Msg 1 of 2: Đã gửi: 19 July 2006 lúc 10:38pm | Đã lưu IP

Tinh túy của 84 ngàn pháp môn nằm gọn trong tâm bồ đề. Đây là tâm nguyện mong mình thành Phật để có thể giúp chúng sinh thoát khổ đau và đến tới niềm an lạc không gì có thể sánh bằng. Ribur Rinpoche năm 1997 có viếng Singapore hai lần, giảng sâu rộng về phương pháp phát tâm bồ đề. Dựa vào kinh điển và kinh nghiệm cá nhân, ngài còn giảng về phương pháp chuyển tâm (lo-jong), là phương pháp mang tất cả mọi vấn đề không thể tránh khỏi trong cuộc sốngchuyển thành nhân tố giác ngộ.

Phát Tâm Bồ Đề

(Đại sư RIBUR RINPOCHE thuyết giảng

Fabrizio Pallotti chuyển Anh ngữ

Hồng Như chuyển Việt Ngữ)

Bảy điểm nhân quả

 
Tâm bồ đề là tâm nguyện vì lợi ích chúng sinh mà cầu giác ngộ. Tâm này quả thật kỳ diệu tuyệt vời. Một trong những vị sư phụ của Lạt-ma Atisha có lần nói với ngài như sau: Dù biết được quá khứ vị lai, thấy được linh ảnh đấng Bổn tôn, hay nhậpđịnh vững như trái núi, tất cả so với tâm bồ đề đều chẳng có gì đáng nói.Chúng ta thì phục lăn những thành tựu ấy. Nếu chính bản thân hay nghe ai khác làm được những việc như vậy, thấy được linh ảnh của Phật, thấy được quá khứ vị lai, định vữngnhư trái núi, chúng ta sẽ thấy đây là chuyện hy hữu tuyệt vời.Thế nhưng sư phụ của ngài Atisha lại nói tất cả so với tâm bồ đề đều chẳng có gì đáng nói, vì vậy con hãy lo tu tâm bồ đề. Dù có tu theo pháp tu Đại Thủ Ấn [Mahamudra] hay Đại Viên Mãn [Dzogchen], hay là hành trì hai giai đoạn của Mật tông Tối thượng Du già (giai đoạn phát khởi và giai đoạn viên thành), dù quán được linh ảnh của rất nhiều đấng Bổn tôn Pháp Chủ, quí vị vẫn chẳng được lợi ích gì nếu thiếu tâm bồ đề. Đại bồ tát Shantideva có nói mang hết  tám vạn bốn ngàn pháp môn ra khuấy lại, tinh túy của tất cả chính là tâm bồ đề. Mang sữa ra khuấy sẽ gạn được bơ. Tương tự như vậy, mang hết tám vạn bốn ngàn pháp môn ra quán chiếu, tinh túy đều nằm ở tâm bồ đề. Vì vậy quan trọng nhất là phải cố gắng hết sức để có tâm bồ đề không dụng công. Hay ít ra cũng phải gắng đạt cho được loại tâm bồ đề có dụng công. Phương pháp phát tâm bồ đề có hai dòng truyền thừa chính, quí vị có thể dựa vào đó để tu tập và phát tâm. Phương pháp thứ nhất là pháp tu Bảy Điểm Nhân Quả, phương pháp thứ hai là pháp tu Hoán Chuyển Ngã Tha. Pháp tu Bảy Điểm Nhân Quả hướng dẫn phương pháp phát triển lòng từ bi đối với tất cả chúng sinh rồi dựa vào đó để phát tâm. Các cao tăng Ấn độ như ngài Nguyệt Xứng (Chandrakirti),ngài Nguyệt Cung (Chandragomin), ngài Thiện Hải Tịch Hộ (Shantaraksh*ta) v.v... đều phát tâm theo phương pháp này. Pháp tu thứ hai là Hoán Chuyển Ngã Tha, chủ yếu đến từ ngài TịchThiên [Shantideva]. Hai pháp tu nói