. Anh không cần phải làm gì hết. Anh chỉ cần quán sát vạn sự vạn vật đang diễn tiến trước mắt anh. Anh có thể dự phần nào sự sự vật vật. Trong sự vật đó, chỉ thuần là im lặng, chỉ thuần là hỷ lạc. Hoàn toàn tự do! Tự do tuyệt đối!

“Thị chư pháp bất cấu, bất tịnh, bất tăng, bất giảm. . .”

(Tất cả các pháp chẳng sạch, chẳng dơ, chẳng tăng, chẳng giảm. . .)

Hiện hữu chẳng sạch, chẳng dơ. Cũng chẳng có một người nào là kẻ có tội hay thánh nhân.

Qua kiến nội tại của Đức Phật thực sự là một cuộc cách mạng lớn, một cuộc cách mạng vĩ đại. Phật tuyên bố rằng: “Chẳng có một vật gì lại chẳng dơ và cũng không có một vật gì lại chẳng sạch, vạn pháp như nhị thể - các pháp thể tánh vốn như vậy, chúng vốn y như chúng là”.

Tất cả các pháp chỉ là trò chơi trí năng mà loài người chúng ta đang lòng vòng chạy rong đùa giỡn, thế mà chúng ta lại còn gán ghép cấu tạo thêm những danh từ, tư tưởng sạch dơ, thánh thiện, tội lỗi vào trò chơi chữ nghĩa đó nữa.

Anh muốn những kẻ tội lỗi biến mất khỏi thế giới này hả? Họ chỉ biến mất khi những ông Thánh của anh biến mất - họ không biến đi trước đâu. Tội lỗi – Thánh thiện có mặt cùng nhau, tương qua tương tức với nhau. Cái này có, cái kia có. Cái này không, cái kia không. Anh muốn sự vô đạo đức biến mất? Vậy đạo đức cũng phải biến luôn. Vì có đạo đức thì mới thấy cái không đạo đức. Cái không đạo đức phản ảnh lại đạo đức. Đó là thuyết Nhân Duyên của Phật giáo.

Cái này có, cái kia có,

Cái này không, cái kia không,

Cái này sanh, cái kia sanh,

Cái này diệt, cái kia diệt.

Các pháp trùng trùng duyên khởi vô tận. Không có một pháp nào, một vật thể nào là một đơn vị riêng lẻ, biệt lập, đứng một mình, duy nhất cả. Anh có mặt vì tôi có mặt. Chúng ta có mặt trên đời này vì vạn hữu chúng sinh có mặt. Nếu không có anh thì cũng chẳng có tôi. Chúng ta và vạn pháp tương quan, tương sanh và tương diệt. Như bóng tối và ánh sáng, ban ngày và ban đêm, nếu không có bóng tối, làm sao anh rõ biết đây là ánh sáng; nếu không có ban ngày sao anh biết bây giờ là ban đêm?

Quán chiếu từng bước, từng chi tiết cặn kẽ, đi sâu vào lòng thực tại các pháp, lọt sâu vào lòng sự vật, chúng ta thấu triệt các pháp do nhân duyên sanh, các pháp là vô ngã. Chủ thể, khách thể vắng bóng. Không có một cái gì chắc thực, không suy suyễn gọi là anh, là tôi, là mặt trời, là ngôi sao, là dòng suối, là áng mây. . . Không. Vạn pháp quy Không. Chân Không trọn vẹn. Chân Như tuyệt đối.

Càng chia chẽ sự vật, chúng ta càng thông triệt sâu sắc những lời dạy của Phật về tánh cách Vô Thường, Vô Ngã, Không của vạn hữu nhân sinh để từ đó phát sanh Chánh Kiến, Chánh Tư Duy về bản thể, tổng tướng của thế giới chung quanh chúng ta. Phật nói không có một cái gì chẳng bao giờ tăng, chẳng bao giờ giảm. Sự trong sạch, sự không trong sạch, đều là tạo tác của tâm. Anh có thể nào nói cái cây kia là đạo đức hay không đạo đức? Anh có thể nào nói với một con vật rằng nó là kẻ tội lỗi hay ông thánh? Hãy nhìn vạn pháp với cái nhìn thật thông minh, soi suốt, cái nhìn tuyệt đối: không có tội lỗi, không có thánh thiện, không có đạo đức, không có phi đạo đức. Khi anh nhìn được bản chất sự vật đúng y như nó là, như thực thể, như thực tánh, như thực tướng thì còn đâu sự lo sợ của anh nữa? Sức ảnh hưởng chi phối của lo âu sợ hãi không còn đất đứng trong tâm khảm anh và chúng phải biến mất, chúng phải chuyển hoá và cũng chẳng có cái gì phải phát triển, phải đầu tư nữa.

Bản thể vạn pháp cứu cánh như thị.

Thực tánh sự sự vật vật vốn đúng y như chúng đương là; và cũng chẳng có mục đích để tìm tới, để tiến tới nữa, bởi vì chẳng có một giá trị nào tương xứng để anh phải đánh đổi, để anh phải dốc toàn lực, toàn tâm phóng hút tới một mục tiêu anh đã đặt để ra. Dù đó là mục tiêu tâm linh đi chăng nữa, anh vẫn còn bị ràng buộc vào sự tham cầu trá hình và chưa chạm được tới vòng đai chân lý Bát Nhã.

Cuộc hành trình đó là cuộc hành trình không mục đích, không mục tiêu rong ruổi tìm cầu: cuộc hành trình tâm linh vô sở đắc, vô sở trụ. Một cuộc du hành hoàn toàn trong trắng, không gợn một bợn nhơ tham cầu sở đắc nào; cũng không có nhân vật nào đứng đằng sau hành động cả. Tất cả sự việc đang diễn tiến, đang xảy ra nhưng không có một tác nhân nào cả. Nếu có người hành động thì lại có vấn đề rồi – nào là cầu nguyện, nào là thuyết phục, nào là kết bạn với tác nhân đó, v. v. Anh mong cầu, anh tính toán lời lỗ trong hành động, trong mục tiêu; người nào không cùng trí hướng, không cùng tư tưởng, không là bạn với anh, sẽ bị đày xuống hoả ngục. Đó là những gì các con tin cuồng tín Thiên Chúa Giáo, Ấn Độ giáo, Hồi giáo nghĩ như vậy (hay bị nhồi nhét phải có những tư tưởng méo mó như vậy).

Những tín đồ Hồi giáo cực đoan lập luận rằng những ai không phải là tín đồ Hồi giáo sẽ bị đày xuống địa ngục, còn những ai ngoan đạo sẽ được lên thiên đàng cùng thánh Allah. Tín đồ cực đoan Thiên Chúa Giáo, Ấn Độ giáo cũng có lối suy nghĩ như vậy. Những ai không phải là con chiên của Chúa, của thần Visnu hay thánh Allah sẽ bị đoạ đày đời đời ở địa ngục.

Phật dạy: “Không có kẻ tội lỗi, không có bậc thánh nhân, không có cái gì sạch, chẳng có cái gì dơ. Sự vật vốn y như nó là”.

Phật đã cắt đoạn ngay gốc rễ. Phật nói: “Bản chất của ngươi thế nào thì ngươi là thế nấy. Không có cái gì cần phải phát huy thêm, cũng không có nơi nào để đi tới cả”.

Và tôi, tôi cũng có một phương cách tiếp cận như thế: “Anh đã hoàn hảo như anh đã từng hoàn hảo”, “cái thêm” đó không cần thiết, không thể có. “Cái thêm” đó, ví dụ như: cần hoàn mỹ hơn, cần trong sạch hơn, cần thánh thiện hơn, cần thông minh hơn, cần thành đạt hơn v. v. và v. v. - sẽ tạo ra nhiều vấn đề rắc rối cho anh. Chính “Cái thêm hơn” đó bắt anh chạy thục mạng, làm cho anh điên. Anh hãy chấp nhận sự tự nhiên, hãy sống tự nhiên, giản dị, khoáng đạt, sung mãn, hỷ lạc, từng phút giây. Đó, đó chính là sự thánh thiện, sự linh thiêng chân thành nhất – vì anh là tất cả, tất cả là anh; không phải anh đắc quả thánh thì anh mới là tất cả - mà tự bản chất anh đã là tổng thể.

Phật nói: “Này Xá Lợi Phất, bất cứ nơi nào Ta hiện hữu, nơi đó không dơ, không sạch, không tốt, không xấu. Này đây, nơi Ta hiện diện, Niết Bàn – Luân Hồi là một, Thiên Đàng - Địa Ngục không hai. Không có sự phân biệt nào giữa hai thế giới đó. Không có sự phân chia ranh giới giữa hai thế giới đó. Không có sự phân biệt kỳ thị giữa phàm tục và thánh thiện. Nơi nào Ta hiện hữu, nơi đó mọi phân chia đều vắng bóng bỏi vì những sự phân chia đều bắt nguồn từ vọng tưởng. Một khi vọng tưởng biến mất, mọi phân cách cũng biến mất”.

Chính vọng tưởng, chính tạo tác của tâm bày đặt ra có kẻ tội lỗi, có bậc thánh nhân. Xấu - Tốt đều nảy sinh ra từ vọng tưởng. Chỉ có vọng tưởng mới tạo tác ra phân cách. Và Phật nói: “Khi trí năng biến mất, vọng tưởng biến theo, và không còn nhị nguyên đối đãi nữa. Duy nhất chỉ còn Một. Một là Tất Cả. Một trong Tất Cả. Tất Cả trong Một.

Có một câu nói nổi tiếng của thiền sư Tăng Xán: “Trong vương quốc Chân Lý Tuyệt Đối, không có “cái Ta” cũng chẳng có cái “không Ta”. Một khi trực chỉ nhận diện được Chân Tâm rồi, ta chỉ nói đó là “không hai”. Một trong Tất Cả, Tất Cả trong Một, nếu ta nắm được chân lý đó, ta sẽ không còn lo âu nữa về con người không hoàn hảo của ta!”

Tuyệt hay! Một trong Tất Cả - Tất Cả trong Một - nếu ta nắm được chân lý đó, ta sẽ không còn lo âu nữa về con người không hoàn hảo của ta! Không có sạch, không có dơ. Hãy nhìn nó, và nhìn thẳng nó, ngay bây giờ để về sau này đừng có đến gặp tôi và hỏi phải làm thế nào, ra sao. Không có “thế nào, ra sao” cả. Kiến thức nảy sinh ra từ danh từ “thế nào, làm sao” đó, vì đặt câu hỏi là phải suy nghĩ câu trả lời, là phải vận dụng trí năng – mà trí năng, kiến thức chính là sự phiền toái, phức tạp, đáng ghê sợ. Không có sự tạo tác méo mó, lệch lạc của tâm, anh thể nhập làm một với đại đồng vũ trụ. Không có sự tạo tác của tâm chia chẽ giữa anh và thực tại, tất cả mọi phân biệt sẽ biến mất, anh sẽ bắc được nhịp cầu nối liền cả hai. Anh bị chỏng gọng, bị bật rễ bởi chính sự méo mó lệch lạc của vọng tưởng đó. Hãy buông bỏ nó ngay, hãy quăng bỏ nó ngay đi! Hãy nhìn thẳng vào thực tại, với sự rỗng rang tâm trí, không khởi niệm, không quan tâm đến tại sao, thế nào. Anh chỉ nhìn vạn hữu với trọn vẹn sự ngây thơ trinh nguyên của tâm hồn anh, của tư tưởng anh. Anh nhìn với vô phân biệt trí, vô dụng công, và tất cả lo âu hãi sợ sẽ biến mất.

Nhìn, chỉ nhìn đơn thuần với đôi mắt trẻ thơ!

Vắng bóng mọi lo âu phiền não, anh sáng suốt, anh nhậm lẹ, anh tỉnh thức. Anh là Phật!

Anh là Phật! Nhưng anh đã lãng quên vì anh vác mang trên vai anh nhiều tri kiến lệch lạc sai lầm. Anh vốn có cặp mắt trí tuệ, nhưng anh lại tròng vào những cặp kính màu nhị nguyên. Những cặp kính đó lệch lạc, không chuẩn xác, pha màu, và anh nhìn cuộc đời, nhìn vạn hữu qua cặp kính mầu đó; và những cặp mắt kính đó tạo ra những hình ảnh sai lạc, không đúng. Anh đã bị ảo giác đánh lừa! Hãy vứt bỏ cặp mắt kính xuống! Hãy vứt bỏ tri thức!

Phủ nhận tri thức và im lặng – trong sự im lặng đó, anh là chân lý linh thiêng. Anh chưa từng là một cái gì khác, anh vẫn mãi mãi là chính anh, là chân lý.

Phủ nhận tri thức, phủ nhận trí năng và an nhiên như xưa. Anh là Phật, anh mãi mãi là một vị Phật, là chân lý thực tại.

Hôm nay, anh hiểu được như thế là quá đủ rồi!