trên, tu theo pháp nào cũng sẽ phát được Tâm bồ đề. Thánh Atisha đối với Tâm bồ đề có sự khát khao đặc biệt. Ngài vì muốn tìm một phương pháp phát tâm hữu hiệu nên đã không quản gian nguy khó nhọc du hành đến tận đảo IndonesiaIsland of Sumatra, tìm gặp đại sư Serlingpa để cầu pháp. Ngày nay chúng ta có thể đến đảo Indonesia bằng máy bay hay bằng tàu lớn, không mất bao nhiêu thời gian, nhưng vào thời đó, ngài Atisha phải mất hết 13 tháng mới đến được đảo Indonesia. Đến nơi ngài gặp đại sư Serlingpa, nhận được cả hai pháp tu BảyĐiểm Nhân Quả và Hoán Chuyển Ngã Tha. Ngài lưu lại cạnhđại sư Serlingpa hết mười hai năm, kiên trì tu hai pháp này chođến khi phát triển trọn vẹn tâm bồ đề. Vậy Lạt-ma Atisha tiếp nhận dòng truyền thừa của cả hai pháp tu Bảy Điểm Nhân Quả và Hoán Chuyển Ngã Tha.Tuy tiếp nhận được cả hai dòng truyền thừa nhưng khi giảngcho đại chúng ngài Atisha chỉ hướng dẫn pháp tu Bảy ĐiểmNhân Quả, còn pháp tu Hoán Chuyển Ngã Tha ngài dành riêng Phát Tâm Bồ Đề  -  11cho một nhóm đệ tử chọn lọc. Đến khi qua Tây Tạng, pháp Hoán Chuyển Ngã Tha ngài không truyền cho ai ngoại trừ đại đệ tử là ngài Dromtonpa.Về sau Lạt-ma Tông Khách Ba, bậc che chở toàn thể chúngsinh, kết hợp hai pháp tu này lại thành một pháp tu bao gồm mười một bước. Người tu vẫn phải thọ nhận riêng biệt từng pháp tu, nhưng khi hành trì có thể gom chung thành pháp chuyển tâm mười một bước. Kết hợp hai pháp tu này thành một,đó chính là đặc điểm của dòng Gelug.Lạt-ma Pabongka Dorje Chang có soạn một bài kệ thỉnh nguyện chánh pháp nơi Lạt-ma Tông Khách Ba, như sau:Kết hợp giáo phápBảy Điểm Nhân Quả,cùng với giáo pháp Hoán Chuyển Ngã Tha,điều lớn lao này nơi khác không thấy. Xin nguyện cho con gặp được chánh pháp thầy Tông Khách Ba. Nơi khác không thấy có nghĩa là Je Rinpoche (Lạt-ma TôngKhách Ba) kết hợp hai phương pháp phát tâm bồ đề lại làm một.Đây là đặc điểm của dòng Gelug, các dòng khác không có.Lần đầu tôi nhận hai pháp tu này do vị thầy rất mực từ bi là Lạt-ma Pabongka Dorje Chang truyền cho. Lần ấy, ngài thuyết giảng về tám bộ luận văn trọng yếu của pháp tu Lam-rim, kéo dài suốt bốn tháng tại Tu viện Sera, Tây tạng. Thời đó tôi còn rất trẻ. Khi Lạt-ma Pabongka giảng đến phần Hoán Chuyển Ngã Tha, ngài cũng giảng về  Bảy Điểm Chuyển Tâm. Về sau tôi lại nhận hai pháp tu này từ đại sư Kyabje TrijangRinpoche. Pháp Tu Bảy Điểm Nhân Quả. Khi tu theo pháp tu Bảy Điểm Nhân Quả, người tu bắt đầubằng cách quán tâm bình đẳng (tâm xả), rồi lần lượt quán từngđề mục như sau:

1.Thấy tất cả chúng sinh đều là mẹ của mình

2.Nhớ lại ơn nặng của mẹ chúng sinh

3.Muốn đền trả ơn ấy

4.Đại từ

5.Đại bi

6.Đại nguyện [tâm nguyện phi thường]

7.Tâm bồ đề

Sáu bước đầu là nhân, đưa tới bước thứ bảy là quả, là tâm bồ đề.Tâm bồ đề, tâm vì chúng sinh mà cầu giác ngộ, có thể phátsinh tuần tự từng bước một, đó là vì chuỗi nhân quả như sau: tâm bồ đề chỉ có thể phát sinh từ đại nguyện. Đây là một loại tinh thần trách nhiệm rất đặc biệt, tiếng Tạng gọi là Lhagsam,còn gọi là tâm nguyện phi thường, là thái độ phi thường, haylà  trách nhiệm đối với tất cả. Nói cách khác, đây là tinh thần trách nhiệm đối với toàn thể chúng sinh. Muốn có đại nguyện,trước đó phải có ước nguyện muốn chúng sinh hết khổ - đâychính là đại bi. Muốn có đại bi thì trước đó phải có tấm lòngbiết thương yêu toàn thể chúng sinh - đây chính là đại từ. Tronghiện tại chúng ta chỉ biết thương yêu thân nhân bạn bè chứ chưabiết thương yêu những người mình không quen không quí. Vì                             Phát Tâm Bồ Đề, vậy muốn có đại từ, chúng ta trước đó phải có cảm giác thân thiết gần gũi với tất cả mọi loài, và muốn được như vậy thì lại phải thấy tất cả chúng sinh đều đã từng là mẹ của mình, đã từng thương yêu chăm sóc mình, từ đó nảy sinh nguyện vọng muốn đền trả ơn nặng của chúng sinh. Pháp tu này được gọi là pháp tu nhân quả, là vì điểm đi trước luôn là nhân tố phát sinh ra điểm tiếp theo.Quí vị không nên đến với pháp tu này với cái nhìn thiểncận, không nên nghĩ rằng pháp tu này vượt quá khả năng tôi,đòi hỏi quá nhiều thời gian và năng lực. Tâm bồ đề quí giá nhưvậy tôi làm sao mà có được. Thái độ như vậy không đúng.Quí vị không nên sợ hãi. Pháp tu này thật sự thâm sâu mãnhliệt, cứ noi theo đó mà kiên trì luyện tâm, từng bước từng bước một, chắc chắn sẽ thành công. Mọi pháp tu của dòng cựu Kadampa nói chung đều rất hiệu quả, huống chi pháp tu nàydo Lạt-ma Tông Khách Ba kếp hợp. Ngài là người có đủ thiệnduyên thọ pháp trực tiếp từ đức Văn thù. Hai pháp tu này cựckỳ hữu hiệu, vì vậy quí vị không nên nghĩ rằng pháp này khótu, cũng không nên cho rằng bản thân mình không đủ khả năng phát tâm bồ đề. 