Bát Nhã Ba La Mật ÐaTâm Kinh

Bình Anson

sưu tầm

Bát Nhã Ba La Mật Ða Tâm Kinh (Prajnaparamitahridaya Sutra) là một trong các kinh căn bản và phổ thông của Phật Giáo Ðại Thừa. Bài kinh nầy là một trong các bài kinh của bộ Bát Nhã kết tập tại Ấn Ðộ qua bảy thế kỷ, từ năm 100 T.C.N. đến 600 C.N. Khi được truyền sang Trung Hoa, Tâm Kinh đã được nhiều vị cao tăng chuyển dịch từ tiếng Phạn sang tiếng Hán: ngài Cưu Ma La Thập dịch vào khoảng năm 402-412 C.N., ngài Huyền Trang dịch năm 649 C.N., ngài Nghĩa Huyền (700 C.N.), ngài Pháp Nguyệt (732 C.N.), ngài Bát Nhã và Lợi Ngôn (790 C.N.), ngài Trí Tuệ Luận (850 C.N.), ngài Pháp Thành (856 C.N.) và ngài Thi Hộ (980 C.N.). Trong các bản dịch nầy, bản dịch của ngài Huyền Trang là phổ thông nhất.

Riêng tại Việt Nam, bản dịch của ngài Huyền Trang được chuyển sang chữ quốc ngữ Hán Việt và thường dùng để trì tụng hằng ngày. Quý vị cao tăng cũng có phát hành nhiều sách để giải thích nghĩa kinh, trong đó các sách của quý Hòa thượng Thích Thiện Hoa, Thích Thanh Từ, và Thích Nhất Hạnh là phổ thông nhất.

Sau đây là một số bài dịch Việt-Anh của Tâm Kinh mà tôi đã sưu tầm trong thời gian qua.

-ooOoo-

Bản tụng Hán Việt:

Quán Tự Tại Bồ Tát hành thâm Bát nhã Ba la mật đa thời, chiếu kiến ngũ uẩn giai không, độ nhứt thiết khổ ách.
Xá Lợi Tử, sắc bất dị không, không bất dị sắc, sắc tức thị không, không tức thị sắc, thọ tưởng hành thức diệc phục như thị.
Xá Lợi Tử, thị chư pháp không tướng, bất sanh bất diệt, bất cấu bất tịnh, bất tăng bất giảm.
Thị cố không trung vô sắc, vô thọ tưởng hành thức.
Vô nhãn nhĩ tỷ thiệt thân ý, vô sắc thanh hương vị xúc pháp, vô nhãn giới nãi chí vô ý thức giới.
Vô vô minh, diệc vô vô minh tận, nãi chí vô lão tử, diệc vô lão tử tận.
Vô khổ, tập, diệt, đạo.
Vô trí diệc vô đắc, dĩ vô sở đắc cố.
Bồ đề tát đõa y Bát nhã Ba la mật đa cố, tâm vô quái ngại, vô quái ngại cố, vô hữu khủng bố, viễn ly điên đảo mộng tưởng, cứu cánh Niết bàn.
Tam thế chư Phật, y Bát nhã Ba la mật đa cố, đắc A nậu đa la Tam miệu Tam bồ đề.
Cố tri Bát nhã Ba la mật đa, thị đại thần chú, thị đại minh chú, thị vô thượng chú, thị vô đẳng đẳng chú, năng trừ nhất thiết khổ, chân thật bất hư.
Cố thuyết Bát nhã Ba la mật đa chú, tức thuyết chú viết:

Yết đế yết đế, ba la yết đế, ba la tăng yết đế, bồ đề tát bà ha.

-ooOoo-

Bản dịch nghĩa:

Ngài Bồ Tát Quán Tự Tại khi thực hành thâm sâu về trí tuệ Bát Nhã Ba la mật, thì soi thấy năm uẩn đều là không, do đó vượt qua mọi khổ đau ách nạn.
Nầy Xá Lợi Tử, sắc chẳng khác gì không, không chẳng khác gì sắc, sắc chính là không, không chính là sắc, thọ tưởng hành thức cũng đều như thế.
Nầy Xá Lợi Tử, tướng không của các pháp ấy chẳng sinh chẳng diệt, chẳng nhơ chẳng sạch, chẳng thêm chẳng bớt.
Cho nên trong cái không đó, nó không có sắc, không thọ tưởng hành thức.
Không có mắt, tai, mũi, lưỡi, thân ý. Không có sắc, thanh, hương vị, xúc pháp. Không có nhãn giới cho đến không có ý thức giới.
Không có vô minh,mà cũng không có hết vô minh. Không có già chết, mà cũng không có hết già chết.
Không có khổ, tập, diệt, đạo.
Không có trí cũng không có đắc, vì không có sở đắc.
Khi vị Bồ Tát nương tựa vào trí tuệ Bát Nhã nầy thì tâm không còn chướng ngại, vì tâm không chướng ngại nên không còn sợ hãi, xa lìa được cái điên đảo mộng tưởng, đạt cứu cánh Niết Bàn.
Các vị Phật ba đời vì nương theo trí tuệ Bát Nhã nầy mà đắc quả vô thượng, chánh đẳng chánh giác.
Cho nên phải biết rằng Bát nhã Ba la mật đa là đại thần chú, là đại minh chú, là chú vô thượng, là chú cao cấp nhất, luôn trừ các khổ não, chân thật không hư dối.
Cho nên khi nói đến Bát nhã Ba la mật đa, tức là phải nói câu chú:

Yết đế yết đế, ba la yết đế, ba la tăng yết đế, bồ đề tát bà ha.
(Qua rồi qua rồi, qua bên kia rồi, tất cả qua bên kia rồi, giác ngộ rồi đó!)

-ooOoo-

Bản phổ thơ:
(Thích Nhất Hạnh)

Bồ Tát Quán Tự Tại
Khi quán chiếu thâm sâu
Bát Nhã Ba La Mật
(tức Diệu Pháp Trí Ðộ)
Bổng soi thấy năm uẩn
Ðều không có tự tánh
Thực chứng điều ấy xong
Ngài vượt thoát tất cả
Mọi khổ đau ách nạn.

Nghe đây Xá Lợi Tử:
Sắc chẳng khác gì không
Không chẳng khác gì sắc
Sắc chính thực là không
Không chính thực là sắc
Còn lại bốn uẩn kia
Cũng đều như vậy cả.

Xá Lợi Tử nghe đây:
Thể mọi pháp đều không
Không sanh cũng không diệt
Không nhơ cũng không sạch
Không thêm cũng không bớt
Cho nên trong tánh không
Không có sắc, thọ, tưởng
Cũng không có hành thức
Không có nhãn, nhĩ, tỷ
Thiệt, thân, ý (sáu căn)
Không có sắc, thanh, hương
Vị, xúc, pháp (sáu trần)
Không có mười tám giới
Từ nhãn đến ý thức
Không hề có vô minh
Không có hết vô minh
Cho đến không lão tử
Cũng không hết lão tử
Không khổ, tập, diệt, đạo
Không trí cũng không đắc

Vì không có sở đắc
Khi một vị Bồ Tát
Nương Diệu Pháp Trí Ðộ
(Bát Nhã Ba La Mật)
Thì tâm không chướng ngại
Vì tâm không chướng ngại
Nên không có sợ hãi
Xa lià mọi vọng tưởng
Xa lìa mọi điên đảo
Ðạt Niết Bàn tuyệt đối

Chư Bụt trong ba đời
Y Diệu Pháp Trí Ðộ
Bát Nhã Ba La Mật
Nên đắc vô thượng giác
Vậy nên phải biết rằng
Bát Nhã Ba La Mật
Là linh chú đại thần
Là linh chú đại minh
Là linh chú vô thượng
Là linh chú tuyệt đỉnh
Là chân lý bất vọng
Có năng lực tiêu trừ
Tất cả mọi khổ nạn

Cho nên tôi muốn thuyết
Câu thần chú Trí Ðộ
Bát Nhã Ba La Mật
Nói xong đức Bồ Tát
Liền đọc thần chú rằng:

Yết đế, Yết đế
Ba la Yết đế
Ba la Tăng yết đế
Bồ đề tát bà ha

-ooOoo-

Phổ thơ lục bát:
(Ðây là một bài phổ thơ mà tôi học được từ một vị tu sĩ thuộc hệ phái Khất Sĩ)

Khi hành Bát Nhã Ba La
Ngài Quán Tự Tại soi ra tột cùng
Thấy ra năm uẩn đều Không
Bao nhiêu khổ ách khốn cùng độ qua

Nầy Xá Lợi Tử xét ra
Không là sắc đó, sắc là không đây
Sắc cùng không chẳng khác sai
Không cùng sắc vẫn sánh tài như nhau
Thọ, tưởng, hành, thức uẩn nào,
Cũng như sắc uẩn ,một màu không không

Nầy Xá Lợi Tử ghi lòng
Không không tướng ấy, đều không tướng hình
Không tăng giảm, không trược thanh
Cũng không diệt, cũng không sanh pháp đồng
Vậy nên trong cái chơn không
Vốn không năm uẩn, cũng không sáu trần
Mắt, tai, mũi, lưỡi, ý, thân
Vị, hương, xúc, pháp, cùng phần sắc, thinh
Từ không giới hạn mắt nhìn
Ðến không ý thức, vô minh cũng đồng
Hết vô minh, cũng vẫn không
Hết già, hết chết, cũng không có gì
Không khổ, tập, diệt, đạo kia
Trí huệ chứng đắc cũng là không không

Sở thành, sở đắc bởi không
Các vì Bồ Tát nương tùng huệ năng
Tâm không còn chút ngại ngăn
Nên không còn chút băng khoăng sợ gì
Ðảo điên mộng tưởng xa lìa
Niết Bàn mới đến bên kia bến bờ

Ba đời chư Phật sau, xưa
Ðắc thành Chánh Giác cũng nhờ huệ năng
Trí huệ năng lực vô ngần
Ðại Minh vô thượng, Ðại Thần cao siêu
Trí huệ năng lực có nhiều
Thật là thần chú trừ tiêu não phiền
Trí huệ năng lực vô biên
Dẫn đường giải thoát qua bên giác ngàn
Liền theo lời chú thuyết rằng:
Ðộ tha giác ngộ khắp trần chúng sanh.

Yết đế, yết đế
Ba la yết đế
Ba la tăng yết đế
Bồ đề Tát bà ha

-ooOoo-

Bản dịch Việt:
(Thích Tâm Thiện, Sài Gòn, 1998)

Kinh Trái Tim Tuệ Giác Vô Thượng

1. Khi tiến sâu vào nguồn mạch của Tuệ giác vô thượng (1), Người Tỉnh Thức Bình Yên (2) soi sáng như thật rằng tự tịnh của năm hợp thể (3) đều là Không (4), liền thoát ly mọi khổ ách.

2. Này người con dòng Sari (5), hình thể chẳng khác chân không, chân không chẳng khác hình thể. Hình thể là chân không, chân không là hình thể. Cảm xúc (6), niệm tự (7) và tư duy (8) và ý thức (9) đều là như vậy.

3. Này người con dòng Sari, tất cả hiện hữu được biểu thị là Không, nó không sanh, không diệt, không nhơ, không sạch, không tăng, không giảm.

4. Vì thế, này người con dòng Sari, trong Không không có hình thể, không có cảm xúc, không có niệm lự, không có tư duy, không có ý thức (10); không có mắt, tai, mũi, lưỡi, thân và ý; không có hình thể, âm thanh, hương khí, mùi vị, xúc chạm (11) và hiện hữu (12). Không có đối đượng của mắt, cho đến không có đối tượng của ý thức; không có minh, không có vô minh (13), không có sự chấm dứt của minh, cũng không có sự chấm dứt của vô minh; cho đến, không có tuổi già và sự chết, cũng không có sự chấm dứt của tuổi già và sự chết; không có khổ đau, không có nguyên nhân của khổ đau, không có sự chấm dứt khổ đau và không có con đuuờng đưa đến sự chấm dứt khổ đau (14); không có tri giác (15) cũng không có sự thành tựu tri giác, vì chăng có quả vị của tri giác nào để thành tựu.

5. Người Tỉnh Thức Bình Yên, do sống an lành trong Tuệ giác vô thượng mà thoát ly tất cả chướng ngại. Và rằng, vì không có những chướng ngại trong tâm nên không có sợ hãi và xa rời những cuồng si mộng tưởng, cứu cánh Niết bàn.

6. Tất cả chư Phật trong ba đời (16) đều nương tựa vào Tuệ giác vô thượng mà thành tựu (17) chánh giác.

7. Vì thế, nên biết rằng Tuệ giác vô thượng là sức thần (18) kỳ vĩ, là sức thần của trí tuệ vĩ đại, là sức thần cao tuyệt, là sức thần tối hậu, vô song, có thể trừ diệt tất cả khổ đau. Sức thần thoắt sinh từ Tuệ giác vô thượng này là sự thật, là chân lý. Sức thần có năng lực tối thượng đó được tuyên nói trong kinh Trái Tim Tuệ Giác Vô Thượng rằng:

"Ði qua, đi qua
Ði qua bờ bên kia,
Ðã đi qua đến bờ bên kia, reo vui!"

Chú thích:

(1) Trí tuệ Bát nhã (Prajnàpàramità).
(2) Dịch từ "Quán Tự Tại" theo cách chiết tự.
(3) Năm tổ hợp hay năm uẩn (skandhas).
(4) Vô tự tính hay bản tính Không (Sunyata).
(5) Mẹ của Sariputa là người rất thông minh nên có hiệu là Sari. Trung Hoa dịch chữ Sariputa là Xá Lợi tử, nghĩa là, đứa con dòng Xá Lợi (Sari). Do đó, tác giả dịch là Người con dòng Sari, lối dịch này đã được sử dụng trong bản dịch "Kinh Ruột Tuệ Giác Siêu Việt" của Thi Vũ, do HT. Trí Quang giới thiệu, xuất bản năm 1973, tại Paris.

(6) Thọ uẩn
(7) Tưởng uẩn
(8) Hành uẩn
(9) Thức uẩn
Bốn uẩn (hợp thể) này thuộc về tâm lý, sắc uẩn (hợp thể vật chất) thuộc về vật lý.

(10) Sắc, thọ, tưởng, hành, thức (5 uẩn).
(11) Xúc (trong sắc, thanh, hương, vị, xúc, pháp).
(12) Hiện hữu đọc được dùng đồng nghĩa với pháp (dharma).
(13) Vô minh (ignorance), nguồn gốc của sự khổ đau.
(14) Tứ đế (Khổ đế, Tập đế, Diệt đế, Ðạo đế).
(15) Tri giác (dịch từ Vô tri diệc vô đắc).
(16) Ba đời: quá lhứ, hiện tại, vị lai.
(17) Thành tựu ở đây có nghĩa là đã giải thoát khỏi thế giới nhị nguyên, không còn phân biệt, đối đãi nhân-pháp, hữu-vô v.v...
(18) Còn được dịch là linh ngữ hay thần chú (mantra).

-ooOoo-

Bản phổ thơ Anh ngữ:
(cung cấp bởi: Laurence Cox - lcox@alf2.tcd.ie , Trinity College, Dublin, Ireland)

THE HEART SUTRA

The Bodhisattva of Compassion,
when he meditated deeply,
saw the emptiness of all five skandhas
and sundered the bonds that caused him suffering.

Here then,
form is no other than emptiness,
emptiness no other than form.

Form is only emptiness,
emptiness only form.
Feeling, thought and choice,
consciousness itself,
are the same as this.

All things are the primal void,
which is not born or destroyed,
nor is it stained or pure,
nor does it wax or wane.

So, in emptiness, no form,
no feeling, thought or choice,
nor is there consciousness.
No eye, ear, nose, tongue, body, mind.
No colour, sound, smell,
taste, touch or what the mind takes hold of,
nor even act of sensing.

No ignorance nor all that comes of it,
no withering, no death,
no end of them.

Nor is there pain, or cause of pain,
or cease in pain,
or noble path to lead from pain,
nor even wisdom to attain.
Attainment too is emptiness!

So know that the Bodhisattva,
holding to nothing whatever
but dwelling in prajna wisdom,
is freed from delusive hindrance,
rid of the fears bred by it,
and reaches clearest Nirvana.

All Buddhas of past and present,
Buddhas of future time,
Using this prajna wisdom
Attain full and perfect enlightenment.

Hear then the great dharani,
the radiant peerless mantra,
the prajnaparamita
whose words allay all pain,
hear and believe its truth!

Gate Gate Paragate Parasamgate Bodhi Svaha

-ooOoo-

Bản dịch Anh ngữ:
(cung cấp bởi: Raja Hornstein, devaraja@well.com )

GREAT WISDOM BEYOND WISDOM HEART SUTRA

Avalokiteshvara Bodhisattva, when practicing deeply the Prajna Paramita, perceived that all five skandhas in their own being are empty and was saved from all suffering.

O Shariputra, form does not differ from emptiness; emptiness does not differ from form. That which is form is emptiness; that which is emptiness form. The same is true of feelings, perceptions, formations, consciousness.

O Shariputra, all dharmas are marked with emptiness. they do not appear nor disappear, are not tainted nor pure, do not increase nor decrease. Therefore in emptiness: no form, no feelings, no perceptions, no formations, no consciousness; no eyes, no ears, no nose, no tongue, no body, no mind; no color, no sound, no smell, no taste, no touch, no object of mind; no realm of eyes...until no realm of mind-consciousness; no ignorance and also no extinction of it...until no old-age and death and also no extinction of it; no suffering, no origination, no stopping, no path, no cognition, also no attainment with nothing to attain.

A bodhisattva depends on Prajna Paramita and the mind is no hindrance. Without any hindrance no fears exist. Far apart from every perverted view one dwells in nirvana. In the three worlds all buddhas depend on Prajna Paramita and attain unsurpassed complete perfect enlightenment. Therefore, know the Prajna Paramita is the great transcendent mantra, is the great bright mantra, is the utmost mantra, is the supreme mantra which is able to relieve all suffering and is true not false; so proclaim the Prajna Paramita mantra, proclaim the mantra that says:

Gate Gate Paragate Parasamgate Bodhi Svaha

-ooOoo-

Bản dịch Anh ngữ:
(Trúc Huy, truc_huy@yahoo.com, tháng 10-1999)

Heart of Perfect Wisdom

The Bodhisattva Avalokitesvara, from the deep course of Prajna wisdom, saw clearly that all five skandhas were empty and sundered all bonds of suffering.

Sariputra, know then: form does not differ from emptiness, nor does emptiness differ from form. Form is no other than emptiness, emptiness no other than form. The same is true of feelings, perceptions, impulses and consciousness.

Sariputra, all dharmas are marked with emptiness. None are born or die, nor are they defiled or immaculate, nor do they wax or wane. Therefore, where there is emptiness, there is no form, no feeling, no perception, no impulse, nor is there consciousness. No eye, ear, nose, tongue, body, or mind. No color, sound, smell, taste, touch, or object of mind. There is no domain of sight nor even domain of mind consciousness. There is no ignorance nor is there ceasing of ignorance. There is no withering, no death, nor is there ceasing of withering and death. There is no suffering, or cause of suffering, or cease in suffering, or path to lead from suffering. There is no cognition, nor even attainment.

So know that the Bodhisattva, indifferent to any kind of attainment whatsoever but dwelling in Prajna wisdom, is freed of any thought covering, get rid of the fear bred by it, has overcome what can upset and in the end reaches utmost Nirvana. All Buddhas of past and present, and Buddhas of future time, through faith in Prajna wisdom, come to full and perfect Enlightenment.

Therefore, one should know the Prajna paramita as the mantra of great knowledge, the miraculous, the utmost, the unequalled mantra, whose words relieve all suffering. This is highest wisdom, true beyond all doubt.

Know then and proclaim the Prajna paramita mantra. It spells like this:

Gate, gate, paragate, parasamgate, bodhi svaha!
(Gone, gone, gone beyond, gone altogether beyond, Bodhi, rejoice!)

(English translation: Trúc Huy)

-ooOoo-

Bản dịch Pháp ngữ:
(Trúc Huy, truc_huy@yahoo.com, tháng 10-1999)

Le Sutra de l'Esprit de la Grande Vertu de Sagesse

Lorsque le Bodhisattva Avalokitesvara accomplit profondément la grande Vertu de Sagesse, il considéra les cinq agrégats comme vides et traversa ainsi toutes les souffrances et afflictions.

Sariputra, les formes ne sont pas différentes du vide. Le vide n'est pas différent des formes. Les formes ne sont rien d'autre que le vide. Le vide n'est rien d'autre que les formes. Il en est de même des sensations, des perceptions, des formations mentales et de la conscience.

Sariputra, tous ces dharma ont l'aspect du vide. Ils ne naissent ni ne disparaissent. Ils ne sont ni souillés ni purs. Ils ne croissent ni ne décroissent. C'est pourquoi, dans le vide, il n'y a pas de forme, de sensation, de perception, de formation mentale ni de conscience. Il n'y a pas d'oeil, d'oreille, de nez, de langue, de corps ni de mental. Il n'y a pas de couleur, de son, d'odeur, de saveur, de toucher ni d'objet de pensée. Il n'y a pas de domaine du visuel et pour finir pas de domaine de la connaissance mentale. Il n'y a pas d'ignorance et pas plus de cessation de l'ignorance. Pour finir, il n'y a pas de vieillesse ni de mort, et pas plus de cessation de la vieillesse ni de la mort. Il n'y a pas de souffrance, d'origine, de cessation ni de chemin. Il n'y a pas de connaissance ni même d'obtention.

Comme il n'y a rien à obtenir, c'est pourquoi les Bodhisattva s'appuient sur la vertu de sagesse. Leur esprit ne conna? pas d'entrave, ainsi ils n'ont pas de peur. En se libérant des erreurs et des égarements, ils atteignent enfin l'ultime Nirvana. Tous les Bouddhas du passé, du présent et du futur, en s'appuyant sur la vertu de sagesse, ont obtenu le suprême et parfait Éveil.

Aussi professe-t-on la vertu de sagesse. Par un grand mantra miraculeux, par un mantra de grande connaissance, par un mantra insurpassable, par un mantra sans égal. Il supprime toute souffrance, en vérité et sans fausseté.

Voilà donc le mantra qui proclame la grande Vertu de Sagesse. Ce mantra dit:

Gate, gate, paragate, parasamgate, bodhi svaha!
(Allez, allez, allez au-delà, allez complètement au-delà, sur la rive du Satori!)

(Traduction francaise: Trúc Huy)

Bản Hán văn:

 

 

 

Bản chữ Phạn

 

 

 

Xin các bạn đọc chương này với lòng trắc ẩn và tình yêu thương con người. Nếu không làm được thì xin bạn bỏ qua, coi như chưa từng nhìn thấy. OnlyOne_0 không bình luận. Cảm ơn bạn nhiều !

Chương 4

Hiểu Biết – Qui Luật Duy Nhất

Câu hỏi thứ nhất:

Osho thân mến,  

Tôi sanh ra trong một gia tộc nhiều bất hạnh.  Bên ngoại tôi đã xảy ra bốn vụ tự tử.  Ngay cả bà ngoại tôi cũng tự tử.  Tự tử ảnh hưởngthế nào đến cái chết của một người?  Làm sao vượt qua được sự hiểu biết lệch lạc, sai lầm về cái chết khi nó đã trở thành tiêu đề của một dòng họ, gia đình?

Hiện tượng chết là một trong những hiện tượng bí ẩn nhất và tự tử cũng là một hiện tượng bí ẩn.  Đừng suy luận đơn thuần trên bề mặt tự tử làgì.  Tự tử có thể là nhiều thứ, có thể vì nhiều thứ.  Không đơn thuần đâu.  Sự hiểu biết cá nhân của tô là những người tự tử là những người nhậy cảm nhiều nhất trong thế giới loài người.  Họ là những rất thông minh.  Thật đấy, bạn ạ.  Bởi vì chính sự nhậy cảm của họ nên họ thấy khó mà đối diện hay chịu đựng nổi cái thế giới loạn thần kinh này.

Xã hội này là một xã hội điên loạn.  Nó hiện hữu trên những nền tảng cơ bản điên loạn.  Toàn bộ lịch sử của nó là loch sử của điên loạn, của bạo lực, của chiến tranh, của hủy diệt.

Có người nào đó nói rằng: “Nước tôi là nước lớn mạnh nhất thế giới” – Nhưng ngày nay nước đó đang bị khủng hoảng điên loạn.  Lại có người nào đó nói rằng: “Tôn giáo của tôi là tôn giáo tuyệt đối, tôn giáo cao nhất trên thế giới” – ngày nay tôn giáo đó đang bị khủng hoảng, sai lầm và điên loạn.  Và sự điên loạn đó đã thấm sâu vào tận cùng xương tủy, và con người đã trở thành ngớ ngẩn, vô cảm.  Họ phải trở thành những con người vô cảm như vậy, nếu không, đời sống sẽ không thể chịu đựng nổi.

Bạn phải vô cảm để đối mặt với thế giới khủng hoảng này, với cuộc đời nhiễu nhương này, nếu không, bạn sẽ bị hất văng ra ngoài, bạn sẽ bị lạc điệu.  Nếu bạn không hoà điệu đươcï với nhịp sống quay cuồng của cơn trốt xoáy xã hội, xã hội đó sẽ lên án là bạn bị “mát dây, bị chạm điện” rồi đó.  Cái xã hội này nhiễu loạn nhưng nếu bạn không tự điều chỉnh để theo đúng bước với nó, nó sẽ cho rằng bạn điên, bạn khùng.

Vì thế, một là bạn cũng “chạm,” cũng “điên” như mọi người trong xã hội, trong thế giới này; hai là  bạn phải tìm cách thoát ra khỏi nó, và đó là phương cách một số người đã làm: tự tử.

Cuộc đời đã không còn có thể nhẫn chịu được nữa.  Thự c khó lòng đối diện và ứng phó nổi với bao nhiêu người chung quanh bạn – vì tất cả bọn họ đều điên cả.  Bạn sẽ làm gì nếu bạn bị quăng bỏ vào nhà thương điên?