Msg 2 of 2: Đã gửi: 19 July 2006 lúc 10:38pm | Đã lưu IP

Quán Tâm Bình Đẳng hay là Đại Xả

Muốn luyện cho tâm mình thấy được tất cả chúng sinh đều đã từng là mẹ của mình, việc đầu tiên cần phải làm là phát triểntâm bình đẳng. Cũng như trước khi họa hình, chúng ta cần xemkỹ mặt vẽ có bằng phẳng hay không, phải cho thật bằng phẳngkhông lồi lõm thì mới có thể vẽ được. Ở đây cũng vậy, trướckhi quán chúng sinh là mẹ, tâm của chúng ta đối với tất cả chúngsinh phải tuyệt đối bình đẳng. Nói cách khác, phải san bằng tâm lý thiên vị phân biệt, đừng cảm thấy thân thiết với người này, xa lạ với kẻ kia. Vì vậy phải phát triển tâm bình đẳng, còngọi là tâm đại xả.Bây giờ tôi sẽ hướng dẫn phương pháp luyện tâm bình đẳng.Vị nào đã từng nghe qua phương pháp này rồi, xin hãy thiềnquán theo lời giảng. Còn vị nào chưa từng nghe qua, xin chú ýlắng nghe, ghi nhớ. Xin tất cả quí vị ngồi đây hãy cố gắng khởichí nguyện phát tâm bồ đề, nghĩ rằng mình nhất định phải cócho được tâm bồ đề. Như tôi có nói, pháp tu này do các vị lạt-ma dòng Kadampa dạy, hữu hiệu vô cùng, nhất là pháp tu kếthợp Bảy Điểm Nhân Quả và Hoán Chuyển Ngã Tha do Lạt-ma Tông Khách Ba truyền dạy. Vì vậy xin quí vị hãy chămchú lắng nghe, phát khởi tâm nguyện cho thật mãnh liệt, nhưsau: Tôi nhất định sẽ tu theo, nhất định sẽ phát tâm bồ đề. Bây giờ bây giờ hãy quán tưởng phía trước có ba người:một người luôn làm quí vị khó chịu, nghĩ tới thôi đã cảm thấy mất vui. Kế bên là một người quí vị luôn cảm thấy thương yêu,nghĩ tới thôi đã cảm thấy hân hoan vui vẻ. Kế bên lại có một người, hoàn toàn xa lạ, không làm lợi, cũng không gây hại cho quí vị. Nghĩ đến ba người như vậy, quí vị cảm thấy ghét bỏngười mình không ưa, quyến luyến người mình ưa thích và dửng dưng đối với kẻ lạ. Bây giờ quí vị hãy nghĩ tới người mình ghét, tự hỏi ngườinày thật ra đã làm gì tôi? tại sao tôi lại ghét anh ta/chị ta đến như vậy? Quí vị sẽ thấy thật ra chỉ tại người ấy trong kiếp hiện tại đã từng làm hại quí vị một tí. Ngang đây nên quán về sựbiến chuyển của khái niệm bạn và thù như trong pháp tu Lam-rim phần căn cơ bậc trung. Đây là một trong những khuyết điểmcủa luân hồi: chúng ta không thể biết chắc ai là bạn, ai là thù.Có khi đang bạn lại biến thành thù, có khi đang thù lại trở thànhbạn. Phải nghĩ như vầy: Mặc dù người ấy đã từng hại tôi trong Phát Tâm Bồ Đề đời này, nhưng từ vô lượng đời kiếp quá khứ cũng đã nhiềulần lo lắng chăm sóc cho tôi. Trong kiếp hiện tiền dù có hại tôichăng nữa, cũng vẫn ít lắm so với mối quan tâm đã từng chia sẻ cho nhau từ vô lượng kiếp trước. Vậy mà tôi lại xem ngườiấy là kẻ thù chân chính, thật quá sai lầm. Quí vị nên suy nghĩ như vậy nhiều lần để từ từ san bằng cảm giác thù ghét. Bây giờ hãy nghĩ đến người mà quí vị thương yêu, luôn khiến quí vị vui vẻ hạnh phúc khi gặp mặt. Quí vị cho rằng đây làngười bạn chân chính, thân thiết hơn bất cứ một ai, quyến luyến đến nỗi không muốn rời xa dù chỉ trong chốc lát. Nếu xét kỹ vì sao lại như vậy, sẽ thấy lòng yêu thích ấy chỉ đến từ chút ítlợi lạc người kia mang đến cho quí vị. Nhận được một ít lợi lạc nên quí vị cảm thấy hân hoan vui vẻ. Nhưng thật ra quí vị phải thấy rằng: Mặc dù kiếp này người ấy đã mang chút ít lợi lạc đến cho tôi, nhưng không phải lúc nào cũng vậy. Trong các đời kiếp vô lượng về trước, người này đã từng là kẻ thù của tôi,đã từng làm hại tôi đến nỗi chỉ thấy mặt thôi là đã phát ghét.Cho dù người ấy có đã làm lợi cho tôi, đang làm lợi cho tôi và sẽ làm lợi cho tôi chăng nữa, cũng không nên vì vậy mà yêu quí quyến luyến quá độ, vì người ấy thật sự cũng đã từng hại tôi rất nhiều rồi. Cứ suy nghĩ như vậy cho thật nhiều lần, rồis ẽ từ từ bỏ được cảm giác tham đắm.Bây giờ quán tới người xa lạ. Khuynh hướng tự nhiên củaquí vị đối với người này sẽ là: Tôi không quen, cũng không quan tâm. Người này có liên hệ gì với tôi đâu, trong quá khứ cũng không, trong hiện tại cũng không, trong tương lai cũngkhông nốt, vậy việc gì tôi phải quan tâm đến người ấy? Thái độ như vậy hoàn toàn sai lầm. Quí vị phải nghĩ như thế này: tuy rằng bây giờ người ấy đối với tôi chẳng phải bạn cũngchẳng phải thù, nhưng trong rất nhiều đời kiếp về trước đã từng là người thân của tôi. Vì vậy tôi không thể dửng dưng. Phảisuy nghĩ như vậy nhiều lần để san bằng cảm giác dửng dưngđối với kẻ lạ, tương tự như khi quí vị tập san bằng cảm giác thương ghét đối với người thân kẻ thù.Vậy khi ngồi thiền, trước tiên quí vị phải nghĩ rằng hoàn toàn không có lý do gì để mình phải ghét kẻ thù, vì kẻ thù cũng đã từng là bạn thân của mình trong nhiều đời quá khứ. Cần quán như vậy rất nhiều lần để san bằng cảm giác ghét bỏ, mở tâm bình đẳng đối với người mình ghét. Rồi lại nghĩ rằng cũng chẳng cần phải quyến luyến người mình thương, vì người mìnhthương bây giờ cũng đã từng là kẻ thù trong nhiều kiếp trước.Quán như vậy nhiều lần để san bằng cảm giác tham luyến, mở tâm bình đẳng đối với người mình thương.Khi quán ba loại người như vậy, chúng ta nhìn họ qua ba lăng kính khác nhau: bạn, thù và kẻ lạ. Tuy vậy không ai cứ mãi là bạn, là thù, hay là kẻ lạ. Vì vậy chúng ta chẳng có lý do gì để mà ghét người này, thương người kia, hay dửng dưng với kẻ nọ.Nếu xét kỹ lại xem ba người kia thật sự là ai, sẽ thấy họ đều là chúng sinh, đều giống nhau ở điểm cùng muốn được hạnh phúc, cùng không muốn khổ đau. Vì vậy không lý do gì lại dựa vào lòng thương ghét hay dửng dưng của mình để phân họ ra thành ba loại người như vậy. Họ đều bình đẳng như nhau.Quí vị phải tập nhìn như vậy, cho thật nhiều lần, đến một lúcnào đó quí vị sẽ thật sự có được tâm bình đẳng đối với tất cả chúng sinh. Quí vị sẽ thấy chúng sinh ai cũng như ai, tình cảmquí vị dành cho mọi loài đồng đều như nhau. Đây là kết quả mà quí vị cần phải đạt đến. Dù cho mỗi ngày quí vị có tụng câu Tứ Vô Lượng Tâm:Nguyện cho chúng sinh / cùng được hạnh phúc / và mầm hạnh  Phát Tâm Bồ Đề phúc / nguyện cho chúng sinh / cùng thoát khổ đau / và mầmkhổ đau v.v... nhưng nếu không có tâm bình đẳng thì trong thực tế tụng như vậy cũng giống như là tụng nguyện cho chúng sinhcùng được hạnh phúc và mầm hạnh phúc, nhưng mà chỉ nguyện cho chúng sinh nào tôi thích thôi, mặc kệ chúng sinh tôi khôngthích. Dù quí vị có tụng bốn câu này siêng năng thiết tha đến đâu chăng nữa, nếu chưa có tâm bình đẳng thì tất cả vẫn chỉ là ngôn từ, không phải Tứ Vô Lượng Tâm thật sự. Do đó tâm bình đẳng quan trọng vô cùng. Dù phải tốn nhiều năm tháng nhậpthất chỉ để miên mật tu tâm đại xả, cũng là việc rất nên làm.San bằng được cảm giác thương  ghét đối với người thân kẻ thù là điều vô cùng lợi lạc cho tâm thức của mình.

(mời đọc tiếp phần sau)