Sự cố đó đã xảy ra cho một người bạn của tôi; anh ta bị nhốt vào bịnh viện tâm thần chín tháng theo lệnh của tòa án.  Sáu tháng sau, anh ta phát khùng thật, anh ta có thể đã bị ảnh hưởng như những người điên trong bệnh viện – anh ta tìm thấy một chai Phenol (một loại chất tẩy) trong nhà tắm và anh ta nốc cạn.  Trong 15 ngày, anh ta đau đớn vô cùng vì tiêu chảy và ói mửa; do tiêu chảy và ói mửa dữ dội đó, ngẫu nhiên anh ta bỗng sáng suốt trở lại.  Hệ thống tuần hoàn tiêu hóa của anh ta được tẩysạch, chất độc được tẩy sạch.  Anh ta nói với tôi rằng 3 tháng cuối cùng (theo lệnh án) là 3 tháng khó klhăn nhứt, vô cùng khó khăn – anh ta nói: “Sáu tháng đầu tiên thật đẹp vì tôi điên, và mọi người đều điên cả.  Mọi việc diễn biến giản dị và tốt đẹp, không có vấn đề gì cả.  Tôi hòa điệu được với toàn bộ thế giới điên loạn chung quanh tôi.”

Khi anh ta uống Phenol và bị tiêu chảy ói mửa suốt 15 ngày, một sự cố ngẫu nhiên tình cờ nào đó, toàn bộ hệ thống tiêu hoá, thần kinh của anh ta được tẩy sạch, bao tử anh ta được tẩy sạch.  Anh ta không thể ăn gì được trong 15 ngày sau đó – vì anh ta ói mửa quá mức, bao tử làm việc quá độ nên giờ anh at phải nhịn đói để bao tử dưỡng sức trở lại.  Anh ta nghỉ ngơi trên giường trong vòng 15 ngày.  Sự nghỉ ngơi đó, sự nhịn đói đó, sự tẩy tịnh đó – thật ngẫu nhiên, tình cờ – đã giúp anh ta tỉnh táo ra, anh ta tỉnh thực sự.  Và anh ta đi gặp bác sĩ, nói với họ rằng: “Tôi đã tỉnh rồi” – nhưng tất cả bọn họ đều phá lên cười.  Họ nói “Mọi người điên đều nói như vậy cả.”  Anh ta càng cố chứng minh rằng anh ta tỉnh táo, họ càng không tin “Đúng là điên nữa rồi, người điên nào cũng nói là “tôi tỉnh” cả.  Thôi anh cứ đi đi, và làm việc của anh đi, anh chỉ được thả ra khi có lệnh của tòa án.”

Anh bạn tôi kể lại rằng: “Ba tháng cuối cùng đó thật kinh khủng, khó chịu đựng vô cùng.  Nó như một cơn đại ác mộng!  Một cơn ác mộng ghê gớm!”  Có nhiều lúc anh ta đã toan tự tử.  Tuy nhiên anh ta là một người giàu ý chí, nghị lực. Anh ta cố nhủ lòng chỉ còn 3 tháng nữa thôi, anh ta có thể chờ đợi, phải chờ đợi dù thực khó nhẫn chịu được hoàn cảnh đó!  Mấy người điên cứ đến phá anh ta, người thì giựt tóc, kẻ thì lôi chân, có kẻ bỗng dưng nhẩy xổ vào anh ta, nhẩy chỉ để mà nhẩy thôi, không có lý do, duyên cớ gì hết.  Điên mà!  Tất cả những sự cố đó đã từng diễn biến trong sáu tháng qua, và anh ta cũng đã là một phần tử của đám người điên khùng đó.  Anh ta cũng đã từng làm những hành động ngớ ngẩn như vậy, anh ta là một phần tử của cái xã hội điên loạn đó nên không có gì dễ sợ cả.  Nhưng ba tháng sau cùng, anh ta không chịu đựng nổi vì anh ta đã “tỉnh” – anh ta “tỉnh” – và mọi người còn điên.

Trong cái thế giới điên loạn này, nếu bạn tỉnh táo, nhậy cảm, thông minh thì một là bạn phải điên loạn, hai là bạn phải tự tử hoặc bạn phải trở thành một ẩn sĩ.  Cái gì đây?

Câu hỏi trên là của bà Jane Ferber, vợ của đạo hữu Bodhi Citta(Bồ Đề Tâm).  Bà ta đến gặp tôi đúng lúc.  Bà ta có thể trở thành một ẩn sĩ và tránh được giải pháp tiêu cực tự tử.  Ở phương Đông, thống kê về số những người tự tử không nhiều lắm, vì họ đã chọn cách đi tu là một giải pháp thay thế tốt nhất cho sự nổi loạn hay tự tử.  Bạn có thể rút chân ra khỏi xã hội, phương Đông chấp nhận.  Bạn có thể bắt đầu làm những công việc riêng của bạn, phương Đông tôn trọng ý kiến đó.  Do đó, sự khác biệt giữa Aán Độ và Mỹ là một phần năm:  cứ 5 người Mỹ tự tử thì chỉ có một người Ấn mà thôi và hiện tượngtự tử là hiện tượng nổi cộm dầy nhứt ở Mỹ.  Thông minh phát triển, nhậy cảm phát triển, nhưng xã hội lại lù đù ngớ ngẩn.  Xã hội không cung ứng nổi một thế giới thông thái – vậy thì phải làm gì bây giờ?  Không lẽ cứ tiếp tục chịu đựng đau khổ mãi như vậy sao?  Bởi vậy, có người đã nghĩ rằng, “Tại sao không quăng bỏ hết tất cả xuống?  Tại sao không chấm dứt đau khổ ngay?  Tại sao không trả hết lại cho Chúa, cho Thượng Đế?”

Ở Mỹ, nếu đi tu trở thành một phong trào lớn mạnh thì chắc chắn mật độ tự tử sẽ giảm ngay xuống, bởi vì con người sẽ có một lối thoát và thay thế tốt đẹp hơn và có nhiều sáng tạo hơn giải pháp tự tử.

Bạn có biết phong trào Hippie không?  (*Hippie” có nghĩa là một phong trào cuối những năm 60, người ta bác bỏ xã hội có tổ chức và những tập tục xã hội đã được kiến lập, kết hợp với những người khác và chọn một lốisống độc đáo, kiểu ăn mặc khác thường.  Hippie sau trở thành một phong trào phản chiến ở Mỹ.  Phong trào này lớn nhanh mạnh nhất vào thập kỷ 60 trở đi, khi cuộc nội chiến Việt Nam bùng nổ mạnh và người Mỹ trực tiếp tham gia vào cuộc chiến này.  Dân Hippie để tóc dài, chạy xe gắn máy phân khối lớn, tụ tập ở với nhau tại những căn nhà lưu động hay vùng hoang dã, thiên nhiên.  Họ thường là những văn nghệ sĩ, sáng tác và hát những loại nhạc phản chiến, ca tụng hòa bình nhân loại.)

Bạn có quan sát thấy rằng tại sao dân Hippie không tự tử?  Thế giới tương đối này là thế giới mà mức độ tự tử thật phổ biến.  Dân Hippie có thể xem như là một loại ẩn sĩ – một ẩn sĩ chưa hoàn toàn tỉnh giác về những gì họ làm nhưng có thể nói họ làm đúng, không sai; có thể họ đang dò dẫm lý tưởng hay một đời sống ẩn sĩ.  Dân Hippie tuyên bố rằng: “Tôi không muốn là một phần tử của cái trò chơi mục nát thối rửa, tôi không muốn là một phần tử của trò chơi chính trị.  Tôi không muốn tham dự vào đó.  Tôi “thấy” mọi việc, tôi thấy rõ và tôi muốn đờisống của chính tôi.  Tôi không muốn bị giết ở bất cứ mặt trận nào.  Tôi không muốn chiến đấu, tôi không thích chiến tranh vì có nhiều việc tốt đẹp hơn, ý nghĩa hơn, đúng đắn hơn, xác thực hơn và lợi ích hơn cần phải làm.”

Nhưng đối với hàng triệu người khác, tư tưởng ấy không là gì cả; xã hội đã tước đoạt hết tất cả khả năng phát triển của họ.  Họ bị kẹt cứng rồi.  Họ bị vướng mắc rồi.  Người ta tự tử bởi vì họ cảm thấy bị vướng mắc, bị kẹt và họ không tài nào tìm ra được lối thoát.   Họ bị lúng túng mắc kẹt trong cái túi, cái bao xãhội; và bạn càng thông minh bao nhiêu, bạn càng lúng túng khó xử, mắc kẹt trong cái túi đãy xã hội đó bấy nhiêu, không thể nào thoát ra được.  Và rồi bạn dự định sẽ làm gì?  Xã hội khôngcho phép bạn bất cứ một sự thay đổi, thay thế nào: cái xã hội này không cho phép bất cứ một hình thức thay thế xã hội nào khác.

Đời sống ẩn sĩ là một hình thái thay đổi biến cải xã hội.  Thực lạ lùng là ở Ấn Độ, mật độ tự tử lại là mật độ thấp nhất thế giới.  Nếu đứng về mặt lý luận thì nó phải là cao nhất mới đúng, bởi vì dân chúng đói khổ, thiếu ăn, sống rất cơ hàn khổ cực.  Nhưng hiện tượng lạ thường đó lại nhan nhãn khắp nơi là: dân nghèo lại không tự tử.  Người nghèo không có lý tưởng hay mục tiêu gì để sống, họ cũng chẳng chết vì một cái gì cả.  Bởi vì họ nghèo, họ đói nên họ chỉ bận tâm về cái ăn, cái mặc, một chỗ trú chân, tiền bạc . . . những thứ thật tầm thuờng, vậy thôi.  Họ không đủ hơi sức để nghĩ đến chuyện tự tử, họ chưa sung mãn để nghĩ đến chuyện đó.  Xứ Mỹ thì có quá nhiều thứ, Ấn Độ thì chẳng có gì cả.

Vừa mới ngày hôm nọ thôi, tôi đọc thấy có một người nào đó viết một câu rằng: “Dân Mỹ có Jimmy Carter, Johnny Cash và Bob Hope.  Dân Ấn thì chỉ có một Morarji Desai khô khan, ngớ ngẩn, đã chết.  Họ chẳng có tiền bạc gì và rất  ít, rất ít hy vọng.”

“Cash” có nghĩa là tiền mặt và cũng là họ của Johnny Cash.

“Hope” có nghĩa là hy vọng và cũng là họ của Bob Hope.

(Câu nói trên của mộtngười Aán Độ nào đó là một lối dùng chữ ví von, đối chiếu).

Nhưng thế mà họ vẫn không tự tử, họ vẫn sống, vẫn vui hưởng cuộc đời.  Ngay cả những người ăn mày cũng hân hoan, vui vẻ.  Qủa tình không có gì để cho họ hào hứng về cuộc sống cả; nhưng họ vẫn hy vọng, hy vọng một ngày mai tươi đẹp hơn sẽ đến với họ.

Tại sao ở Mỹ lại có quá nhiều vụ tự tử vậy?  Những vấn đề bình thường của đời sống con người đãõ biến mất, trí năng đã tự do vọt cao hơn phần ý thức bình thường.  Trí năng có thể vượt qua phần thể xác và vượt qua chính nó nữa.  Yù thức con người sẵn sàng chắp cánh để bay cao xa nhưng xã hội không cho phép nó làm điều đó.  Trong mười người tự tử thì hết chín là những người nhậy cảm.  Thấy được sự vô nghĩa của kiếp sống, thấy được sự sỉ nhục thô bỉ mà cuộc đời áp đặt, thấy tất cả những thỏa hiệp dàn xếp mà con người vô cớ tự bày đặt ra chẳng vì một cái gì hết, thấy mọi thái độ không cởi mở, không hài hòa, vui vẻ của con người đối với nhau, nhìn chung quanh và thấy rằng “Kẻ ngu mà kể chuyện thì chẳng có ý nghĩa gì cả,” họ quyết định tìm cách giải thoát khỏi cái thân xác uế trược này.  Gỉa dụ như họ có được đôi cánh thì chắc họ đã không nghĩ đến chuyện tự tử đâu.

Tự tử còn có một ý nghĩa khác nữa mà chúng ta cần phải hiểu rõ.  Ở đời, mọi thứ dường như rất giống nhau, bắc chước lẫn nhau.  Bạn không thể có cái xe mà người khác không có.  Hàng triệu người có cùng một loại xe mà bạn đang có.  Hàng triệu người khác đang sống một đời sống như bạn đang sống, xem cùng một loại phim, một loại truyền hình như bạn, đọc cùng một loại báo như bạn đang đọc.  Cuộc đời mọi người sao giống nhau quá, không có một cái gì riêng biệt để cho bạn làm, để cho bạn trở thành.  Vì thế, tự tử có vẻ là một hiện tượng độc nhất, một phương pháp duy nhất: đó là bạn có thể chết cho chính bạn, không có ai chết thế cho bạn được.  Cái chết của bạn đó là cái chết của bạn, không phải của người nào khác.  Chết là độc nhất!  (*Osho sử dụng từ “của” (of) có nghĩa là con người sở hữu mạng sống, cuộc đời của mình, và tùy nghi có quyền sử dụng nó.)

Hãy nhìn hiện tượng – Chết là độc nhất, riêng biệt – nó định nghĩa, nó chứng minh bạn là một cá thể độc lập, nó cho bạn cái nhân cách của chính bạn, cái con người cá thể của chính bạn.  Xã hội đã tước đoạt cái cá nhân đó của bạn, bạn chỉ còn là một kẻ phụ thuộc tầm thường, mộ cái răng trongloạt răng ở vành một bánh xe, một con vít nhỏ trong guồng máy.  Không có gì thay thế được.  Nếu bạn chết đi, không có một ai thương nhớ bạn cả, vị trí của bạn sẽ và chắc chắn được thay thế.   Nếu bạn là một giáo sư đại học, một giáo sư khác sẽ được điều về thay thế bạn trên bục giảng khi bạn chết.  Ngay cả bạn là một ông tổng thống đi chăng nữa, một ông tổng thống khác sẽ thay thế vị trí đó ngay, ngay tức khắc cái giây phút bạn chết, bạn biến mất khỏi cuộc đời này.  Bạn được thay thế!

Sự việc đó, ý nghĩa đó thật xót xa, thật đau, nó làm cho bạn đau thật thấm thía – rằng bạn chẳng có giá trị gì nhiều, rằng bạn sẽ không còn được ai nhắc nhở tới nữa, rằng một ngày kia bạn sẽ biến mất và sớm muộn gì những người có tiếc nhớ bạn cũng biến mất luôn.  Rồi thì, cũng coi như bạn chưa từng có mặt.  Hãy suy nghĩ về ngày đó.  Hãy suy nghiệm về ngày đó.  Bạn sẽ biến mất khỏi dòng sống . . . Phải, có thể trong vài ngày thôi, có vài người nhớ thương bạn – người yêu của bạn sẽ đau khổ khóc thương bạn, các con cái của bạn sẽ nhớ bạn, có thể vài người bạn thân của bạn sẽ nhắc nhớ tới bạn; nhưng rồi dần dần, thời gian trôi qua, họ vẫn phải sống và bước tới, hoài niệm ký ức của họ cũng phai nhạt dần đi, yếu đi, và từ từ lãng quên.  Song, có thể với những người mà bạn đã từng có một giao tình thật sâu đậm, thiết tha, khi họ còn sống, thỉnh thoảng bạn sẽ được họ nhắc nhở tới, nhưng một khi những người này cũng nằm xuống thì bạn thực sự bị lãng quên và bị bỏ rơi, như chưa hề quen biết, như bạn chưa từng góp mặt vào dòng sống bao giờ.  Và rồi có gì khác biệt đâu nếu bạn đã có mặt hay chưa từng có mặt ở cuộc đời này.

Cuộc đời không cho bạn một sự kính trọng độc nhất đặc biệt nào.  Cuộc đời làm bẽ mặt bạn quá, sỉ nhục bạn quá, hạ thấp gía trị bạn quá.  Nó đẩy đưa, lèo lái bạn đến cái hố thẳm, nơi mà bạn chỉ là một con vít trong cái guồng máy khổng lồ, nơi mà bạn chỉ là một cái răng trong loạt răng ở vành bánh xe, nơi mà bạn chỉ là một vật phụ thuộc, không quan trọng.  Nó làm cho bạn trở thành một kẻ vô danh tiểu tốt.  Trong tay nó, bạn chỉ là một kẻ vô danh tiểu tốt tầm thường thực sự.  Tóm lại, cái chết cũng độc nhất vô nhị như vậy.  Và tự tử còn độc nhất hơn cả cái chết nữa.  Tại sao? – bởi vì cái chết xảy ra, cái chết đương nhiên đến với bạn, bạn không tạo ra cái chết, nhưng tự tử lại chính là sản phẩm do chính bạn tạo ra.  Chết không nằm trong tầm tay của bạn: khi nó tới là nó tới.  Nhưng với tự tử, bạn là tác nhân, bạn chính là người hành động, bạn không phải là nạn nhân.  Bạn chính là người đã đưa tay cầm lưỡi hái tự kết liễu mạch sống của chính mình.  Bạn hoàn toàn kiểm soát được sự tự tử, bạn làm chủ lấy nó.

Bạn cũng không thể làm gì khác hơn được với “Sanh,” cũng giống như một tai nạn xảy ra, cha mẹ bạn giao hợp với nhau và sự kết hợp tinh huyết của cha mẹ bạn đó sanh ra bạn.  Bạn không có dự án sẽ được sanh ra, bạn không tính toán sẽ được sanh ra, “Sanh” là một kết hợp tự nhiên, thế thôi.

Ở đời, có ba vấn đề sống còn, khẩn yếu:  Sanh, Yêu và Chết.  “Sanh” đã xẩy ra, không có làm gì khác hơn được.  Bạn không đòi hỏi, không yêu cầu được sanh ra hay không sanh ra.  Bạn là nạn nhân của sự cố đó.  Tình yêu cũng vậy; bạn cũng bất lực trước tình yêu.  Một ngày kia, bạn bị một “cú sét ái tình” với người nào đó, bạn không phòng hờ, bạn không dự đoán, bạn không chuẩn bị gì cả.  Tình yêu đến là đến.  “Sanh và Yêu” là hai sự cố ngẫu nhiên, tình cờ kết hợp xẩy ra rồi; giờ chỉ còn “Chết” là cái màbạn có thể quyết định chờ đợi là nạn nhân của nó hay là ra tay trước.

Tự tử là giải pháp tiêu cực mà người tự tử thường biện luận rằng: “Hãy để cho tôi làm một việc mà ít nhất ra, tôi cũng có quyền lựa chọn và hành động theo ý của tôi, tôi có quyền sở hữu với cuộc đời tôi; một cuộc đời, một thế giới mà tôi sanh ra thật tình cờ, thật ngẫu nhiên, không do tôi chọn lựa.  Đó là tôi tự kết liễu cuộc đời tôi!  Ít nhất ra đó cũng là một hành đông mà tôi được tự do chọn lựa và xử sự theo ý mình!”

Con người bất lực trước “Sanh và Yêu,” nhưng với “Chết” con người có thể thay thế, có nghĩa là chấp nhận nó sẽ tới bất kỳ lúc nào hay tự mình chọn cách chết và ngày giờ chết.  Bạn có thể là nạn nhân hoặc là người quyết định.

Cái xã hội này đã tước đoạt hết tất cả phẩm giá của bạn.  Đó là lý do vì sao nhiều người tự tử – bởi vì họ cho rằng tự tử là lấy lại cái phẩm giá mà họ đã bị đánh cắp, cái giá trị mà họ đã bị mất.  Họ có thể nói thẳng với Chúa hay thượng đế của họ rằng: “Tôi đã chối bỏ cái thế giới và đời sống của Ngài!  Chúng không còn giá trị gì nữa!”  Hầu hết những người tự tử là những người nhậy cảm, giàu tình cảm hơn ai hết, còn hơn là những kẻ chỉ sống lây lất vô vị qua ngày.  Nhưng tôi không bao giờ chấp nhận giải pháp tự tử là đúng đâu nhé!  Tôi chỉ nói tự tử là khả năng có thể xảy ra cao nhất khi con người giáp mặt với cuộc sống và chịu đựng không nổi.

Từng giây phút, từng khoảnh khắc cuộc đời thật đẹp, thật mỹ miều đáng yêu; từng giây phút, từng khoảnh khắc đó thật cá nhân, chỉ cho riêng từng người, mỗi người; không có giây phút nào giống giây phút nào, cũng chẳng bao giờ tái diễn.  Giây phút sống nào đã trôi qua là qua đi mất.  Bởi vậy, bạn hãy cẩn trọng, hãy nâng niu từng tấc thời gian, từng khoảnh khắc cuộc đời!  Vì nó thật vô cùng qúi giá, nếu mất đi rồi, bạn không bao giờ lấy lại được.  Do đó, không cần phải tự tử.  Từng giây phút sống sẽ mang hạnh phúc mới đến cho bạn, sẽ mang ân phước thiêng liêng đến cho bạn – từng khoảnh khắc tuyệt vời đó sẽ giúp bạn tự định giá trị là “chính ta là người độc nhất, bởi vì ta độc nhất!  Trước ta không hề có ai giống ta và sau ta cũng không hề có.  Ta là ta, độc nhất,” nhưng xã hội bắt buộc bạn trở thành một phần tử của đội quân khổng lồ đó.  Xã hội không bao giờ muốn bạn đi con đường riêng của bạn.  Xã hội muốn bạn phải là một thành viên của đám đông: bạn là một người Ấn Độ giáo, một người Thiên Chúa giáo, một người Do Thái giáo, một người Mỹ hay một người Ấn Độ – là thành viên của bất cứ đoàn thể tôn giáo nào, của bất cứ tập quần xã hội nào cũng được, nhưng phải là một phần tử xã hội, không phải không được.  Bạn không được và không bao giờ được quyền là chính bạn; và những người muốn là chính họ . . . và những người muốn là chính họ đó mới là hạt nhân của xã hội, là nòng cốt của xã hội.  Họ chính là những người giá trị nhất trên trái đất này.  Trái đất này còn một chút hương thơm và nhân bản chính là nhờ vào những con người này.  Vì thế, họ đã tự tử.  Tuy nhiên, đây là kinh nghiệm của tôi.  Tự tử và Ẩn Tu có thể thay thế cho nhau.  Bạn có thể là một nhà ẩn sĩ khi bạn đã tới một mức mà nếu không đi tu, bạn sẽ tự tử.  Ẩn tu có nghĩa là “tôi cố gắng trở về với chính con người tôi khi còn sống! Tôi sẽ sống cuộc đời của chính tôi!  Tôi sẽ sống cho chính tôi với lối sống, đường hướng của chính tôi.  Tôi không để bị ảnh hưởng, bị chi phối, tôi không để bị đánh lừa, bịp bợm bởi những bài thuyết giảng rỗng tuếch, lệch lạc nữa.  Tôi không hành động như cái máy, như một tên người máy nữa.  Tôi sẽ không còn đắp xây lý tưởng nào nữa, và tôi cũng không có một lý tưởng nào nữa.  Tôi sẽ sống trọn vẹn trong phút giây này, tôi sống thực sự trong phút giây này.  Tôi tự nguyện làm điều đó, và tôi sẽ đánh đổi tất cả, cả cuộc đời tôi cho phút giây Sống Trọn Vẹn đó!”

Ẩn tu là một chọn lựa đúng đắn, thích hợp nhất, là một sự trả giá, đánh đổi khôn ngoan nhất, hợp lý nhất, một sự liều lĩnh đầy thú vị và tuyệt vời nhất.

Những vị tu sĩ chính là những người thực tiễn, khôn ngoan, sâu sắc, thông minh nhất khi đánh đổi những giả tạm thế gian cho một đời sống tâm linh cao thượng, thanh khiết, an lạc và giải thoát vĩnh cữu.

Jane, tôi muốn nói với bạn rằng: “Nhìn sâu vào đôi mắt bạn, tôi thấy đúng thực là khả năng và ý muốn tự tử đã ẩn hiện trong mắt bạn.  Nhưng tôi nghĩ rằng bạn sẽ không tự tử đâu, bạn sẽ đi tu!  Bạn may mắn hơn bốn người trong dòng họ bạn!

Thực tế thì những người thông minh nào cũng dám tự tử cả, cũng dám chọn cho mình một cái chết, duy chỉ có những kẻ ngu mới không bao giờ dám tự tử.  Vì những kẻ ngu đắm say trong ảo mộng cuộc đời, họ có bao giờ nghĩ sâu xa hơn đằng sau, bên trong những ảo mộng phù du đó, có cái gì khác hơn là chỉ ăn uống, ngủ nghỉ và tình dục?  Vì họ không quan tâm đến cuộc đời nên họ cần gì phải tự tử?  Chỉ có những người khôn ngoan sâu sắc mới nhìn thấy được sự vô giá trị của một đời sống vật chất tầm thường không mục đích, sự phi lý vô nghĩa của kiếp nhân sinh.

Thông minh có nghĩa là nhìn sâu vào sự kiện.

Bạn có mục tiêu cuộc sống nào không?  Đời sống bạn có vui vẻ không?  Đời sống bạn có nên thơ không?  Đời sống bạn có sáng tạo được gì không?  Bạn có hân hoan khi bạn góp mặt vào cuộc sống?  Bạn có vui sướng khi bạn được sanh ra đời không?  Bạn có cám ơn thượng đế không?  Có khi nào, với tất cả sự thành kính trong lòng, bạn nghĩ rằng cuộc đời bạn là một ân sủng của thượng đế không?  Nếu không, tại sao bạn lại tiếp tục sống chịu đựng như vậy?  Hãy biến mất đi.  Một kẻ nào đó sẽ chiếm lấy vị trí xã hội của bạn và có thể hắn ta sẽ làm khá hơn bạn.  Đừng lo.  Những tư tưởng này chỉ đến trong những đầu óc thông minh và những người thông minh đó chọn giải pháp tự tử.  Tuy nhiên, những người thông thái hơn cả những người tự tử thông minh kia là những ẩn sĩ.  Những vị tu sĩ bắt đầu sáng tạo ra một đời sống có giá trị, có ý nghĩa, sống cho đáng sống, sống cho ra sống.  Họ không chọn giải pháp tiêu cực như vậy.  Thế thì taiï sao bạn lại để mất cơ hội vàng đó chứ?

Triết gia Heidegger đã nói: “Cái chết tách tôi ra khỏi cuộc đời, cho tôi sự cô đơn và cho tôi là tôi, là chính tôi!  Đó là cái chết của tôi, không phải cái chết của đám đông người kia, mà cái chết của tôi cũng chẳng phải thuộc về một ai cả.  Mỗi người chúng ta chết cái chết riêng của mình; chết khôngbao giờ tái diễn.  Tôi có thể dự một cuộc thi hai, ba lần; tôi có thể so sánh định giá cuộc hôn nhân thứ hai của tôi với cuộc hôn nhân đầu tiên, và cứ thế mà tiếp tục.  Nhưng tôi chết chỉ có một lần mà thôi.  Tôi có thể lập gia đình bao nhiêu lần cũng được, tôi có thể thay đổi việc làm bao nhiêu lần cũng được, tôi có thể thay đổi chỗ ở, phố thị bao nhiêu lần cũng được; nhưng tôi chết chỉ cómột lần mà thôi.  Cái chết qủa đúng là một sự thách thức bởi vì nó có cả hai tính chất cố định và bất định.  Tánh chất cố định của cái chết là chắc chắn cái chết phải xảy đến cho muôn loài, không một loài nào có thể tránh được.  Có sống là có chết!  Một qui luật tàn khốc, xác định.  Còn tánh chất bất định của nó có nghĩa là không một ai có thể nào đoán trước được cái chết sẽ đến lúc nào, có thể hôm nay, có thể ngày mai, năm nay, nhiều năm sau hay là có thể ngay bây giờ, lúc này đây . . .”

Vì tánh chất cố định và bất định của cái chết, chúng ta hãy nên an nhiên thán ngợi cái chết.  Chết có thể xảy ra bất cứ lúc nào, vì thế đừng cho rằng thật là chán nản, ai oán, bi quan hay bệnh hoạn nếu suy nghiệm về cái chết.  Không phải vậy đâu, bởi vì chết là sự kết thúc của cuộc đời, chết là đoạn cuối của một vở tuồng sân khấu, chết là chấm dứt một vai trò, chết là đỉnh cao của dòng sinh mệnh.  Bạn nên ghi chú về cái chết.  Chết đang đến – dù bạn tự tử hay tự nó đến – chết vẫn đang đến với bạn, đang tác động trên hình hài, cơ thể bạn trong từng sát na.  Nó ắt nhiên phải xảy ra.  Bạn phải sửa soạn cho nó, và cách duy nhất sửa soạn cho cái chết, cách đúng nhất, không phải là tự tử mà là tập chết từng phút giây quá khứ.  Đó là cách đúng nhất.  Đó là pháp môn mà một ẩn sĩ phải thực hành: diệt đi từng phút giây quá khứ, không mang vác quá khứ trên vai, dù chỉ một sát na, một nháy mắt thời gian.  Từng phút giây, bạn hãy chết đi trong quá khứ và sanh ra trong hiện tại.  Phút giây hiện tại đó mới giúp cho bạn tươi mát, trẻ trung, sống động, sung mãn; phút giây hiện tại đó giúp bạn dồi dào sinh lực và đầy cảm hứng xuất thần.  Và người nào biết cách diệt từng phút giây quá khứ sẽ biết cách chết như thế nào; đó là Nghệ Thuật Chết cao nhất.  Như thế, khi cái chết vật lý tới, người đó nhẩy múa với cái chết, người đó ôm choàng lấy cái chết!  Chết là tri kỷ, là bạn thân; chết không phải là kẻ thù.  Thượng đế cũng đến với bạn trong hình thức chết như vậy.  Đó là sự an nghỉ thư thái hoàn toàn trong hiện hữu.  Đó là sự đang trở thành trong tổng thể, đó là sự hợp nhất lại thành một với tổng thể.  Vì thế đừng gọi chết là lệch lạc, sai lầm hay bệnh hoạn.

Bạn nói rằng: “Tôi sanh ra trong một gia tộc có tới bốn người tự tử, kể cả bà ngoại của tôi.”

Đừng lên án những người đó, bạn ạ, và cũng đừng nghĩ rằng, dù chỉ một phút giây thôi, những người đó là sai lầm, lệch lạc hay bệnh hoạn; cũng đừng gọi chết là méo mó, sai lầm, nó không phải như thế.  Những người thân của bạn chỉ là nạn nhân.  Họ không thể đương đầu với cái xã hội thác loạn, thần kinh này, và họ quyết định biến mất khỏi trần thếâ, đi vào cái vô tri, cái không biết.   Hãy tội nghiệp cho họ, hãy rũ lòng thương đến họ, đừng lên án họ.  Đừng chê trách, đừng phỉ báng, đừng đặt tên – đừng gọi cái chết của họ là méo mó, lệch lạc, sai lầm, bệnh hoạn hay bất cứ cái gì khác.  Hãy rũ lòng thương xót và thông cảm đến họ!

Bạn không cần phải theo chân họ, nhưng bạn hãy cảm thông, hãy hiểu họ.  Chắc chắn, họ đã đau khổ, đã chịu đựng thật nhiều.  Không phải dễ dàng đâu khi một người tự tay cắt đoạn mạch sống của chính mình:  họ chắc chắn phải đớn đau, phải đau khổ kinh khủng, họ chắc chắn chỉ thấy sống là địa ngục trần gian.  Con người không bao giờ dễ dàng chọn cái chết, vì ham sống sợ chết là bản năng sinh tồn tự nhiên của mọi loài chúng sinh hữu tình.  Con người tranh đấu, con người giành giựt, con người cố vượt thắng qua mọi tình thế và điều kiện, cốt chỉ để sinh tồn.  Một khi người nào đó đoạn bỏ sinh mạng mình có nghĩa là có một cái gì đó quá mức chịu đựng của họ, vượt quá khả năng nhẫn chịu của họ; sự đòi hỏi yêu cầu nào đó quá mức khiến họ phải chọn giải pháp tự đoạn lìa dòngsống.  Hãy bi cảm, hãy xót thương và hiểu biết họ nhiều hơn!   Và khi bạn hiểu rằng có một cái gì lệch lạc, không đúng thì đó chính là cái xã hội mà chúng ta đang sống đây lệch lạc, chứ không phải những người đó lệch lạc.  Cái xã hội này là cái xã hội bị méo mó, sai lầm và bệnh hoạn.

Xã hội nguyên thủy sơ khai, không có một ai tự tử cả.  Tôi đã đến những bộ lạc còn sơ khai, man dã ở Ấn Độ: hàng thế kỷ qua, những con người nguyên thủy đó không biết cái gì là tự tử, người nào là người tự tử.  Họ không có một thống kê nào, một báo cáo nào về một trường hợp tự tử cả.   Tại sao? Vì con người ở xã hội nguyên thủy sống thực tự nhiên, thật khoáng đạt; xã hội đó không bị méo mó bệnh hoạn, không bị nhiễm độc.  Nó không lèo lái con người đến những điều kiện bất nhiên, trái ý.  Cái xã hội nguyên thủy đó chấp nhận, nó cho phép người ta chọn con đường của riêng họ, đi con đường của riêng mỗi người, sống cuộc đời của riêng mỗi người.  Đó là quyền sống của mỗi người, của cá nhân chúng ta.  Ngay cả người nào đó bị “chạm,” bị “mát,” xã hội cũng chấp nhận, vì đó là cái quyền tự do được “chạm,” được “mát,” của cá nhân người đó.  Không có sự kết án.  Quả thực, trong xã hội nguyên thủy, những người “bị chạm thần kinh” cũng được coi trọng như những nhà huyền bí học – vì họ cũng có một loại huyền bí siêu linh nào đó bao vây con người họ.  Nếu bạn nhìn vào mắt một người bị thần kinh và một nhà huyền bí học, bạn sẽ thấy có một cái gì đó giống nhau ghê lắm – một cái gì đó xa vắng, mơ hồ, một cái gì đó không định nghĩa được, một cái gì đó mù mờ như mây, một cái gì đó như hỗn loạn, như những vì sao lạc kia.  Nhà huyền bí học và người mắc bịnh thần kinh thực giống nhau.  Tất cả những người bị thần kinh có thể không phải là những nhà huyền bí học, nhưng tất cả những nhà huyền bí đều”thần kinh.”  Tôi muốn xác nhận nghĩa “thần kinh” ở đây là họ đã vượt qua tầm trí năng, vượt qua phần tâm thức.  Người bị thần kinh có thể đã bị rơi xuống dưới vùng tâm thức, nhưng nhà huyền bí hocï là người đã vượt qua phần tâm thức – song có một cái giống nhau giữa họ – là cả hai không sống trong phần tâm trí của họ: cái phần tâm trí tầm thường hữu hạn.  Ở xã hội nguyên thủy, ngay cả những người bị thần kinh cũng được tôn trọng, thực sự được tôn trọng, tôn trọng đáng kể.  Nếu người đó bị thần kinh hay chọn cách “chạm thần kinh” cũng không sao.  Xã hội sẽ chăm sóc, lo lắng nơi ăn chốn ở cho anh ta.  Xã hội sẽ yêu thương anh ta, yêu thương cả cái “chạm thần kinh” dễ thương đó.  Xã hội nguyên thủy không có những luật lệ cứng ngắc cố định, và rồi chẳng có một ai tự tử cả vì Tự Do vốn được gìn giữ nguyên vẹn, không sứt mẻ.   Nhưng một khi xã hội đòi hỏi sự nô lệ và hủy diệt tự do của bạn, bóp méo dày vò cuộc sống bạn, làm tê liệt đi tâm hồn bạn và làm khô cằn đi trái tim bạn . . . thì bạn sẽ cảm thấy rằng tốt nhất là nên chết hơn là chấp nhận sự đoạ đày tinh thần đó.

Đừng gọi những người tự tử là bệnh hoạn, lệch lạc.  Hãy thương yêu họ, họ đã đớn đau quá nhiều, họ là nạn nhân.  Và bạn hãy cố gắng hiểu cái gì đã xảy ra cho họ, chính sự Hiểu Biết, Cảm Thông, và Chia Xẻ đó sẽ giúp bạn có cái nhìn vào chính nội tâm bạn, vào chính bên trong con người bạn.  Không cần phải nhắc đi nhắc lại nữa, tôi đã cho bạn cơ hội để bạn tự là chính mình.   Tôi đã mở cánh cửa tâm linh cho bạn.  Nếu bạn hiểu được, bạn sẽ thấy tiêu điểm của dòng sống, nhưng nếu bạn không hiểu thì quả thực là khó vô cùng.  Tôi có thể cứ tiếp tục gào thét và bạn chỉ nghe thấy những gì bạn có thể nghe với đôi tai thịt của bạn, bạn chỉ có thể nghe những gì bạn muốn nghe mà thôi, những gì bạn muốn nghe mà thôi. (Thật buồn!)

(còn tiếp)

Chào các bạn trên diễn đàn !

Khi đọc xong bài luận văn dài dòng, tốn kém thời gian và sự công sức vất vả của bạn Vũ Hoàng Nguyên, OnlyOne_0 tôi vô cùng xúc động. Vì vậy xin tất cả các bạn cho bạn Vũ Hoàng Nguyên một tràng pháo tay ! Xin cảm ơn các bạn ! Xin cảm ơn Vũ Hoàng Nguyên !

Chúc các bạn vui vẻ, an lạc !

OnlyOne_0

---------------------------

'' không có trí tuệ và không có chứng đắc''

(tiếp theo)

  Đừng gọi những người tự tử là bệnh hoạn, lệch lạc.  Hãy thương yêu họ, họ đã đớn đau quá nhiều, họ là nạn nhân.  Và bạn hãy cố gắng hiểu cái gì đã xảy ra cho họ, chính sự Hiểu Biết, Cảm Thông, và Chia Xẻ đó sẽ giúp bạn có cái nhìn vào chính nội tâm bạn, vào chính bên trong con người bạn.  Không cần phải nhắc đi nhắc lại nữa, tôi đã cho bạn cơ hội để bạn tự là chính mình.   Tôi đã mở cánh cửa tâm linh cho bạn.  Nếu bạn hiểu được, bạn sẽ thấy tiêu điểm của dòng sống, nhưng nếu bạn không hiểu thì quả thực là khó vô cùng.  Tôi có thể cứ tiếp tục gào thét và bạn chỉ nghe thấy những gì bạn có thể nghe với đôi tai thịt của bạn, bạn chỉ có thể nghe những gì bạn muốn nghe mà thôi, những gì bạn muốn nghe mà thôi. (Thật buồn!)

Bạn của tôi, một nhà tâm lý học, đã đến và hỏi (một câu hỏi dài lòng thòng): “Tại sao ông (Osho) cứ lãi nhãi là phải buông bỏ bản ngã chứ?  Không có một ai có thể xả ngã được!  Tại sao cứ phải lãi nhãi một điều vô ích như vậy?”

             Làm sao anh ta biết là không có một ai có thể làm được điều đó?  Làm sao anh ta biết được là không có một ai?  Thực ra, điều đó đã có người làm được, và chỉ có một số rất ít, rất ít người thực hiện được hành động xả ngã, buông bỏ được cái ta.  Rất ít người làm được, nhưng cái số ít đó đã thành công, vì họ đã tự hành trì để thắng được chính họ, họ đã cho phép họ phải thành công khi thực hành hạnh xả ngã.  Nhưng những người khác không muốn như vậy, họ không cho phép họ làm điều đó, họ không chuẩn bị, không sẵn sàng để buông xả cái ta, cái Ta hợm hĩnh, đáng ghét, nhiều chuyện của họ.

             Ông bạn tâm lý gia đó nói với tôi rằng: “Này Osho, tôi thấy trong ông cái bản ngã to lớn cồng kềnh của ông đấy nhé” – vì là nhà tâm lý nên ông bạn tôi khẳng định – “tôi thấy cái bản ngã to lớn, cái ta vĩ đại ẩn núp trong con người của ông đấy!”                                

Nhưng thực sự anh ta không thấy gì cả nơi tôi.  Anh ta chỉ thấy cái phản chiếu của bản ngã.  Cái bản ngã đó chiếu lại chính nó.  Cái bản ngã cứ tiếp tục cấu tạo những hình ảnh của chính nó.  Nếu anh ta thực có thể thấy được tận sâu thẳm tâm hồn tôi, thì anh ta đến gặp tới để làm gì cơ chứ?  Anh ta nên để dành thì giờ đó để nhìn sâu vào tận đáy tâm hồn anh ta.  Nếu anh ta có được cái nhìn nội tri xuyên suốt rõ ràng như vậy, mục đích anh ta đến đây để làm gì?  Không có mục tiêu nào cả, vì anh ta đã hiểu thấu rõ ràng rồi, thì đến gặp tôi để làm gì?  Và nếu anh ta đã khẳng định rằng cái bản ngã con người đó không thể nào xả ly được, thì anh ta đã chọn cho mình một thái độ, một quyết định rồi.  Một quyết định không cần phải thử nghiệm qua, không cần phải kinh qua. Tôi không nói bản ngã có thể buông bỏ được!  Tôi nói là bản ngã không thực thể, không hiện hữu! – làm sao ông ta có thể đánh rơi một vật gì xuống khi chính bản thân nó không thực thể, không hiện hữu?  Phật cũng không nói là bản ngã có thể buông bỏ được, Ngài nói “hãy quán chiếu bản ngã, hãy nhìn sâu vào bản ngã”õ – nhưng vì ta không thấy gì hết nên bản ngã đã biến mất.

             Những gì mà ông ta có thể làm được là khi ông ta bước sâu vào trong tận cùng con người mình, ông ta không thấy một cái gì gọi là cái Ta, ông ta chỉ thấy một sự Im Lặng bao trùm.  Không có Ta, không có sự khống chế của cái gì gọi là “Ta” trong cái hợp thể gọi là con người này.

             “Buông bỏ cái Ta” không có cái nghĩa giản dị tầm thường là bạn cầm cái ta của bạn trên tay rồi thả tay ra cho nó rơi xuống đất một cái bộp.  “Buông bỏ cái Ta” là một lối so sánh, một ẩn dụ.  “Xả Ngã” có nghĩa là khi bạn quán sát tận cùng gốc rễ nội tâm bạn, tận cùng chiều sâu con người bạn, bạn nhìn vào và không tìm thấy cái gì hết, không thấy một cái gì gọi là cái ta cả – cái ta đã biến mất, không còn – nói cho đúng là không có một cái ta nào thực thể hiện hữu cả – cho nên nếu nói “cái ta “biến mất cũng không đúng, không chính xác nữa, bởi vì không có cái ta nào ở đó thì làm gì có biến mất?  Đó là một sự ngộ nhận, một nhận thức sai lầm là có một cái Ta thực sự hiện hữu.

             Vì thế, đáng lẽ tốt hơn hết là ông bạn tâm lý gia đó hãy quán sát chính mình, ông ta lại đi nhìn tôi, tìm tòi bản chất của tôi!  Và vì ông ta là một nhà tâm lý học, một nhà phân tích tâm lý nên ông ta đã vội đưa ra một luận định – nhưng chính cái luận định đó lại làhàng rào cản vì cái Ngã không thực hiện hữu trong tôi, nó cũng chẳng có trong ông tâm lý gia, trong cả bạn, trong cả mọi người.  Cái Ngã không hiện hữu!  Đó chỉ là một tư tưởng không xác thực hiện hữu, nó chỉ là một tư tưởng mà thôi.  Cũng giống như trong bóng tối, bạn tưởng lầm sợi dây là con rắn và bạn chạy trối chết – nhưng đến sáng, ra nhìn rõ lại thì thấy đó chỉ là sợi dây – nhưng nó cũng đã làm cho bạn một mẻ thất kinh hồn vía!  Con rắn không có ở đó, con rắn không có thực nhưng nó ảnh hưởng đến thực tại.   Sự nhận thức lệch lạc cũng thực như sự hiểu biết đúng đắn.  Nó không chân xác nhưng nó thực là!  Đó là sự khác biệt giữa Chân Lý và Thực Tại.  Sợi dây bị tưởng lầm là con rắn có thực bởi vì hệ quả của sự tưởng lầm là thực có.

             Những gì Phật nói, những gì tôi nói là bạn hãy cầm một ngọn đèn và đi vào trong phòng.  Nhìn thật kỹ xem có rắn hay không.  Phật thấy là không có con rắn nào hiện hữu trong Ngài cả. Tôi cũng thấy là không có con rắn nào trong tôi.  Và cái ngày mà tôi thấy không có cái gì hiện hữu trong tôi đó, tôi nhìn vào mắt mọi người chung quanh tôi. Và tôi cũng không tìm thấy cái gì cả.  Đó là một ý nghĩ không tìm thấy được.  Đó là cơn mộng. Nhưng nếu bạn có quá nhiều mộng mị, có thể bạn đã chiếu những giấc mộng mơ đó của bạn lên tôi.  Và tôi không thể làm gì được đối với những mộng mơ đó của bạn.  Nếu bạn muốn chiếu, bạn cứ chiếu.  Tôi không quan tâm và cũng không thể làm gì khác hơn được.  Cũng ví như bạn đeo kính màu xanh thì bạn nhìn cả thế giới này màu xanh, bạn đeo màu hồng, cả thế giới này màu hồng.  Cuộc đời biến đổi muôn mầu sắc tùy theo cặp kính mắt của bạn.  Và rồi bạn đến gặp tôi và nói: “Kìa Osho, ông đang đeo cặp kính màu xanh.” Tôi sẽ làm gì?  Tôi có thể làm gì đây?  Tôi chỉ có thể nói: “Bạn hãy tháo cặp mắt kính bạn đang đeo đi!”  Bạn nói: “Chưa có một ai có thể tháo bỏ cặp mắt kính của mình cả.  Chuyện đó không bao giờ xảy ra được! Thật khó lắm!”

             Song, vấn đề tháo bỏ được hay không đó không phải là vấn đề của tôi, đó là vấn đề của bạn.  Tôi thực tội nghiệp và thương xót bạn, bởi vì nếu đó là ý nghĩ của bạn thì bạn sẽ đau khổ suốt cả cuộc đời – bản ngã của bạn sẽ gây đau khổ cho bạn.  Một ý nghĩ, một tư tưởng không thực nhưng tưởng lầm là có thực tạo nên đau khổ.  Thực ra, đau khổ là gì?  Đau Khổ là khi bạn có một vài tư tưởng, cảm nghĩ nào đó không phù hợp, không xác thực với Chân Lý; đó là đau khổ.  Thí dụ như, bạn nghĩ là những viên đá cuội này là thức ăn và bạn ăn nó, thế là bạn đau đớn khó chịu, bạn bị đau bao tử.  Nhưng nếu nó là thức ăn thực thì bạn sẽ không đau đớn khó chịu, bạn sẽ cảm thấy hài lòng, thỏa mãn, ưng ý.  Đau khổ nẩy sinh khi tư tưởng của bạn không phù hợp tương quan với thực tế; thư thái, an lạc, hoan hỷ sẽ đến khi tư tưởng của bạn đi đôi với thực tại.  An lạc là sự tương quan phối hợp giữa bạn và chân lý.  Đau khổ là sự phân cách giữa bạn và chân lý.  Khi bạn nghịch chiều với chân lý, bạn đang rơi vào địa ngục tâm hồn mình; khi bạn thuận dòng chân lý, bạn ở tại thiên đường – thế thôi.  Và đó là toàn bộ vấn đề bạn cần phải nắm bắt và thấu hiểu.

             Người đàn ông đó từ xứ Mỹ xa xôi đã tìm đến gặp tôi.  Nghe những cuốn băng giảng của tôi, anh ta đã nảy sinh cảm nghĩ về tôi.  Anh ta đã đến đây, đã trao đổi trò chuyện với tôi, nhưng nếu đó là cách anh ta suy tưởng về mọi vấn đề thì anh ta đãvuột mất cơ hội giáp mặt với chân lý.  Và hãy nhớ cho rằng, đó không phải là chuyện của tôi.  Nếu bạn nghĩ tôi là một kẻ bản ngã nặng, cám ơn bạn – đối với tôi không thành vấn đề.  Đó là ý nghĩ của bạn, bạn hoàn toàn tự do và suy nghĩ theo cách của bạn.  Tuy nhiên, nếu bạn xác quyết về sự nhận định đó thì cái gì sẽ xảy ra?”

             Anh ta nói: “Tôi đã gặp, đã biết, đã sống gần các vị được phong Thánh của nhiều tôn giáo nhưng tất cả bọn họ đều cá nhân chủ nghĩa rất nặng.”

             Theo tôi, có thể bạn đang đeo chỉ có một cặp mắt kính mầu và đi khắp mọi nơi.  Bạn tiếp tục gây tạo cho riêng bạn một thực tại, một thực tại chỉ của riêng bạn, và thực tại đó không chính xác, không thực.  Đó là lý do vì sao Đức Phật khẳng định rất nhiều về Chân Không, về tâm Không – bởi vì khi tâm thức của bạn rỗng rang, không gợn lên một tư tưởng nào, thì bạn không thể phản chiếu về một cái gì cả.  Và bạn sẽ thấy rõ cái gì là cái gì.  Khi bạn không gợn lên một tư tưởng nào, khi tâm bạn đơn thuần rỗng rang trong suốt, một tấm gương Tâm chiếu soi thì bất cứ cái gì đến trước mặt bạn đều sẽ được chiếu soi thông suốt, cái nào ra cái nấy, không vặn vẹo, không méo mó, không lệch lạc.  Vạn vật rành rành y như nó là.

             Tôi nói bạn không có mặt cùng với ông thánh nào cả.  Tôi không nói là những ông thánh đó không phải là chân nhân.  Tôi chỉ nói bạn ở nơi các vị thánh đó, nhưng bạn không có mặt trong họ, bạn không ở với họ.  Nếu bạn không thể có mặt với tôi, làm sao bạn có thể hiện diện với các bậc thánh đó được?  Bạn không có mặt với bất cứ vị thánh nhân nào cả.  Bất cứ nơi nào bạn đi, bạn vác theo cái mớ tâm lý học của bạn, cái mớ học thức mà bạn đã thâu lượm được chung quanh mình.  Và cái mớ kiến thức và tâm lý đó thực vô dụng cho bạn.  Thực vô dụng!                   

Nhưng bạn cứ đi tiếp tục, tiếp tục đi khuyến dạy mọi người, bạn chỉ bảo họ điều này, khuyến khích họ việc kia, góp ý với họ vấn đề nọ, v.v và v.v.   Bạn lại gây tạo cho họ những tình trạng xúc não, phức tạp như cũ, y hệt như những gì đã xảy ra, không có gì khác cả. 

Lời khuyến dạy của người điều trị tâm lý thực sự tác động đến người khác khi lời dạy đó chính là kinh nghiệm thực tiễn, kinh nghiệm sống thực cả một cuộc đời, kinh nghiệm thực chứng tâm lý của cá nhân nhà điều trị tâm lý đó.

Bạn nói rằng những lời cổ nhân dạy về “buông bỏ tự ngã, buông bỏ tâm thức” không kết quả gì à?  Không, có kết quả chứ!  Tôi đã gặt hái được kết quả khi thực hành lời khuên dạy đó của cổ nhân.  Lời dạy đó có ích cho tôi, nhưng tôi biết nó không ứng dụng được gì nơi bạn.   Không có gì sai lầm trong lời dạy đó cả, chỉ có cái gì lệch lạc, méo mó, sai lầm trong bạn mà thôi.  Vì thế, nó không tạo được kết quả gì nơi bạn.  Hàng triệu triệu người đã gặt hái được kết quả khi thực hành hạnh “xả ly Ngã – Thức,” và có thể ngay chính người hàng xóm nhà bạn là một người đã giác ngộ nhưng bạn không có khả năng để thấy được đó thôi.

Đã có nhiều người giác ngộ . . .

Có một người Mỹ đi tìm chân lý qua Ấn Độ.  Anh ta nghe nói rằng có một đạo sĩ huyền bí Sufi nổi tiếng ở Ducca, tiểu bang Bangladesh; vì thế anh ta đã vội vã tìm tới (người Mỹ nào cũng vội vàng hấp tấp chạy cả).  Anh ta gặp một người tài xế taxi và nói: “Hãy chở tôi đến gặp nhà đạo sĩ huyền bí đó ngay!”

Người tài xế taxi phá lên cười và nói: “Anh thực sự quan tâm đến vấn đề đó hả?  Vậy là anh hên qúa rồi, anh gặp đúng ngườiù đó nghen.  Không có ai biết cái ông đạo sĩ đó cả ngoài tôi. Tôi đã sống với ông ta suốt 50 năm rồi!”

_ “Năm mươi năm?  Vậy ông ta độ bao nhiêu tuổi vậy?” anh chàng người Mỹ hỏi.

_ “Ông ta cũng năm mươi tuổi thôi.”

Anh chàng người Mỹ nghĩ rằng: “Cái lão tài xế này chắc điên rồi!”

Thế là anh ta bước xuống xe và hỏi thăm mấy người tài xế taxi khác, nhưng không một ai biết về nhà đạo sĩ Sufi này cả.  Anh ta đành buộc lòng phải quay trở lại lão tài xế taxi đầu tiên.

-“Đấy, tôi đã bảo anh mà.  Không một ai biết đâu ngoài tôi.  Anh cứ lên xe đi, tôi chở anh đến đó cho.”

Và lão tài xế taxi đó chở anh chàng người Mỹ đó vòng vòng hết đường nọ đến đường kia.  Ducca là một thành phố cổ, những đường phố thật hẹp và nhỏ, lão tài xế chạy hết đường nọ sang đường kia độ vài tiếng đồng hồ – và anh chàng người Mỹ cảm thấy sung sướng vì đã tiến tới gần mục tiêu tìm kiếm, chờ đợi.  Khoảng ba, bốn tiếng đồng hồ sau, lão tài xế taxi dừng xe trước một căn nhà nhỏ hẹp nghèo nàn.  Lão quay lại nói: “Anh ngồi đây nhé.  Tôi vào trong gặp đạo sư trước đã.”

Lát sau có một người phụ nữ đi ra và mời anh chàng người Mỹ đó vào nhà.

Khi anh ta bước vào trong nhà thì thấy lão tài xế taxi đã ngồi sẵn ở ghế.  Lão nói:

-“Này con, vào đây, con cần gì hỏi ta nào?”

Anh chàng người Mỹ không thể tin nổi vào đôi mắt mình.  Anh ta lắp bắp hỏi: “Ông, ông là đạo sư đó hả?”

-“Phải, ta là đạo sư đây.  Ta đã sống với lão đạo sư đó suốt 50 năm và không một ai biết cả.”

Nhưng trong tâm bạn sẽ dấy lên những tư tưởng: “Làm sao mà lão tài xế taxi này có thể là đạo sư được?” . . . Bạn cứ thử tưởng tượng tôi là lão tài xế taxi đó đi . . . Bạn sẽ không tin đâu, phải không?  Người bạn tâm lý gia của tôi đó cũng sẽ không tin đâu! ?  Không thể được.

Bạn đã có sẵn những tư tưởng, ý nghĩ trong đầu óc.  Bởi vì những tư tưởng đó, bạn đã lạc mất đường, có qúa nhiều vấn đề, có qúa nhiều vấn đề chung quanh bạn.  Trái đất này không bao giờ vắng bóng đạo sư đâu.  Họ ở mọi nơi, nhưng bạn không thể thấy!  Và khi bạn muốn thấy họ, bạn chạy tới Tòa Thánh Vatican, La Mã, bởi vì bạn cho rằng chỉ có ông Đức Giáo Hoàng mới là người chứng minh.  Nhưng thực tế, làm sao một vị giác ngộ có thể là ông Đức Giáo Hoàng được?  Không có một bậc giác ngộ nào lại đồng ý cái quan niệm vô nghĩa phi lý đó.  Bậc giác ngộ thà làm một người tài xế taxi còn hơn.

Xin bạn hãy quăng bỏ những tư tưởng đó đi khi bạn ở đây, dù chỉ vài giây.  Bạn hãy mở lòng ra, đừng có thành kiến là “Điều đó không thể xảy ra được!” Không, điều đó đã xảy ra!  Kết quả tốt của sự Xả Ly Ngã – Thức đã xảy ra cho tôi.  Hãy nhìn sâu vào đôi mắt tôi, hãy cảm nhận tôi, và bạn sẽ thấy sự an lạc nội tâm chan hòa trong bạn, nếu bạn xả bỏ được Ngã – Pháp chấp.

Đó là lý do vì sao tôi nói Tri Thức thật đáng nguyền rủa và cần nên quăng bỏ nó!

(còn tiếp)

(tiếp theo)

Câu hỏi thứ hai:

Osho thân mến,

“Tôi là một con người yếu đuối.  Tuy nhiên, đây là lần đầu tiên, tôi cảm thấy là tôi thư thái, thoải mái về sự yếu đuối, bạc nhược của tôi.  Tôi có cần phải can đảm và mạnh mẽ lên chăng?”

Không có gì là “phải, cần, nên,” cả.  Phải buông bỏ đi những danh từ  “phải, cần, nên” đó thì anh mới trở thành một con người tự nhiên, bình thường được.  Và có gì sai khác, bất thường, có gì lạ lùng đâu khi chúng ta yếu đuối?  Tất cả mọi người đều yếu đuối.

Chúng ta chỉ là những phần tử nhỏ nhiệm trong vũ trụ bao la.  Chúng ta chỉ là những giọt nước mong manh trong đại dương sâu thẳm kia.  Chúng ta chỉ là những hạt cát li ti trong biển cát mênh mông kia.  Làm sao chúng ta mạnh được? – nhưng mạnh hay can đảm đểû làm gì?  để chống đối ai cơ chứ?  Phải, tôi biết anh đã được dạy dỗ là anh phải uy dũng lên, anh phải can đảm lên, anh phải hung bạo lên v.v. và v.v. Từ bé, anh đã được dạy là phải tranh đấu, phải tham cầu, phải phô trương bản ngã.  Anh đã được dạy dỗ mọi hình thức bạo hành, bởi vì anh đã được nuôi dạy để cưỡng hiếp kẻ khác, cưỡng bức thiên nhiên.  Anh không được nuôi dạy để yêu thương.

Ở đây, thông điệp là Tình Thương – vậy anh cần sức mạnh để làm gì?  Thông điệp ở đây là Xả Ly.  Thông điệp này là sự đón nhận, hoàn toàn đón nhận bất cứ cái gì đến.

Sự yếu đuối là một nét đẹp.  Hãy thư thái trong nó, chấp nhận nó, vui vẻ với nó.  Sự yếu ớt có cái đẹp của riêng nó, có niềm hỷ lạc của riêng nó.

Tôi mong anh đừng sử dụng danh từ “yếu đuối, bạc nhược,” bởi vì danh từ đó có tính cách kết án, chỉ trích, hủy diệt.  Anh hãy nói “Tôi là một phần tử,” và phần tử đó thật mong manh, không sức mạnh và cần nương dựa.  Cái chút phần đó chỉ hiệu nghiệm khi sát nhập vào tổng thể.  Sức mạnh của anh hiện hữu trong chân lý, ngoài ra không có sức mạnh nào khác.  Chân lý là sức mạnh, yếu đuối là con người.  Sức mạnh là thượng đế, yếu đuối là chúng sanh.  Anh hãy thử chống chọi lại với dòng sông đi, anh cứ thử bơi ngược dòng đi và anh sẽ thấy ta yếu đuối thế nào.  Song, nếu anh buông thả toàn thân, trôi nổi theo dòng nước – cứ thả trôi theo dòng, không bơi lội gì cả, cứ để cho dòng sông mang anh đến bất cứ nơi nào nó chảy tới – và anh sẽ thấy không có một sự yếu đuối nào cả.  Một khi cái ý nghĩ “phải mạnh lên” đã được quăng bỏ đi, thì cũng chẳng có cái yếu đuối nào cả.  Cả hai yếu tố “mạnh, yếu” đều biến mất một lượt.  Anh chẳng có mạnh cũng không yếu.  Anh không là gì cả; thượng đế cũng chẳng mạnh chẳng yếu. 

Anh nói với tôi rằng “Đây là lần đầu tiên, anh có cảm giác được thoải mái về sự yếu đuối của anh.”  Một cảm giác tốt: đừng đánh mất cảm giác đó.  Một cảm giác đúng đấy, anh bạn: hãy thư giãn, hãy thoải mái đi – đó là tất cả lời chỉ dạy của tôi.  Anh hãy thoải mái, hãy buông thả con người anh, đừng gượng ép gì cả.  Anh đừng quan tâm anh là ai, là gì, là bất cứ cái gì cũng được.  Anh hãy chính là anh.  Anh đừng cưỡng cầu, áp đặt bất cứ một ý nghĩ tư tưởng nào lên con người anh, lên tâm hồn anh.  Anh đừng làm cho mình điên lên chứ: không cần phải như thế.  Anh hãy buông xả, buông xả ngay cả cái tư tưởng buông xả.  Chúng ta không đi đâu cả, chúng ta chỉ ở đây, ngay giây phút này.  Và cái phút giây hiện tại này thật đẹp, thật tuyệt vời y như khúc khải hoàn ca chiến thắng vậy.  Anh đừng tròng lên nó bóng dáng tương lai nào, nếu không, anh sẽ phá hủy cái giây phút hiện tại tuyệt đẹp đó.  Tương lai là nọc độc, là nguy hiểm.  Hãy buông xả, thoải mái và an hưởng sự thư thái tâm hồn đó.  Nếu tôi có thể giúp anh thư thái và an hưởng hồn nhiên, tôi đã hoàn thành công việc của tôi.  Tôi đã thành công.  Nếu tôi có thể giúp anh buông xả những tư tưởng, cảm nghĩ của anh “anh sẽ làm gì hay sẽ không làm gì, sẽ như thế nào hay không như thế nào,” nếu tôi có thể tước đoạt hết tất cả những yêu cầu đòi hỏi bắt buộc anh phải thế này thế nọ, tôi đã đặt gánh nặng xuống.  Một khi anh đã quăng bỏ hết những giáo điều, những tập tục, những nghi thức rườm rà của lề thói xã hội, con người, và anh đã sống trọn vẹn trong giây phút hiện tại, anh sống trọn vẹn từng khoảnh khắc thời gian – thật tự nhiên, giản dị, bình thường, hồn nhiên, sung mãn, an lạc thì đó, đó là bữa tiệc mừng lớn nhất, ngon lành nhất mừng anh đã trở về nhà!

             Anh đã trở về nhà!    

Anh đừng lẩn thẩn lôi thôi hỏi tôi rằng “Tôi có cần phải mạnh hơn, can đảm hơn . . .”

Để làm gì?  Cho cái gì?  Anh hãy cố gắng hiểu lời tôi; tuy sự việc hơi phức tạp một chút nhưng chúng ta hãy truy cứu tận cùng vấn đề.  Tất cả sự vật trên thế gian này đều tương đối liên quan với nhau.  Nếu không có cái yếu của anh, làm sao tôi biết tôi mạnh?  Nếu cô gái này không xấu thì cô gái kia sao thành hoa hậu được?  Nếu không có người này thấp kém, làm sao anh so sánh và cho người kia là tiến bộ, là hiểu biết cao hơn?  Nếu không có cái dưới thì không có cái trên, không có đàn bà thì không có đàn ông, không có tội lỗi thì không có thánh thiện, không có vô minh thì không có giác ngộ v.v.  Do đó, ta nhận xét rằng cái này là nhân cho cái kia, cái kia là duyên cho cái khác – trùng trùng vô tận – không có một pháp nào đứng tách biệt, riêng rẽ, độc lập cả, mà vạn pháp nương vào nhau sanh sanh diệt diệt.  Anh có mặt vì tôi có mặt, anh không còn vì tôi vắng bóng.  Nhưng con người không hề hay chưa bao giờ quán chiếu triệt để như vậy nên họ luôn tìm kiếm, chụp giựt, mong cầu, chiếm giữ – và cuộc rượt bắt đó không bao giờ chấm dứt.  Cả cuộc đời anh sẽ tiêu phí đi trong sự mong cầu chiếm đoạt ôm ấp đó.  Nhưng anh có biết không, anh càng mong cầu, càng sở hữu nhiều chừng nào, tận cùøng thâm tâm anh, anh sẽ cảm thấy anh nghèo nàn chừng nấy.  Càng tham, càng sở hữu, lại càng không bao giờ thỏa mãn, càng khổ đau thêm. 

Hãy buông bỏ vọng tâm!  Một khi anh buông bỏ được yếu – mạnh, khôn – dại, giàu – nghèo . . . anh sẽ đạt được niềm hỷ lạc của sự chuyển hóa tâm thức.  Đó là Bát Nhã Ba La Mật – Trí Tuệ đáo bỉ ngạn, trí tuệ vượt qua bờ bên kia, trí tuệ được chuyển hóa – không phải là kiến thức.

(còn tiếp)